Gesta Danorum
Z Wikipedii
Gesta Danorum to średniowieczna kronika historii Danii.
Gesta Danorum (dosł. "Czyny Duńczyków") zostały zapisane przez Saxo Grammaticusa w języku łacińskim w 16 tomach. Dzieło to stanowi największe osiągnięcie średniowiecznej literatury duńskiej. Kronika powstała z polecenia duńskiego biskupa Absalona. Ostatnia księga została ukończona prawdopodobnie po roku 1222.
Gesta... opisują historię duńską (i momentami szerzej - nordycką) od około roku 600 p.n.e do późnego XII wieku. Szesnaście ksiąg można podzielić na dwie części:
- księgi 1-9: dzieje staronordyckie. Księga 9 kończy się wspomnieniem Gorma Starego, pierwszego udokumentowanego władcy Danii,
- księgi 10-16: historia średniowieczna.
Saxo Grammaticus pisząc Gesta... opierał się na pracach Adama z Bremy i na kronice z Roskilde. Jednak w istocie Gesta... miały służyć jako przeciwwaga dla kronik Adama piszącego z polecenia arcybiskupstwa hamburskiego. Duński kościół, zamawiając Gesta..., na celu miał wzmocnienie niezależności Danii, a tym samym i duńskiego kościoła.
Po wiekach Gesta Danorum posłużyła za inspirację Szekspirowi przy tworzeniu Hamleta. Przedstawiony w kronice poczet prehistorycznych władców Danii jest jednym ze źródeł, na podstawie których można dziś pokusić się stworzenie listy legendarnych i półlegendarnych władców tego kraju.
Ostatnie trzy księgi Gesta Danorum opisują podbój Rugii i Pomorza Zachodniego przez Danię. 'Gesta...' zawierają również jeden z nielicznych opisów świątyni pogańskiej, pogańskich obrzędów i posągów bóstw słowiańskich. Saxo opierał się w swym opisie na relacjach naocznych świadków, w związku z czym jego dzieło jest pierwszorzędnym źródłem do dziejów Słowiańszczyzny Zachodniej XII wieku.
Kontynuacja Gesta Danorum znajduje się w czternastowiecznej kronice Chronica Jutensis. Kronika ta zawiera również streszczenie (około jednej czwartej objętości oryginału) dzieła Saxo (→Compendium Saxonis). To właśnie z tego streszczenia pochodzi tytuł Gesta Danorum - Saxo sam nie nazwał tak swoich kronik.
Oryginał kroniki zaginął. Ocalały tylko cztery strony pergaminowe
Źródła
- Kaszyński, S.; Krzysztofiak, M. (1985). Dzieje literatury duńskiej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM. PL ISSN 0208-7235
Zobacz też:
