Thursen
In de Noordse mythologie zijn de Thursen (þursar) een reuzengeslacht van vuur. De Thursen zijn nazaten van Muspel en Surt. De reuzen zijn in het algemeen wezens van bovenmenselijke krachten en hebben vaak ruzie met de goden. De Thursen leven in het vuurrijk Muspelheim, een der negen werelden in de Noordse kosmogonie. De andere werelden werden van die van de Thursen gescheiden door de brug Bifrost die de reuzen niet konden betreden zonder dat zij instortte.
Inhoud |
[bewerk] Naambetekenis
In het Oudnoors, worden ze þursar (enk. þurs), in het bijzonder hrímþursar genoemd, vgl. Oudhoogduits duris of thuris.
‘’Jötunn’’, de naam van het andere reuzengeslacht in de Noordse mythologie, komt waarschijnlijk van dezelfde wortel als eten en had als oorspronkelijke betekenis gulzigaard of ‘’menseneter’’. Volgens dezelfde logica kan þurs dan zijn afgeleid van acute dorst of ‘’bloed-dorst’’.
Een antieke bloeddorstige Finse oorlogsgod werd Tursas genoemd. En de Finse taal was een van de oudste in de Scandinavische regio.
[1] Oud Engels heeft ook het verwante woord þyrs met dezelfde betekenis. [2]
"Thurs" is ook de naam van de rune ᚦ, die later evolueerde tot de letter Þ.
[bewerk] Karakter van de reuzen
De reuzen zijn de chaoskrachten in de Germaanse mythologie, zij zijn chaotisch en ongetemd en daarom hebben zij een vernietigende aard. Hun nederlaag door de drie godenbroers Odin, Vili en Ve vertegenwoordigt de overwinning van cultuur over natuur, hoewel het de ondergang ten gevolge heeft. Heimdal kijkt tot de Ragnarok uit over de wereld vanaf Bifrost uit angst voor de aanvang van de eindstrijd, en Thor gaat vaak genoeg naar Jotunheim om zoveel mogelijk van deze reuzen te doden met zijn hamer. De reuzen zijn vaak angstaanjagend vanwege hun onmenselijke uiterlijk, en niet alleen omdat zij zo groot zijn. Er worden reuzen beschreven met klauwen, slagtanden, een zwarte huid (let wel, dit stamt uit 1000 na Chr.!) en met niet kloppende afmetingen van ledematen. Jǫrmungandr en Fenrir waren bijvoorbeeld nazaten van Loki en Angrboða, een reuzin, en deze leken in geen enkel opzicht op menselijke wezens. Hel daarentegen weer wel, ware het niet dat de helft van haar lichaam half ontbonden was. De Edda vergelijkt het intellect van de reuzen vaak met dat van kinderen -emotioneel en dus niet rationeel (dit is op zich een kwestie van perspectief; laten wij zeggen, dat de reuzen onderontwikkeld zijn weergegeven: wreed, dom, lelijk en enorm sterk, een tegenbeeld van de goden).
[bewerk] Ragnarok en de vuurreuzen
De dorstige vuurreuzen woonden in Muspelheim, want dit was het land van vuur en hitte. Zij werden aangevuurd door Surt (Zwart) en zijn vrouw Sinmore. Fornjótr, de personificatie van het vuur was ook een van hun. In de Germaanse mythologie was het de rol van de vuurreuzen dat zij de wereld tijdens en na de Ragnarok in brand zouden zetten, te beginnen bij Yggdrasil.
[bewerk] Verschil en overeenkomst tussen Thursen en Joten
Alhoewel het om twee onderscheiden reuzengeslachten gaat, worden beide vaak in een adem genoemd en is er op het eerste zicht niet veel verschil. Als men er echter op doorgaat, dan blijkt alvast het verschil van herkomst: de Thursen uit vuur en hitte, de Joten of Jötun uit koude en mist. De oerreus van de Thursen is Muspel of Surtr, die van de Jötun is Ymir en lijkt relatief iets jonger. De geboortewereld van de Thursen wordt gesitueerd als Muspelheim, de eeuwig brandende vuurwereld, die niet evolueert, de wereld van de Jötun als Niflheim, de wereld van eeuwige nevel en ijzige kou, die al even onveranderlijk lijkt.
De originele clash tussen deze twee tegengestelde toestanden als aanvang van het wordingsproces van de hele kosmos in de originele gapende leegte van Ginnungagap blijkt de aanzet voor de verdere strijd der chaotische krachten waarmee de reuzen worden geassocieerd. Tot die chaos zal het geheel cyclisch wederkeren omdat zij hun deel erin opeisen.
Zij zullen dan ook nooit ophouden elk op hun eigen manier de ordenende krachten en machten van de kosmos te wederstreven, die door de goden worden gepersonifieerd, die zorgen dat de werelden volgens bepaalde patronen gestructureerd en volgens bepaalde wetten geregeld worden.
