Nicolas Fouquet
Z Wikipedii
Nicolas Fouquet (ur. 27 stycznia 1615 w Paryżu, zm. prawdopodobnie 23 marca 1680 w twierdzy Pinerolo) – Vicomte de Melun, Vicomte de Vaux, Marquis de Belle-Ile, pokurator generalny paryskiego parlamentu, intendent finansów; należał do prestiżowego grona urzędników państwowych maitres de requetes.
[edytuj] Życie
Fouquet pochodził z bogatego rodu w Nantes (noblesse de robe). Oddano go na wychowanie do klasztoru ojców jezuitów, gdzie stwierdzono nadprzeciętną inteligencję i zdolności młodego człowieka. Już w wieku szesnastu lat był doradcą parlamentu, a w wieku lat 20 był już w stanie "kupić" urząd maitres de requetes, zarządzał zatem ministerstwami sprawiedliwości, finansów jak i wojskiem. Między 1642 a 1650 rokiem zasiadywał na różnych stanowiskach intendenckich, z początku w prowincjach, później w armii. Kiedy za pomocą kardynała Julesa Mazariniego nawiązał lepsze kontakty z dworem, umożliwiono mu w 1650 roku wykupienie prokuratury generalnej parlamentu paryskiego.
Podczas dłuższej nieobecności kardynała Mazarinirego, Nicolas Fouquet opiekował się posiadłością kardynała i informował go na bieżąco o sprawach związanych z dworem. Po powrocie Mazariniego w roku 1653 Fouquet otrzymał jako wynagrodzenie urząd nadintendenta finansów królestwa Francji, którym w owym czasie rządził król Ludwik XIV. Było to stanowisko, które nie tylko dawało władzę decydowania jakimi pieniędzmi spłacało się długi państwa, ale również pozwalało na negocjacje z finansjerą, która królowi pożyczała pieniądze. Nominacja Fouqueta na ten urząd została przyjęta pozytywnie przez zamożniejszych przedstawicieli społeczeństwa, gdyż młody Nicolas swoje bogactwo zawdzięczał głównie ożenkowi z Marią Castille w 1651 roku, która również wywodziła się z zamożnego rodu.
Jego dobry wizerunek, ale przede wszystkim własna wiara w siebie utwierdziła wiarygodność rządu do Fouqueta, przy czym jego wysokie stanowisko (nadal był prokuratorem generalnym) chroniło przed śledzeniem jego transakcji finansowych. Mazarin, sam jako intendent finansów, musiał wkrótce chodzić w łaskę Fouqueta. Długie wojny i zachłanność dworzan (którzy z resztą przykład brali sobie z Mazariniego) zmuszały nadintendenta tymczasowo do pożyczek pokrywanych jego własnym imieniem, by zaspokoić finanse dworu. Jednakże wkrótce przemienił tę wymianę swoich i publicznych środków na swój zysk.
Kołomyja finansowa stała się beznadziejnie nieprzejrzysta, można było bezkarnie przeprowadzać oszustwa a bankierzy jako klienci byli podtrzymywani oficjalnymi przysługami i hojnymi zapomogami. Majątek Fouqueta przkraczał już nawet Mazariniego, lecz ten drugi był zbyt mocno zamieszany w podobne procedury, by mógł jakkolwiek zaingerować. Więc dzień rozrachunku został przekazany zastępcy i następcy Mazariniego, nijakiemu Jean-Baptiste Colbertowi.
Po śmierci Mazarina 9 marca 1661 roku Fouquet oczekiwał, iż zostanie szefem rządu, jednak Ludwik XIV tracił zaufanie do swojego ministra. Colbert wzmocnił jeszcze nieufność króla negatywnymi sprawozdaniami o deficycie i obarczał winą głównie Fouqueta. Rozrzutność i osobiste afiszowanie się ministra finansów bogactwem, irytowało króla jeszcze bardziej. Fouquet zainwestował ogromne sumy w pałac na swojej posiadłości w Vaux-le-Vicomte, który wielkością, przesytem i wspaniałością dekoracji nadał przedsmak pałacu w Wersalu (Versailles). Tutaj zbierał rzadkie manuskrypty, piękne obrazy, klejnoty, zbiory antyczne, a pozatem lubił się otaczać artystami i pisarzami. Jego dom stał otworem dla szlachetnego świata, szefem kuchni był François Vatel, gościł zaś osobistości jak La Fontaine, Corneille i Scarron.
Na cześć króla, Fouquet wydał 17 sierpnia 1661 roku przyjęcie w swoim pałacu w Vaux. Myśląc upodobać się królowi nie szczędził starań i pieniędzy w przygotowaniach uczty. Na wypełnionych stołach nie zbrakło nawet złotych sztuczców i srebrnych serwisów. To tutaj po raz pierwszy zainscenizowano sztukę Moliera Les Fâcheux. Jednak Ludwik XIV wcale nie był zadowolony z przepychu przyjęcia; ten przepych przesądził o dalszych losach nadintendenta. Pozatem Fouquet wzmocnił obronę niektórych miast, na co król patrzył sceptycznie obawiając się kolejnej frondy. Ludwik XIV bał się jednak działać przeciw tak władnemu ministrowi, musiał więc improwizować. Król zasugerował możliwość objęcia jeszcze wyższego stanowiska, czym zachęcił Fouqueta do sprzedaży swojego stanowiska prokuratora generalnego. W ten sposób Fouquet pozbył się ochrony swych przywilejów.
Trzy tygodnie po odwiedzinach w Vaux-le-Vicomte, 5 września 1661, podczas przemowy króla w Nantes, Fouquet towarzyszący Ludwikowi XIV został aresztowany. Proces przeciwko niemu trwał prawie trzy lata, a kaleczenie reguł prawnych podczas procesu było tematem licznych monografii. Opinia publiczna była po stronie Fouquet'a; wielu pisało petycje w jego imieniu, m.in. La Fontaine i Madame de Sévigné. Jednak Ludwik szedł na całość, jakby prowadził bitwę polową; widocznie obawiał się, że Fouquet zagra rolę Richelieu. Sąd skazał go w końcu na wygnanie, lecz król w akcie absolutystycznym stanął ponad prawem i zmienił wyrok na dożywotne uwięzienie; gdyż poza granicami państwa były minister finansów mógłby zaszkodzić królowi. Na początku 1665 roku Nicolas Fouquet został uwięziony w twierdzy Pinerolo (fr. Pignerol), gdzie w 1680 zmarł.
