Hani, Diyarbakır

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Bu ansiklopedi maddesinin biçim olarak Vikipedi standartlarına ulaşması için elden geçirilmesi gerekmektedir.
Bu madde Mayıs 2006 tarihinden beri etiketli olarak durmaktadır.Düzenleme yapıldıktan sonra bu not silinmelidir.

Diyarbakır ilinin bir ilçesidir. İlçenin asıl ismi Hini´dir. Hini Zazaca´da Çeşme demektir. Binhini=çeşme altı bahçeleri meşhurdur. Hini´de ki halkın tamamı Zaza´dır. İlçe ve köylerinde Zazaca konuşulur. Hini Zazalarin eski yerleşim yeridir. İnanç bakımındanda Zerdüştlük, Yahudilik, Hristiyanlik ve İslamiyetin izleri belirgin bir şekilde görülür. Hini´de suni islam 11.yüzyilda Kırmanclar tarafindan kırmancça ve arabça karışımı zora dayalı bir şekilde sunulmuşsada halk kırmancça ve arabça bilmediğinden eski inanç sistemini olduğu gibi kurumuştur. Hini´nin en büyük ziyaretleri olan SALIKAF,Cafer-i Tayyar Yatırı ve SEYİD BEDREDDIN ve DIMIŞTAD yatiri´nin suni islamın bölgeye gelmeden öncesi olduğu bilinmektedir.Saralık hastalığına iyi gelen Aynkeris Şifalı Suyu ve yine çocuk kızamık hastalığına iyi gelenHamra Şifalı Suyu. Pisykolojik tedavi için kulanilanÇALEYCINOV.S:

[değiştir] Tarihçesi

Kuruluş tarihi çok eski olan Hini ilçesi ile ilgili ilk bilgiler M.Ö. 8. yüzyılda başlar. Urartu devleti ve Asurlular arasında önemli çatışmalara sahne olduğu bilinmektedir. Daha sonra Nirbi'lerin yerleşim merkezi olan Hini'nin tarihçesi Diyarbakır merkezinin tarihçesiyle paraleldir. 1875'te Palu'ya bağlı bir bucak olan Hini, daha sonra Lice'ye bağlanmıştır. Hini'de belediye 1878'de kurulmuştur.

[değiştir] Genel durum

M.Ö. 1280 yılında Asur Hükümdarı I. Salmanassar ile yaptıkları savaşta yenilerek dağılan Nirbi'lerin yerleşim merkezi olan Hini, Cumhuriyet döneminde Lice'ye bağlı bir ilçe idi. Daha sonra gelişerek ilçe oldu.

Denizden 1200 metre yüksekte, dağlık bir bölge olan Hini, Artuklulardan kalma Hatuniye Medresesi, Aynı-Kebir Su Kaynağı, Yasin Minaresi ve Cafer-i Tayyar Yatırı ile tarihi bir zenginliğe sahiptir.

Silvan'dan sonra nüfus yoğuluğu en çok olan ilçedir. Kilometrekareye 63 kişi düşer. Ayrıca 100 km'ye ortalama 4 köy düşer. Köyler ilçenin kuzeyindeki küçük ova çevresinde toplanmıştır.

Dışarıya sattığı en önemli ürünler tahıl, pamuk, yaş ve kuru meyveler ile birlikte ayrıca ilçeden her yıl kereste satışı yapılmaktadır.

Dicle Nehri Hini'ye 18 km uzaklıktadır. Ayrıca nehirde bolca alabalık yetiştirilmektedir.

[değiştir] Turistik yerleri

Hatuniye Medresesi: Sancar Şahin Validesi Zeynep Hanım tarafından 13. yüzyılda yapıldığı sanılmaktadır.

Ulu Camii: Kesin olarak tarihi bilinmemekle beraber bir Selçuklu eseri olup, 15. yüzyılda yapıldığı sanılmaktadır.

Aynkeris Şifalı Suyu: İlçe merkezinden 2 km mesafededir, sarılık hastalığına iyi geldiği sanılmaktadır. Yıllık ziyaretçi sayısı 10.000 kişi dolayındadır.

Koki Çayı Mesiresi: İlçe merkezinden 8 km mesafededir. Burada kaynayan suda bol miktarda alabalık bulunur. Saniyede 6 m³ su akmaktadır.

Aynkebir Havuzu: Aynkebir su havuzu Ulucami ile Hatuniye medresesi arasında bulunan büyük bir havuzdur. Bu su Hini Dağının eteklerinde kaynar ve 9 kemerli bentlerden çıkarak bir havuz oluşturur. Havuza 7 gözden su akmaktadır. Akan su ile ilçenin tüm arazileri sulanmaktadır. M.Ö. 2000 yılında Hüriler tarafından yapılmıştır. Hini ilçesinin bağlı olduğu Diyarbakır merkez ilçeye olan uzaklığı 97 km dir. Merkez, Çarşı, Derelli, Zirve mahallesi olmak üzere ilçe merkezi 4 mahalleden ibarettir.