Program Łuna
Z Wikipedii
Program Łuna - był to radziecki, bardzo bogaty i zróżnicowany program bezzałogowych sond kosmicznych do badań Księżyca, który objął łącznie aż 57 (24 oficjalne) misje. Jego celem było przede wszystkim wykonanie bardzo dokładnych fotografii widocznej oraz niewidocznej z Ziemi półkuli księżycowej, wylądowanie na powierzchni, przeprowadzenie analiz gruntu, jego pomiarów termicznych, chemicznych i fizycznych. Program, w zależności od charakteru misji, planowany był jako seria bezzałogowych orbiterów i lądowników, w tym pierwszych bezzałogowych pojazdów kołowych, zdolnych przemieszczać aparaturę naukową oraz lądowników z aparaturę wzlotową, zdolną powrócić na Ziemię.
[edytuj] Lista misji
- Łuna 1958A
- awaria rakiety nośnej 23 września 1958
- cel misji: próba zderzenia z powierzchnią Księżyca
- Łuna 1958B
- nieudane wystrzelenie 11 października 1958
- cel: próba zderzenia z powierzchnią Księżyca
- Łuna 1958C
- Łuna 1
- wystrzelona 2 stycznia 1959
- przelot blisko Księżyca (obecnie sonda krąży wokół Słońca po orbicie eliptycznej)
- Łuna 1959A
- nieudane wystrzelenie 18 czerwca 1959
- cel: próba zderzenia z powierzchnią Księżyca
- Łuna 2
- wystrzelona 12 września 1959
- po raz pierwszy w dziejach zrealizowano lot z Ziemi na Księżyc; uderzenie nastąpiło 14 września 1959 o ~07:30:00 UT (wg innych źródeł: 13 września 1959 o 21:02 UT)
- koordynaty: szer. 29°1’ N, dł. 0°0’ W - Palus Putredinis
- Łuna 3
- wystrzelona 4 października 1959
- przeleciała w odległości 6200 km od powierzchni Księżyca; wykonała pierwsze fotografie odwrotnej strony Księżyca
- Łuna 1960A
- nieudane wystrzelenie 15 kwietnia 1960
- cel: przelot w pobliżu Księżyca
- Łuna 1960B
- nieudane wystrzelenie 19 kwietnia 1960
- cel: przelot w pobliżu Księżyca
- Łuna - Sputnik 25
- wystrzelona 4 stycznia 1963 (nie powiodła się ucieczka z orbity ziemskiej i sonda po jednym dniu spłonęła w atmosferze)
- cel: próba miękkiego lądowania na Księżycu
- Łuna 1963B
- Łuna 4
- wystrzelona 2 kwietnia 1963
- zbliżyła się do Księżyca na odległość ok. 8500 km, a następnie weszła na orbitę wokółsłoneczną
- Łuna 1964A
- Łuna 1964B
- nieudane wystrzelenie 20 kwietnia 1964
- cel: próba miękkiego lądowania
- Zond 1964A
- Łuna - Kosmos 60
- Łuna 1965A
- nieudane wystrzelenie 10 kwietnia 1965
- cel: próba miękkiego lądowania
- Łuna 5
- Łuna 6
- Zond 3
- Łuna 7
- wystrzelona 4 października 1965
- zderzyła się z powierzchnią Księżyca w dniu 7 października 1965, w rejonie Oceanus Procellarum
- Łuna 8
- Łuna 9
- wystrzelona 31 stycznia 1966
- wylądowała na powierzchni Księżyca 3 lutego 1966 o 18:44:52 UT
- koordynaty: 60°22’ dł. zachodniej i 7°8’ szer. północnej – rejon Oceanu Burz
- Łuna - Kosmos 111
- Łuna 10
- Łuna 1966A
- nieudane wystrzelenie 30 kwietnia 1966
- cel: próba osiągnięcia orbity wokółksiężycowej
- Łuna 11
- wystrzelona 24 sierpnia 1966
- osiągnęła orbitę wokółksiężycową 28 sierpnia 1966 r.
- Łuna 12
- wystrzelona 22 października 1966
- osiągnęła orbitę wokółksiężycową
- Łuna 13
- wystrzelona 21 grudnia 1966
- wylądowała miękko na powierzchni Księżyca w dniu 24 grudnia 1966 o 18:01 UT
- koordynaty: 297°95’ dł. zachodniej i 18°87’ szer. północnej - w rejonie Morza Sztormów (Oceanus Procellarum)
- Zond 1967A
- nieudane wystrzelenie 28 września 1967
- cel: próbny lot na Księżyc
- Zond 1967B
- nieudane wystrzelenie 22 listopada 1967
- cel: próbny lot na Księżyc
- Łuna 1968A
- Łuna 14
- wystrzelona 7 kwietnia 1968
- weszła na orbitę wokółksiężycową 10 kwietnia 1968 r.
- Zond 1968A
- nieudane wystrzelenie 23 kwietnia 1968
- cel: próbny lot na Księżyc
- Zond 1969A
- nieudane wystrzelenie 20 stycznia 1969
- cel: przelot w pobliżu Księżyca i powrót na Ziemie
- Łuna 1969A
- Zond Ł1S-1
- Łuna 1969B
- nieudane wystrzelenie 15 kwietnia 1969
- cel: sprowadzenie na Ziemie próbek gruntu księżycowego
- Łuna 1969C
- nieudane wystrzelenie 14 czerwca 1969
- cel: sprowadzenie na Ziemie próbek gruntu księżycowego
- Zond Ł1S-2
- Łuna 15
- Łuna - Kosmos 300
- wystrzelona 23 września 1969
- cel: sprowadzenie na Ziemie próbek gruntu księżycowego (nie powiodła się ucieczka z orbity ziemskiej i sonda po czterech dniach spłonęła w atmosferze)
- Łuna - Kosmos 305
- wystrzelona 22 października 1969
- cel: sprowadzenie na Ziemie próbek gruntu księżycowego (nie powiodła się ucieczka z orbity ziemskiej i sonda po dwóch dniach spłonęła w atmosferze)
- Łuna 1970A
- Łuna 1970B
- Łuna 16
- wystrzelona 12 września 1970
- wylądowała na Księżycu 20 września 1970 o 05:18:00 UT
- koordynaty: 56°30’ dł. zachodniej i 0°68’ szer. północnej – w rejonie Morza Obfitości (Mare Fecunditatis)
- z próbkami gruntu księżycowego powróciła na Ziemię w dniu 24 września 1970
- Zond 8
- wystrzelona 20 października 1970
- przeleciała w pobliżu Księżyca i powróciła na Ziemie
- Łuna 17/Łunochod 1
- wystrzelona 10 listopada 1970
- wylądowała na Księżycu 17 listopada 1970 o 03:47:00 UT
- koordynaty: 325°00’ dł. zachodniej i 38°28’ szer. północnej – w rejonie Morza Deszczów (Mare Imbrium)
- Łuna 18
- wystrzelona 2 września 1971
- krążyła wokół Księżyca od 6 do 11 września 1971; rozbiła się o powierzchnię Księżyca 11 września 1971
- koordynaty: 50°50’ dł. zachodniej i 3°57’ szer. północnej – w rejonie Mare Fecunditatis
- Łuna 19
- wystrzelona 28 września 1971
- sztuczny satelita Księżyca
- Łuna 20
- wystrzelona 14 lutego 1972
- wylądowała na Księżycu 21 lutego 1972 o 19:19:00 UT
- koordynaty: 56°50’ dł. zachodniej i 3°57’ szer. północnej – na północ od Morza Obfitości (Mare Fecunditatis)
- powróciła na Ziemię z zasobnikiem zawierającym próbki gruntu księżycowego; wylądowała w dniu 25 lutego 1972 na wysepce rzeki Karakingir w Kazachstanie
- Sojuz Ł3
- nieudane wystrzelenie 23 listopada 1972
- cel: wejście na orbitę wokółksiężycową
- Łuna 21/Łunochod 2
- wystrzelona 8 stycznia 1973
- wylądowała na Księżycu 15 stycznia 1973 o 23:35:00 UT
- koordynaty: 30°45’ dł. zachodniej i 25°85’ szer. północnej – wewnątrz krateru Lemonnier
- Łuna 22
- Łuna 23
- wystrzelona 28 października 1974
- wylądowała na księżycu (próba sprowadzenia gruntu księżycowego na Ziemie) – rejon Morza Przesileń (Mare Crisium)
- Łuna 1975A
- nieudane wystrzelenie 16 października 1975
- cel: sprowadzenia na Ziemie próbek gruntu z rejonu Mare Crisium
- Łuna 24
- wystrzelona 14 sierpnia 1976
- wylądowała na Księżycu 18 sierpnia 1976 o 02:00:00 UT
- koordynaty: 62°20’ dł. zachodniej i 12°25’ szer. północnej – rejon Mare Crisium
- powrót na Ziemię z próbkami gruntu księżycowego 22 sierpnia 1976
[edytuj] Efekty programu Łuna
Dzięki swojej wszechstronności, program Łuna dostarczył radzieckiej astronautyce zdecydowanie największych sukcesów z zakresu eksploracji Srebrnego Globu, zwłaszcza, że Rosjanie ostatecznie zrezygnowali z misji załogowych w kierunku tego ciała niebieskiego. Na 24 oficjalne misje programu Łuna, 15 zakończyło się sukcesem, 7 niepowodzeniem zaś 2 misje uznano za częściowo udane. Z dużym powodzeniem udało się zrealizować podstawowe zadania programu: wykonać szczegółową dokumentację fotograficzną z orbity księżycowej, miękko wylądować na jego powierzchni i wykonać tam dokumentację fotograficzną, umieścić pojazdy bezzałogowe zdolne do przemierzenia dużych odległości, wreszcie dostarczyć na Ziemię próbki gruntu księżycowego.
Łuna 1 • Łuna 2 • Łuna 3 • Łuna 4 • Łuna 5 • Łuna 6 • Łuna 7 • Łuna 8 • Łuna 9 • Łuna 10 • Łuna 11 • Łuna 12 • Łuna 13 • Łuna 14 • Łuna 15 • Łuna 16 • Łuna 17 (Łunochod 1) • Łuna 18 • Łuna 19 • Łuna 20 • Łuna 21 (Łunochod 2) • Łuna 22 • Łuna 23 • Łuna 24
