Bitwa na Psim Polu

Z Wikipedii

Niektóre informacje zawarte w artykule wymagają weryfikacji.
Zajrzyj na stronę dyskusji, by dowiedzieć się odnośnie jakich informacji pojawiły się wątpliwości.

Na terenie Psiego Pola w 1109 rozegrana została rzekomo bitwa, w której wojska Bolesława III Krzywoustego zwyciężyły armię niemiecką króla Henryka V.

W kronice Galla Anonima (zm. ok. 1116, a więc żyjącego współcześnie z Krzywoustym i Henrykiem) wspomina on jedynie o jakichś bliżej nieokreślonych niepowodzeniach Henryka V w pobliżu Wrocławia. Pisząc swoją kronikę już 3 lata po nich napisał, że w 1109 r. miał miejsce najazd na ziemie polskie niemieckiego króla i cesarza Henryka V (1081-1125), który uderzył na grody Bytom Odrzański i Głogów, których jednak nie potrafił zdobyć. Przekazał przy tym znaną z niektórych podręczników szkolnych, ale współcześnie podawaną w wątpliwość, relację obrony Głogowa z polskimi zakładnikami przywiązanymi do machin oblężniczych. Po niepowodzeniu pod Głogowem, cesarz odmaszerował w kierunku Wrocławia, gdzie wg słów Galla Anonima "...cesarz postąpił pod miasto Wrocław, gdzie jednak nic więcej nie zyskał, jak trupy na miejsce żywych".

Wincenty Kadłubek tworzący swoją kronikę na dworze księcia Kazimierza Sprawiedliwego (1138-1194, syna Bolesława Krzywoustego) opisał kilka dziesięcioleci później, że na Psim Polu Polacy zastosowali w bitwie pozorowany odwrót, po czym wciągnęli Niemców w zasadzkę i doprowadzili ich do klęski. Po dokładnym opisie bitwy dodał też, że: "Na dowód tego istnieje jeszcze nazwa miejsca, bowiem zbiegła się tam niezmierna sfora psów, które pożerając tyle trupów zapadły w jakąś szaleńczą dzikosć, tak że nikt nie śmiał tamtędy przejść, i dlatego owo miejsce nazywa się Psim Polem".

Istnieje także pogląd, powszechnie obecnie podzielany przez historyków, że bitwa na Psim Polu w ogóle nie miała miejsca (albo że odbyła się tu jakaś mało znacząca potyczka, z której zwycięsko wyszły oddziały Krzywoustego). Twierdzą oni, że ukształtowana na wincentyńskiej relacji tradycja, powtarzana w następnych wiekach trafiała w świadomości Polaków na podatny grunt zwłaszcza w obliczu powtarzających się konfliktów polsko-niemieckich. Także po II wojnie światowej, konfrontacyjna wobec Niemiec polityka PRL kultywowała liczne przekłamania z historii obu narodów^[1], w tym również rzekomą bitwę na Psim Polu. Dopiero w latach siedemdziesiątych XX wieku rozpoczęto żmudne prace^[2] weryfikujące narosłe po obu stronach nieścisłości historii stosunków wzajemnych.

Dowodem na to, że bitwa miała miejsce, miałby być według zwolenników tezy, iż się odbyła fakt, że po łacinie osada znajdująca się na pobojowisku nazywała się Campus Caninus, a w języku niemieckim Hundsfeld, co w obu przypadkach oznacza właśnie Psie Pole. Inni twierdzą jednak, że polska nazwa Psie Pole jest pierwotna i oznaczać miałaby tyle, co pole "liche", "słabe" - a to z racji podmokłego jego charakteru i corocznych powodzi na tym terenie. Relacja Kadłubka wątpliwa jest także w warstwie behawioru zwierząt, jego opis "sfory psów pożerających trupy" i ich z tego powodu "szaleńczej dzikości" jest całkowicie sprzeczny z rzeczywistymi zachowaniami tego gatunku.

Nazwa Psie Pole przetrwała do dzisiaj (do 1945 roku w formie niemieckiej) i nosi ją jedno z osiedli Wrocławia, a także jedna z pięciu dużych dzielnic miasta.

Karol Bunsch napisał powieść o bitwie na Psim Polu (1953).

Przypisy

1. ↑ strona niemiecka nie pozostawała w tych sprawach dłużna, w tamtejszych opracowaniach również roiło się od nieścisłości i przekłamań
2. ↑ w 1972 powołano Polsko-Niemiecką Komisję Podręcznikową, w skład której weszli naukowcy tak z Polski, jak i z Niemiec; ich wspólnym celem i zadaniem było usunięcie z podręczników szkolnych i akademickich kłamstw i półprawd historycznych, wpływających często wzajemną niechęć i nieufność obu narodów

Źródła

• Władysław Zieliński - "Śląsk", 1887 r.
• K. Nowiński "Śladami polskich bitew", 2004 r.
• "Spotkania z Zabytkami" nr 2, 2005 r., str. 24-25,
• prof. Wacław Korta "Historia Śląska" , Warszawa 2003, str.71 (...potyczka na Psim Polu gdzie Niemcy ponieśli klęskę.)
• prof. Rościsław Żerlik "Historia Śląska" (red. M.Czapliński), Wrocław 2002, str.43 (...wyprawa Henryka V zakończyła się jego porażkami pod Głogowem i Wrocławiem.)
• M. Kaczmarek, "Bitwa na Psim Polu", w: "Encyklopedia Wrocławia" 2000
• relacje H.Zielińskiego z prac Polsko-Niemieckiej Komisji Podręcznikowej, 1972-1980