Survival

Z Wikipedii

Survival (outdoor survival, surwiwal, sztuka przetrwania, szkoła przetrwania), rodzaj aktywności człowieka skierowanej na gromadzenie wiedzy i umiejętności związanych z przetrwaniem w warunkach ekstremalnych. Powszechnie uważa się, że survival przynależy do grupy zwanej sporty ekstremalne, jednak ze względu na mało widowiskowy charakter, brak form rywalizacji, a także brak jakichkolwiek formalnych struktur, należy skłonić się ku poglądowi, że jest to raczej spontaniczna działalność rekreacyjna.

Jako forma rekreacji survival wiąże się ze szkoleniem polegającym na ćwiczeniu odporności fizycznej czy psychicznej. Potocznie się sądzi, że jest "zabawą w partyzantkę" albo "wiecznymi podchodami" i polega na żywieniu się korzonkami oraz dżdżownicami, na byciu abnegatem.

Wśród wielu odmian survivalu (militarny, leśny, miejski) zaczyna przeważać myśl związana z dążeniem do ogólnej zaradności w sytuacjach trudnych i opresyjnych. Jest to przeciwwaga dla sygnalizowanej przez psychologów - badaczy tzw. "cywilizacji HI-TECH" - dominacji postawy "bezradności wyuczonej" wśród społeczeństw wysoko rozwiniętych. Uznawany za polskiego ideologa survivalu Krzysztof J. Kwiatkowski ("Krisek") przeciwstawia okazjonalnemu survivalovi rekreacyjnemu specyficzną formę samodoskonalenia ciągłego, wyzwalającego własną aktywność (rozumianą jako "nie bycie bezradnym"), kształcącego "orientację w rzeczywistości". Nazywa tę postawę "survival jako modus vivendi" - sposób życia. Zgodnie z tym survival jest multidyscypliną łączącą podstawową wiedzę z psychologii, fizjologii, medycyny i ratownictwa, botaniki, fizyki i chemii, geografii, meteorologii oraz traperki. Dotyczy w tym samym stopniu przetrwania na odludziu w górach lub w lesie, jak i trzęsienia ziemi, wichury, pożaru czy powodzi, a także uniknięcia skutków ludzkiej agresji czy autodestrukcji (depresji, nałogów, itp.). Gromadzona wiedza, doskonalona w indywidualnych bądź grupowych ćwiczeniach, ma prowadzić do ogólnej sprawności psychofizycznej, której specyfikę Kwiatkowski nazywa "stałą gotowością do ratownictwa".

Jego zdaniem zajmowanie się survivalem (nie jest to tożsame z "uprawianiem" - jak sportu) nie wiąże się ze szczególnymi predyspozycjami fizycznymi czy psychicznymi, lecz w konsekwencji w naturalny sposób prowadzi do rozwoju wielu funkcji psychofizycznych organizmu. Survival wymaga refleksyjności, stałego wzbogacania indywidualnego doświadczenia. Ponieważ obszarem zainteresowania survivalu jest "ekstremum" oraz bezpieczne przekraczanie indywidualnych barier i zahamowań - może się przyczynić do zwiększenia zrównoważenia psychicznego i odporności na stres. Celem survivalu jest przede wszystkim wzrost zaradności i skuteczności w działaniach.

W formie znanej jako "szkoła przetrwania" survival istnieje od drugiej połowy XX wieku w związku z rozwojem szkoleń w okresie wojny w Korei. Duże straty wśród pilotów amerykańskich zestrzelonych nad koreańską dżunglą wymusiły przygotowywanie żołnierzy do przetrwania w nieprzyjaznych warunkach.

Mimo że powszechnie uważa się survival za dziedzinę militarną, korzenie sztuki przetrwania znajdują się w prehistorii, u tzw. "dzikich ludów" oraz w... życiu codziennym wsi. Survival jest bliski skautingowi, woodcraftowi, harcerstwu, puszczaństwu... Survival z zamysłu ma być metodą przeciwdziałającą i korygującą naruszoną równowagę między naturą a cywilizacją.

Pierwszą w Europie szkołę przetrwania założył nasz rodak Jacek Pałkiewicz w Bassano del Grappa koło Wenecji, we Włoszech. Jest on również autorem pierwszej polskiej książki o survivalu, lecz był to przekład z włoskiego. Ten rodzaj działalności bywa naśladowany przez polskie firmy turystyczne oraz zajmujące się teamworkingiem idące jednak zdecydowanie w stronę form rekreacyjno-integracyjnych, z pominięciem elementów kompetencyjnych.

W europejskim kręgu kulturowym do ważniejszych postaci survivalu należą - poza tu wymienionymi - Raymond Mears, którego programy dotyczące przetrwania w trudnych warunkach regularnie pokazywane są w telewizji w Discovery Channell, czy John Wisemann, na którego doświadczeniu zdobytym w jednostkach SAS bazują szkolenia wielu firm survivalowych. Pierwszy z nich reprezentuje leśny styl survivalu, drugi zaś - głównie militarny i miejski. Można spotkać też polskie nazwiska - są to Mors Kochanski w Kanadzie i Jerzy "Jerry" Romańczuk w Niemczech.

Wśród polskich survivalowców najgłośniej jest o Piotrze Van der Coghen, Piotrze Bernabiuku, Arkadiuszu Pawełku, Andrzeju Trembaczowskim czy Bogdanie Jaśkiewiczu. Ponieważ działalność survivalowa należy raczej do niszowych, zwłaszcza, że unika się tu kontaktu z dużymi skupiskami ludzi, informacje o survivalu pojawiały się dzięki periodykom takim, jak Komandos, nieistniejący Żołnierz Polski, a szczególnie - również już nie istniejący Survival.

Pierwszą polską - napisaną w Polsce i mówiącą o naszych warunkach - jest książka Kwiatkowskiego. Ten pedagog zauważył duży potencjał tkwiący w survivalu, stąd praca ta wyraźnie wskazuje na edukacyjny charakter sztuki przetrwania. Niektóre kraje (np. USA, Niemcy, Wlk. Brytania) przywiązują wagę do posługiwania się metodą survivalową w terapii oraz resocjalizacji dzieci i młodzieży. Metoda ta jest nastawiona na uwypuklenie "naturalnego przewodnictwa" oraz "znajdowanie samego siebie".

W Polsce survival nie jest znany i rozumiany. Nawet pojawienie się go w dokumentach ministerstwa edukacji nie przesądza o tym, że ministerstwo to wie o co w survivalu chodzi - jest on traktowany jako działalność sportowa, o czym świadczy powierzenie edukacji survivalowej akademii wychowania fizycznego, czyli ulokowanie survivalu w sferze rekreacji i "wyczynu". Ze względu na multidyscyplinarność sztuki przetrwania oraz mocno zaznaczone elementy samodoskonalenia się, survival powinien raczej znaleźć swe miejsce już w edukacji podstawowej.

Warto zaznaczyć dużą rolę wiedzy survivalowej dla bezpieczeństwa osobistego, co w świetle przemian społeczno-obyczajowych Polski, czy zmian klimatycznych Ziemi, ma szanse w przyszłości stanowić bardzo istotny element poznawczy nowych czasów.

wróć na górę strony

Spis treści 1 Literatura podstawowa i pomocnicza 1.1 Autorzy polscy 1.2 Autorzy zagraniczni 2 Linki zewnętrzne

[edytuj] Literatura podstawowa i pomocnicza

[edytuj] Autorzy polscy

• Kozłowski S., Granice przystosowania, Warszawa 1986
• Krzysztof Kwiatkowski, Survival po polsku – nowa edycja, Łódź (1996) 2001
• Jacek Pałkiewicz, Survival. Sztuka przetrwania, Bellona, Warszawa 1994
• Jacek Pałkiewicz, Sztuka przetrwania w mieście, Bellona, Warszawa 1994
• Jacek Pałkiewicz, Sztuka przetrwania w wodzie, Bellona, Warszawa 1996
• Pawełek A., Survival, PIW, Warszawa 2004
• Trembaczowski A., Zanim wyruszysz, czyli coś o survivalu, Bellona, Warszawa 1998
• Uryn BA., Survival z ludzką twarzą. Bellona, Warszawa 2001

[edytuj] Autorzy zagraniczni

• Ashcroft F., Życie w warunkach ekstremalnych, MUZA SA, Warszawa 2002
• Darman P., Podręcznik Survivalu, Pelta, Warszawa 1996
• Elstner F. A., Na tropie przygody, Katowice 1989
• Marshall S., Szkoła przetrwania, Prószyński i S-ka, Warszawa 2000
• Mears R., Podręcznik sztuki przetrwania, Warszawa 2002
• Meissner H-O., Sztuka życia i przetrwania, Warszawa 1990
• Stark P., Granice wytrzymałości, Focus, Warszawa 2003
• Wiseman J., SAS, szkoła przetrwania, MUZA SA, Warszawa 2001

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Webring Survivalu - Ring najlepszych Polskich stron o Survivalu.
• Prosimy nie dopisywać adresów stron komercyjnych (patrz regulamin dotyczący materiałów reklamowych)