Rau răm

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Cây rau răm (tên khoa học: Polygonum odoratum hay Persicaria odorata, thuộc họ Polygonaceae - họ thân đốt hay họ rau răm), là cây thân thảo, lá của chúng được sử dụng rộng rãi trong các món ăn của khu vực Đông Nam Á. Trong một số văn bản thuộc các ngôn ngữ nước ngoài, chẳng hạn như tiếng Anh đôi khi người ta gọi nó là Vietnamese mint, Vietnamese cilantro, Vietnamese coriander hay Cambodian mint, tiếng Đan Mạch là Vietnamesisk koriander v.v

Có tên gọi như vậy là do lá và thân non của nó được sử dụng rộng rãi và rất đặc trưng trong nghệ thuật ẩm thực của Việt Nam - mà các du khách ngoại quốc rất thích, chủ yếu nó được ăn sống như một loại rau gia vị hay được sử dụng ở dạng thái nhỏ cho vào các món ăn như bún thang (một đặc sản của Hà Nội), miến (với thịt vịt hay ngan), cháo nấu bằng trai hay hến hoặc ăn kèm trứng vịt lộn cùng với hạt tiêu xay mịn và một chút muối ăn. Người dân ở khu vực Huế còn có món gà bóp, trong đó thịt gà trộn lẫn với rau dăm và hạt tiêu, tỏi, đường, ớt, dấm hay chanh.

Mục lục 1 Đặc điểm 2 Thành phần chính 3 Sử dụng ở khu vực Đông Nam Á 4 Cây thuốc 4.1 Một số bài thuốc 4.2 Ảnh hưởng sức khỏe 5 Tham khảo

[sửa] Đặc điểm

Rau răm là một loại cây lưu niên sinh trưởng tốt nhiệt đới và cận nhiệt đới trong điều kiện nóng ẩm nhưng không sống được nếu vĩ độ trên 32° hay quá nhiều nước. Trong điều kiện thuận lợi, thân cây có thể dài từ 15 đến 30 cm. Khi nhiệt độ lên quá cao, rau răm sẽ bị tàn lụi.

Mặt trên lá của nó có màu lục sẫm, điểm những đốm màu hạt dẻ với mặt dưới màu rượu bordeaux (burgundy). Thân có nhiều đốt. Hiện nay ở Việt Nam nó được trồng hoặc mọc tự nhiên.

[sửa] Thành phần chính

Trong tinh dầu của rau răm người ta tìm thấy các aldehyd chuỗi dài như decanal (28%), dodecanal (44%), ngoài ra là decanol (11%). Các sesquiterpenes (α-humulene, β-caryophyllene) chiếm khoảng 15% trong tinh dầu.

[sửa] Sử dụng ở khu vực Đông Nam Á

Tại Singapore và Malaysia, lá rau răm thái nhỏ là thành phần thiết yếu của món súp laksa, người ta dùng nhiều đến mức tên gọi theo tiếng Malay daun laksa có nghĩa là "lá laksa". (Tên gọi rau răm theo tiếng Malay là Daun kesum hay Daun laksa).

[sửa] Cây thuốc

Theo giáo sư Đỗ Tất Lợi thì cây rau răm có tính vị đắng, cay, không độc, ấm và có tác dụng giải độc thức ăn, chữa sưng lở, mụn nhọt, kích thích tiêu hóa, chống đầy hơi, đau bụng.

[sửa] Một số bài thuốc

1. Chữa bệnh xích bạch đới: Lòng trắng trứng gà 2 quả hấp chín, ăn trứng với nước cốt rau răm hoặc lấy 1 nắm lá rau răm giã vắt nóc cốt hòa lòng trắng trứng đun sôi, ăn cả nước lẫn cái ăn liền 3 - 4 ngày.
2. Bài thuốc trị rắn cắn: 20 g bù ngót (hoặc rau răm hay cây kim vàng) + 5 g phèn chua. Tất cả bỏ chung giã nhuyễn, vắt nước uống, xác đắp lên vết cắn.

[sửa] Ảnh hưởng sức khỏe

Có nghiên cứu của khoa Sinh, trường Đại học Khoa học Tự nhiên Hà Nội cho thấy rau răm làm giảm chất lượng tinh trùng trên chuột. Tác động tương tự có thể xảy ra đối với con người. Dường như trong những bài thuốc cổ, rau răm cũng là vị thuốc dùng để tiết chế dục vọng. Có câu nói dân gian "rau răm, giá sống" ý nói rau răm làm giảm khả năng sinh dục, còn giá sống thì có tác động ngược lại. Cũng có câu nói rằng "rau răm diệt dục". Các nhà sư thường trồng riêng một vườn rau răm và ăn thường xuyên.

[sửa] Tham khảo

• Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam -- Đỗ Tất Lợi -- Nhà xuất bản Khoa Học Kỹ thuật 1977.