Forma czynności prawnych
Z Wikipedii
Forma czynności prawnych - jest to sposób, w jaki czynności prawne zostają wyrażone na zewnątrz; przykładowo umowę można zawrzeć ustnie czy w formie pisemnej.
Spis treści |
Większość czynności prawnych, w szczególności drobnych umów zawieranych przykładowo w sklepie, kiosku, na rynku itp. dochodzi do skutku bez konieczności przestrzegania jakichkolwiek wymogów dotyczących ich formy, tzn. przez ustne lub konkludentne wyrażenie woli zawarcia danej czynności.
Istnieje jednak również wiele czynności prawnych, które ze względu np. na ich dużą wartość ekonomiczną (m.in. sprzedaż nieruchomości, przedsiębiorstwa, rzeczy większej wartości, ustanowienie zastawu) wymagają od ich stron szczególnej rozwagi, a w związku z tym odpowiedniego zabezpieczenia dowodowego stron na wypadek sporu, szczególnie gdy w jego ramach kwestionuje się sam fakt dokonania czynności. Temu celowi służą uregulowane w prawie formy kwalifikowane, które przedstawiono poniżej. Strony same – w ramach swobody kształtowania treści umów mogą ustalić, czy i jakie wymogi dotyczące formy mają między nimi obowiązywać. W wielu wypadkach ustanawiają je również ustawy.
[edytuj] Przegląd szczególnych form czynności prawnych przewidzianych polskim prawem:
[edytuj] Forma pisemna; zrównana z nią forma dokumentu elektronicznego z bezpiecznym podpisem elektronicznym
Spełnienie wymogu zwykłej formy pisemnej w zakresie jednostronnej czynności prawnej polega na zamieszczeniu własnoręcznego podpisu przez osobę dokonującą czynności na dokumencie zawierającym jej oświadczenie woli. Nie jest z reguły konieczne sporządzanie własnoręcznym pismem całego dokumentu; wyjątek stanowi wymóg własnoręcznego sporządzenia całego testamentu.
[edytuj] Forma dokumentu pisemnego z urzędowo poświadczoną datą (dokument pisemny z datą pewną)
Czynność prawna ma datę pewną w przypadku, gdy:
- data czynności zostanie urzędowo poświadczona;
- fakt dokonania czynności zostanie stwierdzony w jakimkolwiek dokumencie urzędowym - od daty tego dokumentu;
- na dokumencie obejmującym czynność zostanie umieszczona jakakolwiek wzmianka organu państwowego, organu samorządu terytorialnego lub notariusza – od daty tej wzmianki.
[edytuj] Forma dokumentu pisemnego z podpisami notarialnie lub urzędowo poświadczonymi
Czynność prawna jest zawarta z podpisem poświadczonym, jeżeli urzędnik lub notariusz stwierdził na dokumencie jego własnoręczność; forma ta wymaga złożenia podpisu na dokumencie w obecności tegoż notariusza lub urzędnika.
[edytuj] Akt notarialny
Akt notarialny powinien być sporządzony w języku polskim przez notariusza i zawierać:
- dzień, miesiąc i rok sporządzenia aktu, a w razie potrzeby lub na żądanie strony - godzinę i minutę rozpoczęcia i podpisania aktu;
- miejsce sporządzenia aktu;
- imię, nazwisko i siedzibę kancelarii notariusza, a jeżeli akt sporządził zastępca notariusza - nadto imię i nazwisko zastępcy;
- imiona, nazwiska, imiona rodziców i miejsce zamieszkania osób fizycznych, nazwę i siedzibę osób prawnych lub innych podmiotów biorących udział w akcie, imiona, nazwiska i miejsce zamieszkania osób działających w imieniu osób prawnych, ich przedstawicieli lub pełnomocników, a także innych osób obecnych przy sporządzaniu aktu;
- oświadczenia stron, z powołaniem się w razie potrzeby na okazane przy akcie dokumenty;
- stwierdzenie, na żądanie stron, faktów i istotnych okoliczności, które zaszły przy spisywaniu aktu;
- stwierdzenie, że akt został odczytany, przyjęty i podpisany;
- podpisy biorących udział w akcie oraz osób obecnych przy sporządzaniu aktu;
- podpis notariusza.
[edytuj] Skutki niezachowania formy
[edytuj] zastrzeżonej pod rygorem nieważności
Niezachowanie zwykłej formy pisemnej wymaganej dla czynności prawnej przez ustawę powoduje nieważność czynności tylko wtedy, gdy ustawa na ten wypadek wyraźnie rygor nieważności zastrzega.
[edytuj] zastrzeżonej dla celów dowodowych lub dla osiągnięcia określonych skutków prawnych
W przeciwnym wypadku sankcją są jedynie ograniczenia dowodowe w razie sporu prawnego: niedopuszczalność przeprowadzenia dowodu z zeznań świadków i z przesłuchania stron czynności na fakt dokonania czynności. Sankcja dowodowa nie wchodzi w rachubę, jeżeli:
- obie strony zgodzą się na przeprowadzenie tych dowodów
- konsument domaga się prowadzenia dowodów z zeznań w sporze z przedsiębiorcą lub
- fakt dokonania czynności uprawdopodobniono na piśmie.