کمونیسم کارگری
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
کمونیسم کارگری مکتبی است که به این نام در دهه‌های هشتاد و نود میلادی توسط منصور حکمت، تئوریسین و مبارز کمونیست ایرانی مطرح شد.
حکمت، این مکتب را مکتبی جدید نمی‌دانست، بلکه آن را همان مکتب کارل مارکس، فردریک انگلس و ولادیمیر لنین می‌پنداشت.
منتها از جهت که در قرن بیستم جنبشهای به زعم او بورژوایی و غیرکارگری به نام کمونیست معروف شده بودند او نام «کارگری» را در تمایز جنبش خود از این جنبشها انتخاب کرد.
او بر این اساس «کانون کمونیسم کارگری» و سپس «فراکسیون کمونیسم کارگری» را در حزب کمونیست ایران که خود از بنیان گذارانش بود تشکیل داد و پس از مدتی به همراه بسیاری از کادرها و فعالین حکا از این حزب جدا شد و حزب کمونیست کارگری ایران را بنیان گذاشت.
پس از فوت او حزب کمونیست کارگری ایران به حیات خود ادامه داد اما از همان ابتدای فوت او اختلافاتی در رهبری آن شکل گرفت.
این اختلافات که برسر مفاهیم کلیدی چون انقلاب و سوسیالیسم درگرفته بود نهایتا در اوت ۲۰۰۴ منجر به جدایی بیش از نیمی از کمیتهٔ مرکزی این حزب(و اکثریت کمیتهٔ کردستان) تحت رهبری فکری کورش مدرسیکه خود از بنیانگذاران حککا بود شد. منشعبین از این حزب خود را حزب کمونیست کارگری ایران-حکمتیست نام گذاری کردند و ادعا کردند که ادامه دهندهٔ واقعی کمونیسم کارگری و خط منصور حکمت هستند. این ادعا متعاقبا از سوی حزب کمونیست کارگری رد شده‌است. رهبری کنونی حککا، حزب تازه تأسیس حکمتیست را انشعابی راست از خود و گاها «آنتی حکمتیست» دانسته‌است.
به هر حال، در صحنهٔ کنونی سیاست ایران دو حزب هستند که نام «کمونیست کارگری» را بر خود دارند و ادعای ادامهٔ خط منصور حکمت را می‌کنند.
همچنین در صحنهٔ سیاست عراق دو حزب یعنی حزب کمونیست کارگری عراق و حزب کمونیست کارگری چپ عراق(حزبی که در جریان اختلافات در حککا در سال ۲۰۰۴ از حزب کمونیست کارگری عراق منشعب شد) این ادعا را دارند.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] خطوط فکری کمونیسم کارگری
حکمت در یک دنیای بهتر، برنامهٔ حکک، بنیادهای اجتماعی معنوی کمونیسم کارگری را به اختصار توضیح داده‌است.
او این بنیادها را بیش و پیش از هرچیز خواست و آرزو و مبارزهٔ انسان‌ها در طول تاریخ برای دنیایی بهتر می‌داند.
او در این مورد می‌نویسد:«کمونیسم کارگری قبل از هر چیز به اینجا تعلق دارد، به امید و اعتقاد انسان‌های بیشمار و نسلهای پی در پی به اینکه ساختن یک آینده بهتر، یک جهان بهتر، بدست خود انسان، ضروری و میسر است.»
او سپس توضیح می‌دهد که گرچه تصویر همگان از دنیایی بهتر یکسان نیست مفاهیم خاصی هستند که به عنوان مفاهیم مهم و مقدسی در مبارزهٔ مردم شناخته شده‌اند.
او این مفاهیم را آزادی،برابری و رفاه می‌نامد و اعلام می‌کند که :«دقیقا همین ایده آلها بنیادهای معنوی کمونیسم کارگری را تشکیل می‌دهند. کمونیسم کارگری جنبشی برای دگرگونی جهان و برپایی جامعه‌ای آزاد، برابر، انسانی و مرفه‌است.»
او سپس توضیح می‌دهد که راه تغییر جهان از نظر او و کمونیسم کارگری مبارزهٔ طبقاتی بین پرولتاریا و بورژوازی است.
«کمونیسم کارگری از این مبارزه طبقاتی سر بر می‌کند. صفی در اردوگاه پرولتاریاست. کمونیسم کارگری جنبش انقلابی طبقه کارگر برای واژگونی نظام سرمایه داری و ایجاد یک جامعه نوین بدون طبقه و بدون استثمار است.»
و سپس در تمایز کمونیسم کارگری از بقیهٔ جریاناتی که مدعی آزادی و برابری و محو طبقات هستند، تفاوت کمونیسم کارگری را در این می‌داند که :«آنچه کمونیسم کارگری را به عنوان یک جنبش و یک آرمان اجتماعی از تلاشهای آزادیخواهانه و مساوات طلبانه پیشین متمایز می‌کند، اینست که چه از نظر عملی و اجتماعی و چه از نظر آرمانی و فکری در برابر سرمایه داری، یعنی متاخرترین و مدرن‌ترین نظام طبقاتی، قد علم می‌کند.»
حکمت ضمنا در سمینارهایی به نام «مبانی کمونیسم کارگری» که در اواخر دههٔ ۸۰ و پیش از تشکیل حککا در سوئد برگزار کرده‌است، به تشریح بیشتر اصول و مبانی این مکتب پرداخته‌است.
همچنین در اثر معروف خود «تفاوتهای ما» به طوری مفصل تر از یک دنیای بهتر و خلاصه تر از سمینارهای مبانی در مورد کمونیسم کارگری و جدایی اش از حکا (حزب کمونیست ایران) توضیح می‌دهد.
جلد ششم و هفتم از مجموعه آثار منصور حکمت که توسط بنیاد حکمت انتشار یافته‌است به آثار مربوط به «کمونیسم کارگری» اختصاص دارند.
