Pónticos

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

Historia da
lingua grega
(ver tamén: alfabeto grego)

Protogrego (c. –2000)

Micénico (c. -1600–-1100)

Grego antigo (c. –800–-300)
Dialectos:
Eolio, Arcadochipriota, Ático,
Dórico, Macedonio, Xónico

Koiné (desde c. -300)

Grego bizantino (c. -330–1453)

Grego moderno (desde 1453)
Dialectos:
Capadocio, Chipriota,
Demótico, Griko, Katharevousa,
Póntico, Tsakonio, Ievánico

Os Gregos pónticos ou Pónticos, son os descendentes das poboacións helenófonas (gregas ou helenizadas) da beira do Mar Negro, o Ponto Euxino da Antigüidade.

Índice

1 Os Pónticos anatolios no Imperio otomán
2 Os pónticos ex-anatolios en Grecia
3 Os pónticos anatolios en Turquía
4 Os pónticos de Rusia e da ex-Unión Soviética
5 Os pónticos ex-soviéticos en Grecia
6 Ligazóns externas

[editar] Os Pónticos anatolios no Imperio otomán

Au principio do século XX, aínda quedaban moitos centenares de miles nas provincias otománs, pero a case totalidade dos Pónticos foi ou ben masacrada durante a Primeira Guerra Mundial e despois, chegando algúns a falar de "xenocidio póntico" a semellanza do xenocidio armenio e do xenocidio asirio (a metade dos 500.000 pónticos de 1919 terían sido masacrados ou morrerían no curso da súa deportación entre 1919 e 1923), ou ben expulsados cara Grecia como consecuencia do Tratado de Lausana de 1923.

O conxunto dos "Gregos" de Anatolia, que non eran emigrados gregos senón descendentes de poboacións autóctonas helenizadas desde a Antigüidade e/ou cristianizadas baixo o Imperio bizantino, é denominado en Grecia como Micrasiates (de Μικρά Ασία, Asia menor), categoría que inclúe igualmente cristiáns ortodoxos falantes de laze ou outras linguas, que no final do Imperio otomán, baixo a dirección de Mustafa Kemal, expulsara na mesma ocasión, xogando coa confusión entre "nación grega" e "millet grego" (rum milleti), sendo este último unha categoría relixiosa e non nacional.

[editar] Os pónticos ex-anatolios en Grecia

Desde os anos 1920, a maioría des pónticos viven, pois, en Grecia, onde moitos mantiveron a súa lingua, en orixe un dialecto grego, o póntico, qui evolucionou cara unha lingua distinta, non comprensíbel polos falantes do grego moderno, como o capadocio hai pouco (xuño de 2005) redescuberto na Calcídica. Os pónticos son a miúdo obxecto de burlas de caracter racista por parte dos outros gregos, o personaxe do póntico nos chistes gregos, como o do válaco (Aromanés), é sempre ridículo. Dunha maneira xeral, os Micrasiates, entre os que se atopan os pónticos, foron utilizados polo Estado grego para poboar as rexións vacíadas dos seus habitantes por depuración étnica das poboacións eslavo-macedonias, aromanesas, albanesas e turcas ou gregas islamizadas.

[editar] Os pónticos anatolios en Turquía

Mentres que a presenza póntica en Anatolia era considerada como algo que formaba parte dunha historia pasada, a publicación en 1996 en Istambul da obra "A cultura do Ponto" (título en turco Pontos Kültürü, publicada en 1999 en grego en Tesalónica, Ο Πολιτισμός του Πόντου), do escritor Ömer Asan (nado en 1961) revelou a existencia de numerosos falantes musulmáns do póntico, se cadra 300.000, especialmente en preto de sesenta aldeas dos arredores de Trabzon. Lanzouse unha campaña nacionalista en decembro de 2001, no momento da reedición do seu libro, por un profesor de teoloxía, Zekeriya Beyaz, que o acusaba de ser un "amigo de Grecia", de querer reintroducir o cristianismo ortodoxo nunha rexión musulmá, e logo, relevado pola prensa e o partido fascista MHP (Lobos grises), de traizón e de insulto á memoria de Atatürk. O tribunal de seguridade do Estado ordenou o secuestro de todos os exemplares da súa obra e convocou a Asan e o seu editor a unha audiencia o 25 de xaneiro seguinte baixo a acusación de "propaganda separatista". O asunto foi logo confiado ás xurisdicións civís. En marzo de 2002, Ömer Asan foi demandado por producir "escritos que buscan a ruptura da unidade nacional", un crime condenado con catorce meses a catro anos de prisión, pero ao final foi absolto en setembro de 2003, grazas á abrogación (baixo presión da Unino Europea) do artigo 8 da lei antiterrorista.

[editar] Os pónticos de Rusia e da ex-Unión Soviética

Outros pónticos seguiron vivindo nas cidades portuarias como Odessa, en Ucraína), ou Soukhoumi, en Abkhazia (república autónoma da costa norte de Xeorxia). Stalin fixo deportar 36.000 ou 37.000 deles cara Casaquistán en 1949. En novembro de 1955, Khrouchtchev suprimiu as discriminacións herdadas da era estalinista para 5.000 gregos pónticos de Xeorxia. Aínda representaban o 3% da poboación de Abkhazia en 1989.

[editar] Os pónticos ex-soviéticos en Grecia

A lei grega prevé facilidades para o "retorno" dos gregos da diáspora cara a "patria" seguindo o modelo das "leis do retorno" israelís e alemá, e numerosos (60.000 entre 1988 e 1994) pónticos (incluíndo parellas mixtas) da ex-Unión soviética (do Casaquistán etc.), a miúdo cualificadas de "ruso-pónticos" (Rossopónticos en grego) pois so saben falar ruso, chegaron a aterrar nos barrios desherdados de Atenas e no norte de Grecia onde moitos os consideran en realidade máis como inmigrantes rusos que como "compatriotas" gregos. Esta situación descríbese especialmente na película "Os rapaces de Atenas" (título inglés From the edge of the city, con diálogos en grego e en ruso) do realizador Constantinos Giannaris, saída en 1998 e comparada por algúns críticos á película americana My Own Private Idaho.