Mariner 10
Z Wikipedii
Mariner 10 - (pl. Żeglarz 10) ostatnia bezzałogowa sonda kosmiczna z programu Mariner wystrzelona 3 listopada 1973 roku przez amerykańską agencję kosmiczną NASA. Był to pojazd bezzałogowy, wysłany około 2 lata po Marinerze 9; jego zadaniem było badanie planet Merkury i Wenus.
Spis treści |
[edytuj] Spotkanie z Wenus
By dotrzeć do Merkurego, Mariner 10 wykorzystał pole grawitacyjne Wenus, zbliżając się do niej 5 lutego 1974 roku na najmniejszą odlełość 5768 kilometrów. Za pomocą filtru do bliskiego nadfioletu, sonda po raz pierwszy sfotografowała wcześniej niewidoczne szczegóły pokrycia wenusjańskich chmur, a także wykonała kilka innych obserwacji atmosfery, dostarczając na Ziemię łącznie 4165 zdjęć oraz wiele innych danych naukowych. Pomimo licznych kłopotów technicznych, między innymi awarii anteny, Mariner 10 osiągnął główny cel wyprawy, jakim były badania atmosfery (jeśli taka istnieje), powierzchni oraz budowy wewnętrznej Merkurego.
[edytuj] Badania Merkurego
Trzy przeloty w pobliżu Merkurego nastąpiły 29 marca i 21 września 1974 oraz 16 marca 1975. Sonda wykonała mapy ok. 40-45% powierzchni planety (wskutek powolnej rotacji Merkurego, pozostała część podczas wszystkich przelotów Marinera pozostawała ukryta w ciemnościach), zaś wskazania umieszczonego na niej radiometru ukazały, że w nocy temperatura na Merkurym wynosi zaledwie -183°C, natomiast w ciągu dnia wzrasta do maksymalnie 187°C. Z kolei magnetometr Marinera wykazał, że planeta posiada słabe pole magnetyczne.
Pierwsze spotkanie Marinera 10 z Merkurym miało miejsce 29 marca 1974 o godzinie 20:47 czasu uniwersalnego w odległości 703 kilometrów. Po obiegnięciu Słońca, podczas gdy planeta wykonała dwa okrążenia, sonda ponownie przeleciała obok Merkurego 21 września 1974, tym razem w większej odlełości 48070 km. Trzecie, ostatnie i zarazem największe zbliżenie Mariner 10 wykonał 16 marca 1975 w odległości tylko 327 km. Łączność z sondą zerwano 24 marca 1975.
[edytuj] Podsumowanie
Dziesiąty Mariner był ostatnim pojazdem tej serii, planowane sondy Mariner 11 i Mariner 12 przemianowano na Voyager 1 i Voyager 2. Był także jedyną, jak dotychczas, sondą, która odwiedziła Merkurego. Duże nadzieje poznania tajemnic pierwszej od Słońca planety wiąże się z rozpoczętą 3 sierpnia 2004 misją sondy MESSENGER, która ma dotrzeć do Merkurego w 2011 roku.
Mariner 10 był pierwszą misją badającą poczas jednego lotu dwie planety, pierwszą sondą, która wykorzystała przyciąganie grawitacyjne jednego obiektu, by osiągnąć inny cel, pierwszym pojazdem wykorzystującym wiatr słoneczny do kontroli swego położenia, a także pierwszą sondą, która powróciła do planety po pierwszym spotkaniu.
[edytuj] Przebieg lotu
- 3 listopada 1973 – 05:45 UT – start
- 5 lutego 1974 – 17:01 UT – najbliższe spotkanie z Wenus (5768 km)
- 29 marca 1974 – 20:47 UT – pierwsze zbliżenie do Merkurego (703 km)
- 21 września 1974 – drugie zbliżenie do Merkurego (48069 km)
- 16 marca 1975 – trzecie zbliżenie do Merkurego (327 km)
- 24 marca 1975 – przerwanie łączności z sondą
[edytuj] Linki zewnętrzne
(wszystkie w języku angielskim)
- The Voyage of Mariner 10: Mission to Venus and Mercury (NASA SP-424) 1978 Elektroniczna książka zawierająca kompendium informacji o misji Marinera 10, ze wszystkimi dostępnymi zdjęciami i diagramami. wersja PDF
- 'Mariner 10', NASA's 1973-75 Venus/Mercury Mission
- NASA-JPL Guide to Mariner 10