Jan Smoleń
Z Wikipedii
Jan Smoleń (ur. 24 czerwca 1901 w Łysej Górze pod Brzeskiem zm. 28 czerwca 1945 w Bytomiu) - polski pedagog, śląski kurator oświaty.
W roku 1921 roku ukończył gimnazjum w Tarnowie, potem kształcił się na Uniwersytecie Jagiellońskim na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym. Po ukończeniu studiów osiadł na Śląsku. Był nauczycielem gimnazjalnym w Rudzie Śląskiej, a następnie w Katowicach.
W sierpniu 1935 roku został zatrudniony przez Związek Polskich Towarzystw Szkolnych w Niemczech i rozpoczął nauczanie w Gimnazjum Polskim w Bytomiu (obecne I Liceum Ogólnokształcące im. Jana Smolenia w Bytomiu), gdzie pracował do 26 sierpnia 1939 roku jako nauczyciel matematyki, chemii i fizyki. W 1936 roku prowadził w Zabrzu kurs języka polskiego, czynnie uczestniczył także w działalności Polskiego Uniwersytetu Ludowego prowadząc wykłady na temat historii i gospodarczego rozwoju Polski. Angażował się w prace różnych polskich stowarzyszeń np. Polskiego Towarzystwa Szkolnego, pracował jako wychowawca w internacie.
Na kilka dni przed rozpoczęciem II wojny światowej w dramatycznych okolicznościach wyprowadził uczniów z internatu na dworzec kolejowy i odesłał ich do domów rodzinnych, ratując im wówczas życie. Sam opuścił Bytom jednym z ostatnich odjeżdżających do Polski pociągów. W okresie okupacji pełnił funkcję kierownika tajnego nauczania w okręgu krakowskim.
Po wojnie prof. Jan Smoleń wybrany został pierwszym kuratorem śląskiego okręgu szkolnego. Zginął tragicznie w dniu 28 czerwca 1945 roku w wypadku samochodowym podczas podróży służbowej w Bytomiu - Karbiu. Został pochowany w Katowicach na cmentarzu przy ul. Francuskiej.
