Caenorhabditis elegans
Z Wikipedii
| C. elegans | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
|||||||||||||||
| Systematyka | |||||||||||||||
|
|||||||||||||||
| Nazwa systematyczna | |||||||||||||||
| Caenorhabditis elegans |
Caenorhabditis elegans wolnożyjący nicień, o długości ok. 1 mm występujący w glebach klimatu umiarkowanego, używany jako modelowy organizm we współczesnej genetyce i biologii. Pożywienie stanowią mikroorganizmy, włączając w to bakterie, np. Escherichia coli używane w hodowli laboratoryjnej.
Badania nad C. elegans zapoczątkował w 1965 roku Sydney Brenner za które otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny 2002 roku.
Pierwszy organizm wielokomórkowy o zsekwencjonowanym genomie zawierającym 13500 genów (odczytanej sekwencji nukleotydów w DNA) (1998).
[edytuj] Budowa
Kształt C. elegans jest robakowaty, symetryczny, bez segmentacji. Pokryty jest nabłonkową otoczką z czterema głównymi epidermalnymi żebrowaniami (ang. epidermal cords) i wypełnioną płynem jamą ciała (ang. pseudocoelomate cavity). Posiada organy wewnętrzne oraz zamknięty układ krwionośny.Formą dominująco u tego gatunku są osobniki hermafrodytyczne (obojniacze). W populacji występują także osobniki męskie które stanowią zaledwie około 0,2% całej populacji. Podstawowa anatomia C. elegans to: otwór gębowy, gardziel, jelito, gonada oraz kolagenowy worek zewnętrzny (ang. collagenous cuticle). Samce mają pojedynczą gonadę (ang. single-lobed gonad), vas deferens i ogon wyspecjalizowany do kopulacji. Hermafrodyty mają podwójne jajniki, jajowody, spermatheca (organ służący przyjmowaniu spermy, u ssaków odpowiednikiem jest pochwa), i pojedynczą macicę.
[edytuj] Cykl życiowy
Jaja są składane przez hermafrodyty. Po wykluciu C. elegans przechodzi przez cztery stadia larwalne (L1-L4). W zagęszczonej hodowli lub przy braku pokarmu występuje dodatkowa, alternatywna do L3 forma larwalna zwana dauer (ang.). Dauer są formą zatrzymaną w rozwoju (nie starzejącą się). Są one także bardziej odporne na stres środowiskowy. Hermafrodyty produkują spermę w fazie L4, natomiast składają jaja jako forma dorosła. Samce mogą zapłodnić hermafrodytę, który to używa preferencyjnie samczej spermy do zapłodnienia jaj. Długość życia C. elegans hodowanego w laboratorium w temperaturze 20 °C to około 2-3 tygodnie. Kilka dni wystarcza do powstania nowego pokolenia.
