Jakość
Z Wikipedii
Uważa się, że po raz pierwszy pojęcie jakość (łac. qualitas) zdefiniował Platon jako "pewien stopień doskonałości". Było to wówczas pojęcie filozoficzne i jako takie pozostało do czasów współczesnych. W licznych sporach ustalono jedynie, że jakość posiada cechy obiektywne, mierzalne, jak masa i kształt, oraz subiektywne, oceniane przez każdego inaczej, jak barwa lub zapach.
- Kategoria filozoficzna oznaczająca w sensie ogólnym: właściwość, rodzaj, gatunek, wartość danego przedmiotu czy zjawiska.
- Zgodność z celem.
- Zgodność ze specyfikacją czyli zero braków.
- Stopień doskonałości wyrobu lub usługi.
- Zespół cech i charakterystyk wyrobu lub usługi, które noszą w sobie zdolność zaspokojenia określonej potrzeby.
- Właściwość jednostki odnosząca się do jej zdolności zaspokojenia wymagań jakościowych.
- Strata jaką produkt wyekspediowany na rynek powoduje w społeczeństwie, różna od jakiejkolwiek straty spowodowanej przez funkcję wewnętrzną wyroby (wg Genichi Taguchi)
- Wielkość odwrotnie proporcjonalna do zmienności pewnej charakterystyki liczbowej / mierzalnej przedmiotu (wg Douglas C. Montgomery)
Współcześnie definicje kładą większy nacisk na społeczne aspekty jakości, a konkretnie odnoszą się do jakości produktu i jego wartości użytkowej.
Przykłądowo jakość eksploatacyjna to zespół właściwości i charakterystyk wyrobu, określający rzeczywisty stopień spełnienia aktualnych wymagań użytkownika (wg normy ISO 8402)
Spis treści |
[edytuj] Jakość produktu
W tym kontekście najczęściej wymieniane (przy założonych warunkach użytkowania) cechy jakości to:
- funkcjonalność
- użyteczność: stopień realizacji oczekiwanych funkcji
- praktyczność: komfort użytkowania, łatwość obsługi i konserwacji
- niezawodność: zdolność do pracy bezusterkowej
- trwałość: okres zachowania cech użytkowych
- bezpieczeństwo użytkowania
- satysfakcjonowanie
- ekskluzywność: prestiż nabywcy związany z posiadaniem produktu lub jego marką
- estetyczność: pozytywne odczucia osobiste
- prezentacja: forma zaoferowania (warunki sprzedaży: otoczenie, obsługa, sposób dostawy, opakowanie, certyfikaty, referencje itp. zobacz: merchandising)
- koszt nabycia
Zatem jakość rynkowa to:
- zespół cech istotnych dla produktu;
- stopień zgodności z wzorcem lub wyspecyfikowanymi wymaganiami;
- zdolność zaspokojenia potrzeb i zapewnienia satysfakcji nabywcy.
Są to cechy istotne z punktu widzenia konsumenta. Producent musi oprócz tego brać pod uwagę zyskowność i działalność konkurencji. zobacz: zarządzanie przez jakość
[edytuj] Jakość życia
Innym, mniej eksponowanym, niemniej ważnym społecznym aspektem jakości jest jakość życia. Jest to subiektywna ocena jednostki wynikająca z porównań parametrów dotyczących jej życia.
J.M. Levine i K.L. Moreland zaproponowali model w którym obiektami porównywanymi są: "ja" - "inny" - "grupa", a porównania wykonywane są w kontekście społecznym: "wewnątrz grupy" - "między grupami" i w kontekście czasowym: "teraz" - "w przeszłości" - "w przyszłości". Wybór wariantu jest na ogół reakcją na jakąś zaszłość, która zwraca uwagę jednostki na obiekt odniesienia i skłania do dokonania porównań. Wynik porównania jest silnie uzależniony od samoświadomości jednostki i nie zawsze jest zgodny z oceną "innych", szczególnie jeśli porównanie "ja"-"ja" odnosi się do zamiarów, a porównanie "inni"-"ja" ocenia rzeczywiste dokonania.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] zagadnienia związane z jakością produktu
- kontrola jakości kontrola techniczna brakarz brakarnia izolator braków
samokontrola zero defects metoda sześć sigma
- wadliwość
- wada nieistotna, istotna, krytyczna
- brak naprawialny, nienaprawialny
- Statystyki: rozkład normalny (rozkład Gaussa), odchylenie standardowe (sigma)
- Metoda sześć sigma: 6S=six-sigma=sześć sigma
- FMEA
- SPC - statystyczna kontrola procesu
- TQM - Total Quality Management - zarządzanie przez jakość
[edytuj] Normy branżowe
- QS-9000 - standard motoryzacyjny dla rynku amerykańskiego.
- VDA 6.1 - standard niemiecki w branży motoryzacyjnej
- EAQF - standard francuski w branży motoryzacyjnej
- AVSQ - standard włoski w branży motoryzacyjnej
- TS 16949 - dokument normatywny uwzględniający wymagania dostawców w branży motoryzacyjnej dla rynku międzynarodowego (zastępuje QS 9000).
- ISO/TS 16949 - nowy standard na rynku motoryzacyjnym oparty na normach ISO (ma zastąpić wyżej wymienione)
- ISO 14000 - systemy zarządzania środowiskiem
- EMAS - bardziej restrykcyjny system zarządzania środowiskowego
- HACCP - system analizy zagrożeń i krytycznych punktów kontroli przy produkcji i przechowywaniu żywności
- TL 9000 - standard dla przemysłu telekomunikacyjnego
- SQAS - standard dla systemu transportu i przechowywania produktów chemicznych
- AQAP - przepisy NATO dotyczące jakości
- SCC - certyfikacja na zgodność z systemem zarządzania bezpieczeństwem dla podwykonwaców
- 8000 - wymagania dotyczące odpowiedzialności za warunki socjalne
- OHSAS 18001 - międzynarodowy dokument normatywny z wymaganiami dla systemów zarządzania bezpieczeństwem higieną pracy
- ISMS - systemy zarządzania bezpieczeństwem informacji
- TickIT - brytyjski standard dla dostawców systemów informatycznych
- 9000 0056 - standard zarządzania jakością dostaw w przemyśle lotniczym
- TS 157 - standard zarządzania jakością dostaw w przemyśle lotniczym
- ISO 9001:2000 Wymagania systemu zarządzania jakością
- ISO 9000:2000 Pojęcia i definicje systemu zarządzania jakością. (Księga Jakości, proces, procedura, instrukcja, system jakości)
- ISO 45000 - systemy zarządzania w laboratoriach, w tym:
- PN-EN 45001 Ogólne kryteria działania laboratoriów badawczych,
- PN-EN 45002 Ogólne kryteria oceny laboratoriów badawczych,
- PN-EN 45003 Ogólne kryteria dotyczące jednostek akredytujących laboratoria badawcze,
- PN-EN 45011 Ogólne kryteria dotyczące jednostek certyfikujących wyroby,
- PN-EN 45012 Ogólne kryteria dotyczące jednostek certyfikujących systemy jakości,
- PN-EN 45013 Ogólne kryteria dotyczące jednostek certyfikujących personel,
- PN-EN 45014 Ogólne kryteria dotyczące deklaracji zgodności wydawanej przez dostawców.
- PN-EN ISO/IEC 17025 Ogólne wymagania dotyczące laboratoriów badawczych i wzorcujących
- EN 460001/2 - certyfikacja na zgodność z wymogami dla producentów wyrobów medycznych
ISO 13485 - zastąpiła EN 46001
- ISO 19011:2000 - norma dotycząca audytowania systemów jakości i środowiska
- GOST - rosyjskie normy