عبدالقادر بستكى

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

شیخ عبدالقادر بستکی فرزند حسن (۱۰۵۰ ـ ۱۱۳۶) هجری قمری. نام کامل وی ( شیخ عبدالقادر بن شیخ حسن بن شیخ محمد صغیر بن شیخ محمد کبیر بن شیخ ناصر بن مولانا شیخ محمد العباسی) . شیخ عبدالقادر مقام والائی در زهد وتقوی ونظم ونسق دادن امور زندگی مردم داشته وچون در حقیقت پایه گذار سازمان اجتماعی بستک و جهانگیریه بر اساس حکومت خوانین بوده که تا پایان دورهٔ قاجاریه ادامه داشته‌است واز این پس است که خوانین بستک بعنوان یک قدرت اجتماعی در خطه لارستان عرضه اندام کرده‌اند بخصوص که موقعیت هم از لحاظ از بین رفتن حکومت نیمه مستقل حکمرانان لار بوسیله صفویه مساعد بوده‌است ، لذا بشرح مختصری از زندگی شیخ عبدالقادر می‌پردازیم.

فهرست مندرجات ۱ زندگی ۲ بدرود زندگی ۳ نیک نفسی شیخ ۴ آغاز حکومت مشایخ بنی عباسی ۵ منابع

[ویرایش] زندگی

شیخ عبدالقادر فرزند شیخ حسن بستکی در سال ۱۰۵۰ یا بقولی ۱۰۵۲ هجری قمری در قصبهٔ بستک دیده به جهان گشود علاوه بر پدر مادرش که مردی فاضل وعارف بود، مادرش فاطمه (عبادت) نام داشت دختر شیخ عبادالله انصار عماده دهی زنی فاضله وعفیفه وصاحب خط نیکو وحافظ قرآن بوده‌است. شیخ عبدالقادر تحصیلات خودرا در دار العلم شیراز و مکه و مدینه و مصر انجام داده وبا اخذ طریقت از مشایخ آنجا به بستک مراجعت می‌کند باساختن مسجد و مهمانسرا در جنب خانه مسکونی مریدان وطلاب ومشایخ را بدور خود جمع نمود. بستک که آنروز از سه دهکده بصورت سه محله در نزدیکی هم و در محل فعلی تشکیل می‌شده بوسیله شیخ بصورت یک قصبه دار العلم در آمد. پس از مدتی چون منطقه لارستان مورد تبلیغات مبلغین شیعه قرار گرفته و شیخ هم اذیت می‌بیند لاجرم به مکه و مدینه مهاحرت می‌نماید. در این سفر شیخ عبدالقادر با شیخ حسن مدنی که از مشاهیر طریقت وساکن مدینه منوره بوده ملاقات و ازوی برای مسافرت به ایران وبنادر وسواحل خلیج فارس دعوت می‌نماید وخود باتفاق برادرانش مجدداً به بستک مراجعت نموده ودر آستانه سیف الله القتال در عماده ده معتکف وعزلت اختیار می‌نماید. پس از مدتی شیخ بر اثر اصرار مریدان مجدداً به بستک مراجعت نموده واین بار چون گرفتاری مردم را در اثر نبودن غله و وسائل زندگی مشاهده می‌کند مردم را بحفر چاه‌های آب و قنواتی واقدام به زراعت وپرورش حیوانات راهنمائی می‌ نماید نوعی سیستم زراعت دسته جمعی که بنام «حراسه بندی» در بستک مشهور است از ابتکارات شیخ عبدالقادر است بدین ترتیب بستک رو به آبادانی گذاشت وجمعیت آن افزوده گشت. شیخ عبدالقادر در آخر عمر تصمیم به تجرد واعتکاف مطلق می‌گیرد در آخرین روز جمعه پس از نماز خطبهٔ بلیغی ایراد وترتیب امور مردم را می‌دهد واداره آنهارا بین فرزندان وبرادران تقسیم نموده در سال ۱۱۳۵ از بستک خارج گشته و در گچویه از دهات فرامرزان می‌رود ومدت یک سال آخر عمر را در مسجد آنجا گذرانیده‌است.

[ویرایش] بدرود زندگی

شیخ عبدالقادر در ماه شوال سال ۱۱۳۶ هجری قمری دعوت حق را لبیک گفته‌است. بقعه وبارگاه شیخ عبدالقادر در گچویه واقع شده‌است.

[ویرایش] نیک نفسی شیخ

در نیک نفسی شیخ عبدالقادر می‌گویند گاوی داشت که از پول حلال دست رنج خود خریده واز شیر و ماست و روغن او مصرف می‌نمود روزی به شیخ گفتند گاو از طویله فرار کرده وداخل مزرعهٔ مردم رفته، شیخ باحتمال اینکه شاید از حاصل مزرعهٔ مردم خورده‌است از آن پس از مصرف شیر ومحصولات آن گاو نیز خودداری کرد.

شیخ عبدالقادر را شش فرزند بوده باسامی: شیخ محمد سمیع ، شیخ محمد سعید ، شیخ عبداللطیف ، شیخ محمد خان بزرگ ، شیخ عبدالسلام و شیخ عبدالله.

[ویرایش] آغاز حکومت مشایخ بنی عباسی

پس از فوت شیخ عبدالقادر که مصادف بود با اواخر دورهٔ سلطنت صفویه وهجوم وسلطنت افغانها و بالآخره ظهور نادر شاه که در تمام این احوال عامل اصلی ومحرک واقعی جنگ وستیزها اختلاف مسلکی شیعه و سنی بود شیخ محمد سعيد بستكى و شیخ محمد بستکی بدخالت به امور حکومتی آغاز کردند این دو نفر فرزندان شیخ عبدالقادر از نفوذ روحانی پدرشان که یک نوع تسلط روحی بزرگی برمردم بستک وجهانگیریه ایجاد کرده بود استفاده کامل نمودند وبعلل سیاسی زمان وشاید هم برای انتقامجوئی از کسانیکه موجب فرار آنان از خنج که جوار جد اعلایشان حاج شیخ عبدالسلام خنجی بود، شده بودند ویا بعنوان مبارزه مسلکی شیعه ویا بقول نویسنده: «تاریخ جهانگیریه» برای حفظ جان ومال جماعت تسنن در برابر هجوم شیعیان نفوذ خودرا بسط دادند تا آنجا که شیخ محمد سعید به حکومت لار رسیده وشیخ محمد خان بزرگ حاکم جهانگیریه وآن حدود گردید.

بدین ترتیب مشایخ بنی عباسی که بقول ابن بطوطه چنانکه در سفرنامه خود سفرنامه ابن بطوطه نوشته‌است: از زیادی زهد وپرهیزکاری وکثرت عبادت و دوری از مردم اندام علیل وزرد رنگ داشته وآزار مخلوقات را جرم می‌پنداشتند، فرزندانشان زاویه هارا رها کرده ودر میدانهای جنگ وکشتار در آمدند جزئیات این تحولات باشرح حال شیخ محمد سعید بستکی و شیخ محمد خان بزرگ روشن می‌گردد.

[ویرایش] منابع

• بنی عباسیان، بستکی، محمد اعظم، «تاریخ جهانگیریه» چاپ تهران، سال ۱۳۳۹ خورشیدی.
• العباسی ، مصطفی محمد زمان، «نادر البیان فی ذکر انساب بنی عباسیان» چاپ قطر: ۱۹۷۷ میلادی (به عربی).
• محمدیان، کوخردی ، محمد. «شهرستان بستک و بخش کوخرد» ج۱. چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰۵ میلادی.