Stadsgronings
Het Stadsgronings (ook Stadjeders genoemd) is het Groningse dialect dat in de Stad wordt gesproken. Het behoort tot de Noord-west Nedersaksische dialecten waar ook de andere Groningse dialecten en het Oostfries toe behoren.
Het Stadsgronings is het originele Gronings dat tot de late middeleeuwen alleen in de Stad werd gesproken. Bij de vereniging van Stad en Lande (provincie) nam het Gronings het Fries uit de Ommelanden grotendeels over. In de provincie worden nog een aantal Friese woorden of uitdrukkingen gebruikt. Deze zijn niet aanwezig in het Stadsgronings.
Het Stadsgronings is sterk verwant aan het Noordenvelds (Noord-Drents) dat ook tot het Gronings wordt gerekend.
Ook al is het Stadsgronings het originele Gronings, het zuivere dialect verdwijnt langzaam. Dit komt onderandere omdat een groot deel van de jonge bewoners van de Stad studenten zijn, die voor een groot deel niet uit de stad of provincie afkomstig zijn.