پشتو
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
پَشتو یکی از زبانهای ایرانی از شاخه شمال شرقی است. متکلمان آن در افغانستان و پاکستان زندگی می‌کنند.
زبان پشتو در نواحی جنوبی و مرکزی کشور افغانستان و قسمت شمال غربی پاکستان متداول است. گروهی از پشتو زبانان در بلوچستان و معدودی در چترال و کشمیر و کناره مرزهای ایران و افغانستان سکونت دارند. قدیمی‌ترین آثار زبان پشتو از سده‌های نهم و دهم هجری است. در طی قرون متمادی پشتو تنها در گفتار بکار می‌رفته و آثار ادبی به این زبان بسیار اندک بوده است. تنها از سی چهل سال پیش بود که دولت افغانستان پشتو را زبان رسمیکشور قرار داد و از آن پس روزنامه، کتاب و آثار ادبی به این زبان پدید آمد و تدریس آن در آموزشگاه‌ها معمول شد.
زبان پشتو چه از نظر واج‌شناسی و چه از نظر ساختمان دستوری با زبانهای دیگر ایرانی تفاوتهایی دارد . این زبان را معمولاً به دو گروه غربی (یا جنوب غربی) و شرقی (شمال شرقی) تقسیم می‌کنند. گویش مهم گروه غربی، گویش قندهاری است و در گروه شرقی گویش پیشاوری اهمیت دارد. اختلاف میان این دو گروه هم در چگونگی ادای واکه‌ها و هم در برخی نکته‌های دستوری است. از آن جمله همین نام یا عنوان زبان است که در قندهاری «پختو» و در پیشاوری «پشتو» تلفظ می‌شود. در قانون اساسی جدید افغانستان هر دو زبان رایج آن کشور، یعنی فارسی دری و پشتو به عنوان زبانهای رسمی ملی پذیرفته شده است.
[ویرایش] الفبای پشتو
آ – ا – ب – پ – ت – ټ – ث – ج – چ – ځ – څ – ح – خ – د – ډ – ذ – ر – ړ – ز – ژ – ږ – س – ش – ښ – ص – ض – ط – ظ – ع – غ – ف – ق – ک – ګ – ل – م – ن – ڼ – و – ه – ی
