Poliomielito
From Wikipedia
Poliomielito esas virulenta morbo. Ol prenas precipue ad infanti, ma ank adulti esas maladeskebla. La kauzo di la poliomielito esas viruso, qua traumatizar la centrala nervo-sistemo.
On protektas su kontre poliomielito per vacino. Bonega protekto bezonas sis-foya vacino de evo di 6 monati til la evo di 18 yari. La vacinajo kontenas desaktivizita, altre dicante mortigita, virusi.
Ek maladeskinta ma senvacinizita infanti 0,1–1 % havas simptomi di paralizo. Ek li 5–10 % mortas, kande respir-organi paralizas su. La morbo kauzas anke deformuri od atrofiuri di la limbi.
Poliomielito expansas tra kontaminata aquo. Komuna infekto-fonti esas nedesinfektita drink-aquo e legumi, qui esas rinsita per leda aquo. L’ evito di la mencioniti supre e bonega higieno personala diminutas la risko di la maladesko.
La maxim mala situaciono esas en central Afrika. Ye 2004 ibe esis c. 300 maladeskinti. Ank en Azia la morbo esas trovita. En la tota kontinento di Amerika la morbo esas extingita ye fino di 20ma yar-cento, ed en Europa (en Bulgaria) la maxim lasta kazo esis ye 2001.