Order Krzyża Wojskowego
Z Wikipedii
Order Krzyża Wojskowego (OKW) - polski order wojskowy przyznawany żołnierzom Sił Zbrojnych i osobom cywilnym za wybitne zasługi w działaniach przeciw terroryzmowi lub podczas operacji pokojowych i stabilizacyjnych. Stanowi jedyne w Polsce odznaczenie militarne, które przyznawane jest za czyny bojowe w czasie pokoju.
Spis treści |
[edytuj] Utworzenie
Order ustanowiono ustawą z dnia 18 października 2006 roku o zmianie ustawy z dnia 16 października 1992 roku o orderach i odznaczeniach. Zmiana została wprowadzona w życie 10 listopada 2006 roku. Równocześnie Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej zmienił rozporządzeniem z dnia 21 października 2006 roku rozporządzenie z dnia 10 listopada 1992 roku w sprawie opisu, materiału, wymiarów, wzorów rysunkowych oraz sposobu i okoliczności noszenia odznak orderów i odznaczeń.
Zgodnie z treścią wyżej wymienionej ustawy "Order Krzyża Wojskowego jest nagrodą za wybitne czyny bojowe połączone z wyjątkową ofiarnością i odwagą w czasie działań bojowych przeciwko aktom terroryzmu w kraju lub podczas użycia Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami kraju w czasie pokoju". W systemie starszeństwa polskich odznaczeń zajmuje miejsce za Orderem Odrodzenia Polski i przed Orderem Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej. Order Krzyża Wojskowego posiada 3 klasy: klasę I - Krzyż Wielki, klasę II - Krzyż Komandorski oraz klasę III - Krzyż Kawalerski, a jego nazwa nawiązuje do wcześniejszych określeń Orderu Virtuti Militari.
[edytuj] Nadawanie
Order Krzyża Wojskowego nadaje i wręcza Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, z inicjatywy własnej lub na wniosek Prezesa Rady Ministrów albo Kapituły Orderu. Prezydent ma również prawo do pozbawienia Orderu osoby nim odznaczonej. Kapituła Orderu stoi na straży jego honoru i składa się z Kanclerza Kapituły oraz 5 członków, w tym zastępcy Kanclerza oraz sekretarza Kapituły. Kanclerza i członków Kapituły powołuje Prezydent spośród Kawalerów Orderu na okres 5 lat.
Zgodnie z zasadami nadawania Order Krzyża Wojskowego może otrzymać:
- Krzyż Wielki
- dowódca jednostki wojskowej za nadzwyczajne czyny bojowe albo wybitną inicjatywę, połączoną z umiejętnym i skutecznym dowodzeniem operacją lub akcją bojową
- Krzyż Komandorski
- dowódca jednostki wojskowej za umiejętne i skuteczne dowodzenie podczas operacji lub akcji bojowej
- oficer za czyn zapewniający sukces operacji lub akcji bojowej
- oficer sztabu za współpracę z dowódcą, jeżeli współpraca ta w sposób wybitny przyczyniła się do sukcesu operacji lub akcji bojowej
- podoficer albo szeregowy posiadający już Krzyż Kawalerski za czyn wybitnego męstwa połączony z narażeniem życia
- Krzyż Kawalerski
- dowódca lub inny żołnierz za śmiały czyn bojowy albo osobiste męstwo w akcji bojowej
- osoba cywilna za okazanie niezwykłego męstwa i odwagi
- jednostka wojskowa wybitnie zasłużona w bojach.
[edytuj] Wygląd
Odznaką Orderu Krzyża Wojskowego jest równoramienny krzyż kawalerski, którego ramiona pokryte są granatową emalią, a w środku znajduje się srebrzony orzeł państwowy w koronie. Rewers krzyża składa się ze Szczerbca skierowanego ostrzem w dół (na ramieniach pionowych), dwuwierszowego napisu "MILITO PRO PATRIA" ("WALCZĘ DLA OJCZYZNY", na ramieniach poziomych) oraz daty "MMVI" i numeru Orderu danej klasy (na ramieniu dolnym). Krzyż wieńczy u góry korona Chrobrego, zawieszona na granatowej wstędze z dwoma symetrycznie położonymi przy bokach karmazynowymi pasami.
Cechami odróżniającymi odznaki poszczególnych klas są:
- sposób noszenia: na szyi w klasie I i II, na lewej piersi w klasie III
- wymiar krzyża bez korony: 45 mm w klasie I i II, 38 mm w klasie III
- szerokość wstęgi: 45 mm w klasie I i II, 40 mm w klasie III
- szerokość pasów na wstędze: 10 mm w klasie I i II, 9 mm w klasie III
- odległość pasów od krawędzi wstęgi: 4 mm w klasie I i II, 3 mm w klasie III
- wykończenie obramowania awersu i ramion rewersu: pozłacane w klasie I, posrebrzane w klasie II i III.
Dodatkowo odznaką klasy I jest gwiazda orderowa złożona z 8 pęków srebrnych promieni o średnicy 87 mm wraz z nałożonym Krzyżem Wielkim. Gwiazdę orderową nosi się na lewej piersi poniżej innych odznak orderów i odznaczeń. Natomiast żołnierze jednostek wojskowych wyróżnionych Krzyżem Kawalerskim mogą nosić sznur naramienny o łącznej długości 1510 mm z granatowego jedwabiu, przerabiany karmazynem i zakończony ołówkiem ze srebrzonego metalu.
Granatowo-karmazynową rozetkę posiadają klasy I i II, przy czym rozetka w klasie I ma dodatkowo złote galoniki po bokach. W klasie III zamiast rozetki występuje wstążka wzorowana na wstędze orderowej. Kolory baretki są identyczne ze wstęgą Orderu III klasy. Dla odróżnienia na baretkę klasy I lub II nałożona jest odpowiednia rozetka. Podobnie do Krzyża Wojennego Virtuti Militari odznaki wszystkich posiadanych klas Orderu Krzyża Wojskowego można nosić jednocześnie.
| Odznaki Orderu Krzyża Wojskowego | |||
|---|---|---|---|
| Klasa | Krzyż Wielki | Krzyż Komandorski | Krzyż Kawalerski |
| Krzyż (awers i rewers) |
 |
 |
 |
| Baretka |
 |
 |
 |
| Rozetka lub wstążka |
 |
 |
 |
[edytuj] Kawalerowie
- Kawalerowie Orderu Krzyża Wojskowego I klasy - Krzyża Wielkiego
- nadawanie Orderu w tej klasie nie zostało rozpoczęte
- Kawalerowie Orderu Krzyża Wojskowego II klasy - Krzyża Komandorskiego
- gen. dyw. Bronisław Kwiatkowski (11 listopada 2006 roku)
- Kawalerowie Orderu Krzyża Wojskowego III klasy - Krzyża Kawalerskiego
[edytuj] Bibliografia
- Ustawa z dnia 18 października 2006 r. o zmianie ustawy z dnia 16 października 1992 r. o orderach i odznaczeniach. (Dziennik Ustaw nr 194 z dnia 26 października 2006 r. poz. 1432)
- Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 21 października 2006 r. zmieniające rozporządzenie z dnia 10 listopada 1992 r. w sprawie opisu, materiału, wymiarów, wzorów rysunkowych oraz sposobu i okoliczności noszenia odznak orderów i odznaczeń. (Dziennik Ustaw nr 196 z dnia 30 października 2006 r. poz. 1445)
- Strona internetowa Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
