Cyjanowodór

Z Wikipedii

Cyjanowodór (HCN), nazwa zwyczajowa kwas pruski — bezbarwna, łatwo parująca (temperatura wrzenia 27^oC) ciecz o intensywnym zapachu gorzkich migdałów. Sole cyjanowodoru - cyjanki pod wpływem wilgoci i dwutlenku węgla mogą się rozkładać z wydzielaniem cyjanowodoru zgodnie z reakcją: KCN(s)+CO₂(g)+H₂O(g)->KHCO₃(s)+HCN(g)

Cyjanowodór jest silną trucizną - LD50 cyjanowodoru wynosi 1.5 mg/kg ciała, graniczne stężenie w powietrzu (przy którym 50% ludzi umiera) wynosi ok. 25 ppm. Trwałość wynosi w lecie 5-110 min., w zimie do 1 godziny. Trujące działanie cyjanowodoru polega na blokowaniu enzymów oddychania tkankowego. Transport tlenu z płuc do tkanek jest zachowany, ale dochodzi do niedotlenienia (hypoksji) tkankowej. Blokada wywołana cyjanowodorem jest odwracalna, a jon cyjankowy przechodzi w rodanki i w tej postaci jest wydalany przez nerki.

Otrzymywanie:

Otrzymywany przez reakcje cyjanków z silnymi kwasami

2 KCN + H₂SO₄ → 2 HCN + K₂SO₄

Jednak cyjanek potasu działa również z kwasami słabymi oraz kwasami o małym stężeniu - w tym również z rozcieńczonym kwasem solnym zawartym w soku żołądkowym, dlatego też może być niebezpieczny przy spożyciu. Cyjanowodór w minimalnych ilościach w orzechach i innych nasionach, zapach gorzkich migdałów to właśnie zapach cyjanowodoru (który powstaje z hydrolizy glikozydu amygdaliny). Zatrucie śmiertelną dawką cyjanowodoru powoduje śmierć poprzez niedotlenienie organizmu. Jest to w pewnym sensie śmierć bezbolesna.

Zastosowanie :

• w syntezie organicznej
• w analizie chemicznej
• jako pestycyd
• jako gaz bojowy
• przy wykonywaniu wyroków śmierci (egzekucjach) z użyciem komory gazowej.

Oznaczenia wojskowe: Francja - Foresite, Niemcy - Blausäure, USA - AC, Wielka Brytania - VN.

Zobacz też :

• Cyklon B
• cyjanek potasu