Krzysztof Radziwiłł Piorun

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Herb Trąby

Krzysztof Mikołaj Radziwiłł zw. Piorunem (ur. 1547 - zm. 20 listopada 1603 w Łosośnej) herbu Trąby - wojewoda wileński, podkanclerzy litewski, hetman polny litewski od 1572, hetman wielki litewski od 1589. Syn Mikołaja Radziwiłła zw. Rudym wojewody wileńskiego i hetmana wielkiego litewskiego. Matką Pioruna była Katarzyna Iwińska z Tomic. Krzysztof reprezentował linię birżańską Radziwiłłów. Przydomek "Piorun" otrzymał z powodu metody prowadzenia działań wojskowych.

[edytuj] Wojny inflanckie

W młodości walczył w czasie wojen inflanckich przeciw Rosji, biorąc udział w odpieraniu jej najazdu w roku 1564. To samo powtorzyło się w czasie II wojny inflanckiej kiedy w 1577 car Iwan IV Groźny po raz kolejny zaatakował Inflanty. W tej wojnie uczestniczył już jednak jako hetman, ktorym został w 1572. Odznaczył się w czasie bitwy pod Wielkimi Łukami w 1580.

W czasie wyprawy króla Stefana Batorego na Psków - i jeszcze w czasie samego oblężenia - dowodził liczącym około 4 tysiące koni zagonem (nazwanym od jego nazwiska "zagonem Radziwiłła"), który wyruszył 5 sierpnia w celu spowodowania jak największego zamieszania w centrum Rosji by ta nie mogła skupić sił na oblężeniu. W dniach 5 sierpnia-22 października jego wojska przebyły 1400 km (od Witebska do Rżewa i Staricy, przez Toropiec i Starą Russę nad jeziorem Ilmeń pod Psków), po drodze tocząc walki m.in. pod Szełowią i Toropcem. W czasie tego rajdu wojska Radziwiłła zagroziły też Staricy, gdzie rezydował sam car. Jego przybycie pod Psków 22 października wraz ze swym oddziałem wywołało powszechny entuzjazm.

[edytuj] Życie polityczne

Po pomyślnym zakończeniu wojen z Rosją w 1584 roku otrzymał tytuł wojewody wileńskiego i został podkanclerzym wielkiego księstwa i w 1589 hetmanem wielki. Po śmierci ojca stał się głównym obrońcą dysydentów i innowierców. Podczas zamieszania związanego z podwójną elekcją w roku 1587 z początku stał po stronie Maksymiliana Habsburga, lecz po zwycięstwach Zygmunta Wazy w wojnie (Bitwa pod Byczyną w 1588) przystał na stronę Szweda. Był opiekunem różnowierców litewskich, po śmierci Batorego zapewnił im swobodę wyznania, starał się przeszkodzić unii brzeskiej i zjednoczyć dysunitów z dysydentami.

[edytuj] Wojna polsko- szwedzka 1600-1610

Razem z Janem Karolem Chodkiewiczem walczył przeciw Szwecji w wojnie polsko-szwedzkiej lat 1600-1610, a w 1601 pobił 23 czerwca armię szwedzką pod Kokenhausen gdzie wraz z 3-4 tysiącami wojsk polskich pokonał 5 tysięcy żołnierzy Karola Gyllenhielma (nieślubnego syna Karola Sudermańskiego - króla Szwecji). Było to jedno z pierwszych polskich zwycięstw tej wojny przeciw Szwedom, którzy zajęli prawie całe Inflanty poza Rygą. Po nadejściu na Inflanty Jana Zamoyskiego wraz z dwunastotysięczną armią koronną przekazał mu swe wojska i udał się na Litwę.