Gölä
Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Dr Artikel Gölä isch für d'bsunders glungeni Artikel vorgschlage worre. E Wikipedianer meint, dass dä Artikel e bsunders gueti Arbet isch un mer ne cha empfehle. Du chasch dyni Meinig dezue uf dr Kandidate Syte kundgä un abstimme. |
Dr Gölä, Johrgang 1968, isch e Rockmüssiker, wu vu Opplige, eme Dorf mit 600 Iiwohner bi Thun im Bärner Oberland stammt. Si richtige Namme isch Marco Pfeuti. Er isch Boiarbeiter gsii (Büezer) un uf dr Büez sin em aü Ideeä zu sinene Text kumme. Er het in erfolglose Jugendbänds gsunge un Gitarre gspiilt. Gege jedi Vernumpft het er anne 1997 e CD welle mache un e Studio gsuecht.
Inhaltsverzeichnis |
[ändere] Im Gölä si Erfolg in dr Schwiiz
Wiä nit anderscht z verwarte, het er lütter Absage bikumme - eimol isch er im Sound-Service-Boss Rolf Widmer so lang uf dr Wecker gange, bis dä in nere Probufnahm zuegstimmt het. Fir diä het dr Gölä Müssiker in dr ganze Schwiiz gsuecht, het aber e Hüffe Absage bikumme - ohni Gäld het niäme welle spiile, un scho gar ke Dialäkt. Do isch er doch in dr nächere Umgäbig uf d "4-Heads", erfahrini Müssiker, gstoße:
- dr Chrigu (René Maurer, Bass), dr TJ (Thomas J. Gyger, Keyboards, Loops), dr Ürsu (Urs Frei, Drummle, Loops) un dr Slädu (Zlatko Perica, el. un akk. Gitarre, Soli); dr Chor hän s Sandra un s Barbara Moser gmacht, zwei Oberländer Meitschi.
Bal isch e CD Uf u dervo gstande un im Aügüscht 98 in d Läde kumme. E baar Dag speter isch si scho uf dr vordere Plätz vu dr Schwiizer Hitparad gsii. Dä gschnäll Erfolg isch dur e Radio-Single, "Träne" vorbereitet gsii. Aber dr Gölä un sini Müssikante hän ke Manager fir d Tour gfunde - mehreri hän abgwunke un hän gsait, s git scho z viil Bärner Dialäktbänd. So aü dr Tom Metzger, dr speter Manager, dr het z erscht emol gsait: "Wider so e huere Mundartbrunz." (sic!)
Diä negschte baar Monet hän sich zwische Konzertsääl, Schiire, Sektempfäng un Fernsehstudio abgspiilt. Dr Gölä het si diräkti Art un Red nit ufgä un aü si Durscht het e nit verloo - Ha geng ä chli Schtoub uf dr Lunge / Chli Dräck uf dr Zunge / U pickle tuet scho lang nümme weh ... so singt er un dr isch halt aü as Star nit üs dr Hüt vum Büetzer gschlupft. Do hän viil im Eschtäblischment nit kenne umgoh drmit un aü uf sini Text un Müssik hän viil vu obe raa gluegt. Dr Abschuss isch e CD-Bsprächig in "Facts" gsii, wus gheiße het:
- "Er vermengt 'Loser'-Pathos, Büezer-Blues und Außenseiter-Allüren zu einem Mainstream-Pop, der kein Klischee auslässt. Die Ironie eines Polo Hofer oder der Witz eines Florian Ast fehlen gänzlich, dafür klaut Gölä ganze Textzeilen bei Patent Ochsner. Sein überraschungsfreier Schlagerkitsch ist rührend schlecht."
D Fraü un dr Mann uf dr Stroß sin anderer Meinig gsii - im Gölä sini Täxt hän ihre Läbensgfiähl droffe. Im e halbe Johr Uf-u-devo-Tour isch dr Gölä in 40 üsverkaüfte Halle un Schepf ufdrätte - viil Termin sin scho üsgmacht gsii, wu dr Erfolg vu dr Bänd nonit zum Absähne gsii isch. Aber dr Gölä un sini Kumpel hän niä drvor zruckgschräkt, aü vor gleinem Greis ufzdrätte. S Abschluss-Konzert vu dr Uf-u-dervo-Tour isch in ere Sägerei z Vlachava gsii - im e rätoromanische Dorf am Änd vu dr Wält, wu änewäg 1.500 Fäns ani gfunde hän un jedes Wort vu sinem Berner Oberländer Dialäkt mitgsunge hän.
Am 6. März 1999 het dr Gölä zwee "Prix Walo" iigsackt: "Beschte Rockakt vum Johr" un "Publikumsliäbling" - zwee Prix Walo uf eimol het bishär no ke Schwiizer Kinschtler oder Bänd bikumme gha. Alles zämme het sich Uf u dervo 200.000 Mol verkaüft.
Diä nägscht CD - Wildi Ross - isch Afang Jünni 1999 rüskumme - vu däre sin am erschte Dag scho 70.000 verkaüft wore. As dritti CD isch s Live-Doppelalbum Volksmusig kumme un zletztscht - d Bänd het scho Uflesigserschiinige zeigt - noch Gölä III, do isch dr Grigu scho üsgstiige gsii. Alles in allem het dr Büetzer üs em Bärner Oberland in zweiehalb Johr 500.000 CD verkaüft. Hundertdoiserti, wänn nit Millione in dr Alperepublik un e baar Üsländer kenne sini Liäder üssewändig.
[ändere] Dr Gölä in dr alemannische Nochberschaft un im Üsland
Z Ditschland isch dr Gölä vu dr Mediä fascht nit zur Känntnis gnumme wore. In dr Spalte Lueginsland vu dr Badische Zittig isch im Febber 2001 im Ruckblick gschriibe wore:
- "D Schwiiz lit, fir dä ganz Dudel-Sänder-Chor im Südbadische, wit hinter Auschtraliä. Eb in dr Schwiiz e Kumet ufgoht oder iischlet, isch fir FR Rägeboge 3 wenniger wichtig wiä wänn z Hamburg e Spate umgheit. Un Gölä&Bänd isch ebe dr absolut Kumet in dr Schwiizer Rock-Müsik-Szene gsii, in dr letschte drei Johr."
Mit eme Konzert z Konschtanz isch s alemannisch Biät üsserhalb vu dr Schwiiz wennigschtens bhäp gstreift wore, e ander Konzert hets aü z Nirnbärg (Franke) un z Mayrhofe (Tirol) gä.
[ändere] Dr Gölä stigt üs
Fir dr Gölä isch dr gschnäll Erfolg mit familiärem Bäch verbunde gsii - si Fraü isch em vertloffe; er het no si Bue ellei erzoge un het e aber üs em effentlige Rummel welle rüshalte. Eimol het er si Suhn zum e Radio-Interview-Termin miäße mitnämme, wel d Kindsmagd grank gsii isch - do isch er vum e Fernsehteam "iberfalle" un gnetigt wore. Do het er grundsätzlig gege d Mediä-Zumpft Front gmacht:
- "Ich werde meine Seele nicht verkaufen der Karriere wegen, und ich werde meine Zeit nicht einem Moloch schenken, der dich zuletzt auffressen wird. (...) Es wird keine Fernsehauftritte und keine Interviews mehr geben (...)." (Blick, 12. 6. 99)
Im Titelliäd vu Uf un dervo het er scho gsait gha: "Hätti Flügu zum Flüge / Flug i mit de Vögu furt / U chiem nie meh hei. / I'nes Land ohni Näbu, ohni Räge, / I'nes Land wo si Sunne hei... / I gieng hüt no... uf u dervo, / Eifach uf u dervo."
Fliigel nit, aber d Kohle het er jetz gha, un so isch er im Mai 2000 fir e Dreiviärtel Johr uf Auschtraliä gfloge. Im Oktober het er bekannt gää, ass d Bänd ufglest wird. Het aber nit ganz gstimmt.
Z Monte Carlo het er am 2. Mai 2001 dr "World Music Award" as "World's best selling Swiss Artist" bikumme - er wird vum Dieter Liechtli zitiärt:
- "Da schaut die ganze Welt zu, und wir singen einen Song, den kein Mensch versteht? Das ist Blödsinn - wir müssen einen englischen Song aufnehmen."
Uf dr CD Gölä III isch dä änglisch Song as Nummer 17 druf, alli andere sin Bärner Oberländisch.
Im Jänner 2002 ischs no zu drei "Abschiidskonzert" vum Gölä kumme - z Friiburg i. Ü. vor 10.000 Fän, z Züri zwei Mol im üsverkaüfte Hallestadion, wu 12.000 Lit fasst.
Anne 2004 het dr Marco Pfeuti mit dr Bänd Burn e glichnammigi änglischi CD rüsbrocht, 2005 het er d CD Gimme A Band ellei rüsbrocht, aü mit änglische Liäder. Dr Erfolg isch mäßig gsii. Kritiker üs dr Dialäktszene empfinde si änglische Ufstiigsversuech as freiwilligs alemannischs Janitscharetum.
Des isch e Artikel oder e Absatz über e regionali Bsunderheit. Er dät no besser wirke, wänn er in dr Dialäktspiilart vu sälere Region gschriibe wär. Ich, dr erscht oder dr Hauptautor vu däm Artikel oder däm Absatz, dät mi freie, wänn eber esach in s lokal Alemannisch ibersetze dät. Schryb bitte i dr Zämmefassig dass du de Artikel i de lokale Dialäkt umänderesch.
Lueg dezue au Froge un Antworte zum Dialäkt. |
[ändere] Literatür
Dieter Liechti: Gölä - I hätt no vui blöder ta. Zürich 2004
Persoonedaate | |
---|---|
NAME: | Pfeuti, Marco |
ALTERNATIVNAMEN: | Gölä |
KURZBESCHREIBUNG: | Schweizer Rockmusiker |
GEBURTSDATUM: | 7. Juni 1968 |
GEBURTSORT: | |
STERBEDATUM: | |
STERBEORT: |