Trasianka
Z Wikipedii
Trasianka to specyficzny kreol[1] języka rosyjskiego i białoruskiego, a dokładniej - kontaminacji białoruskiej fonetyki i rosyjskiego słownictwa, a czasem także składni. Trasianka jest używana powszechnie na Białorusi, także przez prezydenta Aleksandra Łukaszenkę.
Spis treści |
[edytuj] Etymologia nazwy
Wcześniej zjawisko to było opisywane rozmaitymi terminami, na przykład "językowa hybryda", "językowa chimera", "mieszanina", "łamanina". W 1920 roku Vacłaŭ Łastoŭski użył słowa "čaŭnia" (być może od słowa "čaŭpści" - pleść bzdury, paplać). Przyjęła się jednak nazwa "trasianka".
Etymologię słowa tłumaczy artykuł w czasopiśmie "Kruh" (4 kwietnia 1996): Termin "trasianka" pochodzi od nazwy karmy dla rogacizny, czyli krów. Kiedy gospodarzowi brakuje dobrego siana, dodaje słomę, starannie mieszając. Krowa nie zauważa oszustwa i zjada trasiankę. Prawda, mleka nie przybędzie. Tak samo Białorusini - swojej okropnej trasianki nie zauważają ani w domu, ani w autobusie, ani w parlamencie.
[edytuj] Charakterystyka
"Gwałtowne zniewolenie jednych narodów przez drugie, masowe migracje, niepełnoprawne stosunki między różnymi etnosami tworzą historyczne tło, na jakim tworzą się pidginy" - pisze Mark Djaczkow w książce "Języki kreolskie" (1987).
- ↑ Ale jak zaznacza białoruski językoznawca Hienadź Cychun:
- nie ma podstaw całkowicie utożsamiać trasianki z pidginami czy nawet językami kreolskimi, przede wszystkim dlatego, że tutaj chodzi o wzajemne wpływy bliskich genetycznie języków, podczas gdy w tworzeniu pidginów i języków kreolskich brały udział dalekie pod względem genetycznym i typologicznym języki. Trasiankę można określić jako język kreolizowany, albo dokładniej - kreolizowany wariant języka białoruskiego.
Większość badaczy uważa jej podstawę za białoruską.
Trasianka powstała jako środek komunikacji pomiędzy białoruskojęzyczną wsią a rosyjskojęzyczną administracją. Według H. Cychuna, znaczną rolę w upowszechnieniu trasianki odegrały stalinowskie represje w 20. i 30. latach, kiedy pod wpływem terroru białoruskojęzyczna część mieszkańców miast i miasteczek masowo przechodziła na język rosyjski. Migracja Białorusinów do miast rozszerzyła to zjawisko także w miastach, ale trasianka nie została głównym środkiem komunikacji, bo była postrzegana jako "niekulturalny język".
[edytuj] Zobacz też
- surżyk - kreol ukraińskiego i rosyjskiego
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Trasianka jako obiekt badań lingwistycznych - artykuł Hienadzia Cychuna w czasopiśmie Arché (po białorusku)
- Online Trasianka Generator - "tłumacz" z języka rosyjskiego na trasiankę.
