Çetin Altan
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Çetin Altan (1927 - ), Türk yazar, köşe yazarı, eski dönem milletvekili.
Konu başlıkları |
[değiştir] Hayatı
22 Haziran 1927'de İstanbul'da doğdu. Galatasaray Lisesi'ni, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. 1943-1944'de Çınaraltı, Varlık, İstanbul ve Kaynak'da şiirleri ve düz yazıları çıktı. İlk kitabı Üçüncü Mevki 1946'da yayınlandı. Ulus gazetesinde muhabir olarak başladığı gazeteciliğe Hür Ses'de fıkra yazarlığı ile devam etti. Daha sonra Halkçı, Tan, Akşam, Milliyet, Yeni Ortam, Hürriyet, Güneş gazetelerinde ve Çarşaf dergisinde köşe yazıları yazdı. 1959 yılında Abdi İpekçi'nin teklifi üzerine Peyami Safa'nın (1899 - 1961) yerine Milliyet gazetesinde yazmaya başlamıştır. Daha sonra Akşam, Hürriyet, Güneş, Sabah, Milliyet gazetelerinde köşe yazıları yazdı. Dünyanın en çok köşe yazısı yazmış yazarlarındandır.
1960'lı ve 1970'li yıllardaki köşeyazıları, Taş, Sömürücülerle Savaş, Suçlanan Yazılar, 'Kahrolsun Komünizm' Diye Diye, Onlar Uyanırken, Kopuk Kopuk, Geçip Giderken, Gölgelerin Gölgesi, Şeytanın Aynaları, Bir Yumak İnsan (1978 Türk Dil Kurumu Ödülü), Nar Çekirdekleri adlı kitaplarda toplandı.
Altan'ın dört romanı vardır: Büyük Gözaltı (1973 Orhan Kemal Ödülü), Bir Avuç Gökyüzü, Viski ve Küçük Bahçe. Dördü de Fransızcaya çevrilen bu eserlerden Büyük Gözaltı İsveçce, Yunanca, Bulgarca ve İspanyolca; Bir Avuç Gökyüzü ise İspanyolca ve Romence dillerinde yayınlandı. Büyük Gözaltı Fransız liselerinde seçmeli ders kitabı olarak okutuldu.
Çetin Altan 1965-1969 arasında Türkiye İşçi Partisi'nden milletvekilliği yaptı. Önce dokunulmazlığı kaldırılan, sonra da iade edilen ilk milletvekilidir. Bu dönemdeki anılarını Ben milletvekiliyken adıyla kitaplaştırdı.
Yazarın tümü oynanmış oyunlarından basılı olanlar; Çemberler, Mor Defter, Suçlular, Dilekçe ve Tahtaravalli, basılmamış olanlar ise, Beybaba, Yedinci Köpek, Islıkçı ve Telefon Kimin İçin Çalıyor'dur. Kavak Yelleri ve Kasırgalar'da çocukluk anılarını anlatan Altan'ın Aşk Sanat ve Servet ve Atatürk'ün Sosyal Görüşleri adlı iki incelemesi vardır. Rıza Bey'in Polisiye Öyküleri ile Türk yazınında pek az denenmiş olan polisiye türünde eser veren yazar Zurnada Peşrev Olmaz'da mizahi yazılarını topladı. 2027 Yılının Anıları ise onun fütürist bir çalışmasıdır. Çok yönlü bir yazar olan Altan'ın gezi yazıları Al İşte İstanbul ve Bir Uçtan Bir Uca adlarıyla yayınlandı. Tarihinin Saklanan Yüzü ise onun Osmanlı tarihi üzerine yaptığı bir araştırmadır.
Tüm yapıtlarından örneklerin toplandığı "Seçmeler" 1992'de yayımlandı. 1997'de Seçmeler genişletilerek Dünyada Bırakılmış Mektuplar adıyla tekrarlandı. Son 15 yılın günlük gazete yazıları da Şeytanın Gör Dediği kitabıyla okuyucuya ulaştı. Yazar son olarak çocuklar için özel bir yapıtı gerçekleştirdi, Alfabe. Elli yıllık yazı yaşamında yazılarından ötürü pek çok kez mahkemeye verilen Altan hakkında ağır cezada 300'den fazla dava açıldı. 1972 yılında gözaltı süresi 24 saat olmasına karşın 15 gün gözaltında tutuldu. Üç kez tutuklandı, iki kez mahkûm oldu ve iki yıl cezaevinde yattı. Son olarak hakkında 159. Maddeye dayanılarak açılan davada tek celsede beraat etti. Çetin Altan köşe yazılarına Milliyet gazetesinde devam ediyor. Oğulları Ahmet Altan ve Mehmet Altan’dır.
[değiştir] Eserleri
İlk kitabı: Üçüncü Mevki (1946).
[değiştir] Tiyatro oyunları
- Mor Defter, Tahtaravalli, Dilekçe, Çemberler, Bey Baba, Suçlular, Yedinci Köpek, Islıkçı, Telefon Kimin İçin Çalıyor
- Toplu Oyunlar 1, Mitos Boyut Yayınları, 1994.
[değiştir] Romanları
- Bir Avuç Gökyüzü, İnkilâp Kitabevi, 1998.
- Küçük Bahçe, İnkilâp Kitabevi, 1998.
- Büyük Gözaltı, İnkilâp Kitabevi, 1999.
- Viski, İnkilâp Kitabevi, 1998.
[değiştir] Fütürist romanları
- 2027 Yılının Anıları, Özgür Yayınları, 1999 (2. baskı).
[değiştir] Siyasal incelemeleri
- Kahrolsun Komünizm Diye Diye Globalleşme, hazırlayan Solmaz Kâmuran, İnkilâp Kitabevi, 1999.
- Atatürk'ün Sosyal Görüşleri, İnkilâp Kitabevi, 1999.
[değiştir] Tarihsel incelemeleri
- Nar Çekirdekleri, İnkilâp Kitabevi, 1998.
- Tarihin Saklanan Yüzü, İnkilâp Kitabevi, 1998 (1997).
- Aşk, Sanat ve Servet, İnkilâp Kitabevi.
[değiştir] Denemeleri
- Kopuk Kopuk, İnkilâp Kitabevi, 2000.
- Gölgelerin Gölgesi Portreler, İnkilâp Kitabevi, 2001.
- Kral Öldü, Yaşasın Kral, Kaf Yayınları, 1999.
- Şeytanın Aynaları, İnkilâp Kitabevi, 1999.
- Bir Yumak İnsan, İnkilâp Kitabevi, 1999.
- Uçuk, hazırlayan Solmaz Kâmuran, Sel Yayıncılık, 1998.
- Şeytanın Gör Dediği, YKY, 1997.
- Kadın, Işık ve Ateş, hazırlayan Solmaz Kâmuran, YKY, 1998.
- Yeryüzü Tanrıçaları, İnkilâp Kitabevi, 2000.
- Kullar ve Sultanlar, İnkilâp Kitabevi, 2000.
- İyiki Şu Köyceğiz Var, hazırlayan Solmaz Kâmuran, İnkilâp Kitabevi, 2001.
[değiştir] Mizah kitapları
- Zurnada Peşrev Olmaz, İnkilâp Kitabevi, 1998.
- Sobe, hazırlayan Solmaz Kâmuran, Kaf Yayınları, 1999.
[değiştir] Gezi kitapları
- Al İşte İstanbul, YKY (yeni baskısı hazırlanıyor).
[değiştir] Anı kitaplar
- Ben Milletvekiliyken, Kaf Yayınevi, 1999 (1971).
- Kavak Yelleri ve Kasırgalar, YKY, 1999 (1992).
[değiştir] Antolojileri
- Dünyada Bırakılmış Mektuplar, YKY, 1997 (1993).
- Seçmeler
[değiştir] Biyografik öyküleri
- Kalem Bahçelerinden Yedi Hayat, YKY, 1999
