Bernard Gui
Z Wikipedii
Bernard Gui łac. Bernardus Guidonis (ur. w 1261 lub 1262 w Royères w centralnej Francji, zm. 1331 w zamku Lauroux w północno-zachodniej Francji) – dominikanin, historyk Kościoła inkwizytor, autor podręcznika inkwizycji Practica Inquisitionis Heretice Pravitatis.
Spis treści |
[edytuj] Życie i działalność
Bernard Gui odebrał śluby zakonne 16 września 1280 roku w klasztorze w Limoges. Kształcił się w dziedzinie teologii w znanym klasztorze w Montpellier oraz filozofii w Bordeaux. Działał w różnych klasztorach Francji, m.in. Carcassonne.
W roku 1307 został inkwizytorem Tuluzy, wyznaczonym przez Papieża Klemensa V. Tę funkcję sprawował do 1323 lub 1324 roku. W tym czasie wydał, według różnych źródeł, ok. 1000 wyroków w sprawach związanych z herezją. W co najmniej 40 sprawach zdecydował o wydaniu oskarżonego władzom świeckim, co najczęściej kończyło się jego śmiercią (w tym czasie Inkwizycja nie wydawała wyroków śmierci). Inne źródła podają, że śmierć w wyniku jego decyzji poniosły 42 osoby (na 930 uznanych przez niego winnymi; ponadto Bernard Gui uniewinnił 132 osoby). Innymi karami stosowanymi przez niego były m.in. więzienie (zastosowane w stosunku do 307 osób), zaliczenie aresztu na poczet kary (139 osób), ekskomunika nałożona na zbiegłych (40 osób).
Swoje doświadczenia jako inkwizytor opisał w Practica Inquisitionis Heretice Pravitatis, podręczniku inkwizycji (wydanym w Polsce jako Księga Inkwizycji w 2002 roku nakładem wydawnictwa Wam, zob. katalog wydawnictwa). Książka zawiera informacje o herezjach i heretykach (w rozumieniu średniowiecznym): Katarach, Waldensach, fałszywych Apostołach, Beginkach, Żydach, czarodziejach i nekromantach.
Od 1323 lub 1324 roku był biskupem diecezji Tuy, rok później został został biskupem diecezji Lodève. Funkcję tę sprawował aż do śmierci, 30 grudnia 1331 r. Był również teologiem; zainicjował m.in. proces kanonizacyjny Tomasza z Akwinu, który zakończył się jeszcze za życia Gui.
[edytuj] Czarna legenda i kultura masowa
Bernard Gui stał się symbolem inkwizycji i jej "czarnej legendy", głównie dzięki stworzeniu Księgi Inkwizycji, a także kulturze masowej (m.in. powieść Imię róży Umberto Eco, oraz jej ekranizacja).
Postać Bernarda Gui została natomiast w bardzo pozytywnym świetle wykorzystana przez pisarza s-f Rafała Ziemkiewicza w zbiorze opowiadan "Czerwone dywany, odmierzony krok".
Ocena działalności Bernarda Gui za pomocą XXI-wiecznych pojęć i praw nie jest możliwa; warto jednak zauważyć, że w Księdze Inkwizycji podkreślał konieczność dowiedzenia winy oskarżonego oraz sprzeciwiał się torturom i "nadprzyrodzonym" próbom dowiedzenia winy na rzecz "nowoczesnego" procesu sądowego.
