زنجبیل

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

زَنجـِبیل یا زنجفیل یکی از گیاهان دارویی است.

زنجبیل از گیاه زرد رنگ دارای رگه‌های بنفش با نام علمی (Zingiber officinale) بدست میاید. اگرچه معمولا" از زنجبیل به عنوان ریشه آن گیاه نام برده می‌شود ولی در اصل قسمت مورد استفاده گیاه ساقه متورم شده زیرزمینی آن است که "ریزوم" نام دارد.

[ویرایش] پیشینه

زنجبیل از زمانهای دور در چین مورد استفاده بوده وهنوز هم درطب سنتی چین نقش مهمی ایفا می‌کند. در ایران قدیم نیز این گیاه با نام ژنگویر شناخته شده بود و کاربرد داشت و از ایران و کشورهای عربی به سوی غرب سفر کرد. در غرب پزشکی یونانی به نام "دیوسکوریدس" اولین بار در قرن اول میلادی استفاده طبی زنجبیل را ثبت کرد، گرچه قرنها قبل از آن این گیاه آروماتیک از کشورهای خاور دور به اروپا صادر می‌شد، تا زمان قرون وسطی، به عنوان یک ماده اولیه آشپزی در اروپا کاملاً شناخته شده بود.

امروزه این گیاه در بیشتر مناطق استوایی کشت می‌شود. متخصصان طب هندی "آیورودا" از آن به عنوان داروی جهانی نام می‌برند؛ این امر نه تنها به خاطر خواص ضد قارچی، ضد باکتری آن است، بلکه به خاطر اثر تسکین بخش آن بر روی دستگاه گوارش هم هست، که اینها باعث شده هندیان بیش از 2000 سال زنجبیل را مصرف کرده‌اند ویکی از بهترین شفا بخش‌های طبیعی برای درمان بیماری‌های مسافرت، حالت تهوع و سرگیجه در غرب مطرح کرده و برخلاف بعضی داروهای مرسوم این بیماری‌ها هیچ عوارض جانبی منفی ندارد.

در پژوهشی که در دانمارک انجام شد به 40 نفر از دانشجویان نیرو دریایی یک گرم پودر زنجبیل و به 40 نفر دیگر مقداری دارونما داده و مشاهده شد زنجبیل به مرتب در کاهش دفعات استفراغ و از بین بردن عرق سرد موثر بوده. بعضی کارشناسان، زنجبیل را برای درمان تهوع صبحگاهی دوران حاملگی توصیه می‌کنند. البته لازم به تذکر است در این خصوص همیشه با پزشک مشورت نمایید.

[ویرایش] ادویه‌ای آرامبخش

مطالعات نشان داده‌اند که زنجبیل می‌تواند باعث جلوگیری از تهوع ناشی از عمل جراحی و شیمی درمانی شود، مطالعات بالینی در لندن انجام شد نشان داد مصرف یک گرم پودر زنجبیل در جلوگیری از حالت تهوع و استفراغ بعد از عمل جراحی به اندازه داروهای آرام‌بخش مرسوم موثر است. خاصیت گرم کنندگی و فعال کنندگی زنجبیل آن را به عنوان شفابخش خانگی معرفی کرده.

اگر به کشیدگی عضله دچار شده اید، گلودرد دارید و یا از بیماری مسافرت در رنج هستید برای خود یک تونیک زنجبیل درست کنید و میل نمائید تا به قدرت شفا بخش فوق العاده آن پی ببرید. زنجبیل فواید فراوانی برای سلامتی دارد. مطلب ما درباره ساقه گرد پیچ خورده‌ای است که گاهی برای غذا سرخ کردنی از آن استفاده می‌شود.

زنجبیل را می‌توان به آب گرم اضافه کرد و در مواقع سرمازدگی پاها را در آن قرار داد. در مواقع دندان درد می‌توان آن را جوید و هنگام گلو درد از غرغره آن استفاده کرد. همچنین برای درمان سرماخوردگی آن را به آب گرم، لیمو و عسل افزود .اگر علاقه‌ای به استفاده از این محلولها ندارید می‌توانید آن را پس از خرد کردن برای تسکین سردرد به ناحیه پیشانی بمالید ؛ روغن زنجبیل را می‌توان با روغنهای دیگر رقیق کرده و برای تسکین دردهای ناشی از کشیدگی ماهیچه آسیب دیده روی آن ماساژ داد تا گردش خون را بهبود بخشیده و باعث تسکین درد شود."

دلیل معجزه‌گر بودن زنجبیل اجزای تشکیل دهنده اصلی زنجبیل شامل نشاسته، اسانسها مانند زینجیبرن (zingiberen) كه به زنجبیل بوی خاص مید هد، و رزین است. به نظر میرسد بیشتر ارزش درمانی زنجبیل به واسطه ترکیبات ادویهای آن یعنی جینجرول‌ها (Gingerols) است که طعم تند و سوزاننده آن ناشی از آنهاست، اگرچه هنوز طرز عمل آن مشخص نیست.

کاربردهای دیگر زنجبیل:

• زنجبیل تازه را برای سرماخوردگی و آنفولانزا بکارببرید.
• زنجبیل خشک شده را جهت درمان سرگیجه و تهوع مصرف کنید.
• قرص آن را برای درمان آرتریت و مشکلات گردش خون مورد استفاده قراردهید.

توجه داشته باشید که مصرف زنجبیل در افراد دچار زخم معده و یا زخم دوازدهه و یا هم‌زمان با مصرف داروهای ضد انعقاد - که می‌تواند برای رقیق شدن خون شوند - اکیداً منع شده است.همچنین در مورد استفاده از گیاهان دارویی، بویژه اگر به نوزاد خود شیر می‌دهید یا باردار هستید با پزشک خود مشورت کنید.

[ویرایش] منابع

• The spice of life ترجمه دکتر عرفانه اصدق جهرمی، تلخیص و تصرف از شیدا، برگرفته از وب‌گاه فریا (برداشت آزاد با ذکر منبع)

ن·ب·و گیاهان دارویی و ادویه‌جات
گیاهان دارویی	اسپرزه · استوخودوس · افسنطین · آقطی سیاه · اکلیل کوهی · انجدان رومی · آنغوزه · آویشن · باباآدم · بادرنجبویه · بارهنگ · برگ بو · برگ سنا · برنجاسف · بن سرخ · بنه · بولدو · بومادران · بیدمشک · پنج‌انگشت · پنیر باد · پنیرک · پیازچه · تخم کتان · ترخون · جعفری فرنگی · جعفری · چای کوهی · ختمی · داز · درمنه · رازک · رازیانه · روناس · ریحان مقدس · ریحان · ریواس · زنجبیل · زوفا · سُداب · سنبل‌الطیب · سورنجان · سیر · شاه‌تره · شاهِسپَرَم · شبدر قرمز · شوید · شیرین‌بیان · صبر زرد · صعتر · عروسک پشت پرده · علف هفت‌بند · قاصدک · کاسنی · کاکوتی · کوشاد · گاوزبان · گز روغن · گز علفی · گزنه · گشنیز · گل راعی · گل همیشه‌بهار · گلپر · گون کتیرا · مامیران کبیر · مرزه · مریم‌گلی · مورت · موسیر · نعناع · هویج وحشی ·
ادویه	اسپرزه · آنغوزه · بابونه · بادیان رومی · برگ بو · به‌دانه · پودر پیاز · پودر فلفل دلمه‌ای · پودر کاری · تخم شاهی · تخم تره · ترب کوهی · تمبر هندی · جوز بویا · جوز هندی · چهارتخمه · خاکشیر · خردل · خسرودار · خشخاش · دارچین · زردچوبه · زعفران · زنجبیل · زیره · سماق · سیاه‌دانه · سیر · شنبلیله · عرق بیدمشک · فلفل بهار · فلفل برزیلی · فلفل سفید · فلفل سیاه · فلفل · کاسنی دشتی · کُبابه · کنجد · کندر · گل رنگ · گل گاوزبان · گلاب · لیمو عمانی · پودر موسیر · میخک · ناردانه · نمک · واسابی · هل سبز · هل سفید ·