مجله
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
مجله نوعی ادواری است که با انتشار مقاله‌های عمومی یا علمی به گسترش و اشاعه اطلاعات، دانش و نتایج پژوهش ها درباره پیشرفت‌های جاری در یک حوزه علمی خاص می‌‌پردازد. مقاله علمی توسط پژوهشگر یا پژوهشگرانی نوشته می‌شود که پژوهش را انجام داده‌اند. یک مقاله علمی پژوهشی شامل عناصر زیر است: عنوان، نام و مشخصات نویسنده، چکیده، کلیدواژه‌ها، مقدمه، پیشینه پژوهش، روش شناسی، تجزیه و تحلیل داده‌ها، نتیجه گیری، فهرست منابع یا کتابشناسی. مقاله‌های علمی اغلب طولانی هستند و در پایان حاوی فهرستی از آثار استناد شده در متن مقاله هستند که به کتابشناسی یا فهرست منابع موسوم است. در حالی که مقاله مجله‌های عمومی فاقد استناد هستند. مجله‌ها به لحاظ دامنه شمول به دو دسته عمومی و تخصصی و از لحاظ قالب انتشار، به دو دسته کاغذی و الکترونیکی تقسیم می‌شوند. مجله کاغذی مجله‌ای است که به شکل سنتی چاپ و انتشار می‌یابد. مجله الکترونیکی به مجله‌ای گفته می‌شود که به صورت الکترونیکی روی اینترنت چاپ و منتشر می‌شود. پس از اختراع وب، بسیاری از مجله‌های کاغذی به صورت الکترونیکی نیز چاپ می‌شوند. از لحاظ فاصله انتشار، مجله‌ها به شکل فصلی، دوماهانه، ماهانه یا سالانه منتشر می‌شوند که به دو صورت قابل دسترس هستند:
الف. پرداخت حق اشتراک و آبونمان
ب. دسترسی آزاد.
به‌طور معمول، مجله‌های علمی پژوهشی توسط متخصصان موضوعی مورد داوری (Peer Review) قرار میگیرند. مجله‌های علمی پژوهشی بر اساس معیاری موسوم به ضریب تاثیرگذاری مجله (Impact Factor) که مبتنی بر میزان استنادهاست مورد ارزیابی و رتبه بندی قرار میگیرند. کتابخانه‌ها شماره‌های مربوط به یک سال انتشاراتی یک مجله علمی را در یک یا چند مجلد به صورت سالانه صحافی می‌کنند.
یکی از عوامل اصلی پیشرفت هر کشوری میزان تولید و تأثیر انتشارات علمی آن کشور است (عصاره، ۱۳۷۷). امروزه تعداد مقاله‌ها و مجله‌های علمی منتشر شده در یک کشور به عنوان یکی از شاخص‌های اصلی توسعه‌یافتگی و اعتبار علمی آن کشور در سطح بین‌المللی محسوب می‌شود. مجله‌های علمی یکی از ابزارهای مهم شکوفایی صنعت و فناوری محسوب می‌شوند. زیرا از یک سو میان مجامع علمی و پژوهشگران ارتباط برقرار می‌نمایند و از سوی دیگر علم را از بخش‌های دانشگاهی و پژوهشی به حوزه صنعت و تولید انتقال می‌دهند. در واقع، مجله‌های علمی رابط بین دانشگاه و صنعت هستند. بدیهی است که مقاله‌های علمی که منبع عمده اطلاعات علمی محسوب می‌شوند در میان سایر آثار علمی از منزلت خاصی برخوردار هستند (نوروزی و علیمحمدی، ۱۳۸۵).
[ویرایش] منابع
- عصاره، فریده (۱۳۷۷). تحلیل استنادی. فصلنامه کتاب، دوره نهم، شماره سوم و چهارم (پاییز و زمستان)، ص ۳۴-۴۸.
- نوروزی، علیرضا و علیمحمدی، داریوش (۱۳۸۵). بررسی مشارکت علمی کتابداران ایرانی در سطح بین‌المللی: با تأکید بر مقاله‌های مندرج در نمایه‌های استنادی. اطلاع‌شناسی.
