Sankt Georgiwold
St. Georgiwold is een plaats in het Duitse Oost-Friesland, in het noordelijkste deel van de gemeente Weener. Daarnaast ligt St. Georgiwold in Reiderland.
[bewerk] Geschiedenis
Het dorp St. Georgiwold - in oude oorkonden ook „St. Georgswolde“ geheten - wordt plaatselijk ook „Swartewold“ genoemd. Het is één van de oudste dorpen van Reiderland. In een oude oorkonde duikt ook de naam „Jürgenswoldt“ op. De plaats is naar de heilige Georg / Joris genoemd. De suffix „Wold“ (plaatselijk uitgesproken als „Woold“ of „Wohld“) betekent dat het gebied vroeger een veenontginningsnederzetting was. De bijnaam „Swartewold“ dankt de plaats aan de zware, zwarte moorbodem, ook wel „darg“ geheten, die hier een dikte tot vier meter heeft.
De plaats lag, voordat deze net als Weenermoor naar het westen verlegd werd, aan de Middelweg. Deze weg was een oude heerweg, die ooit van Münster over St. Georgiwold naar het klooster Palmaer liep, dat in de Dollard ten onder gegaan is. In 1986 werden aan de Middelweg tijdens een archeologische opgraving de resten van de oude kerk van St. Georgiwold onderzocht. De plaats moet destijds een belangrijke nederzetting zijn geweest: aan het kerspel alleen al behoorde 34 hectare weideland. In de middeleeuwen behoorde St. Georgiwold tot het bisdom Münster, binnen het decanaat Hatzum alias Nes. Tevens behoorde het tot het landschap Reiderland. In een laat-veertiende eeuwse lijst van kerspelen van het bisdom Münster wordt St. Georgiwold Upwolde genoemd; in ca. 1500 wordt het upwolt sancti Georgi genoemd.
St. Georgiwold wordt voor het eerst in 1450 in schriftelijke bronnen genoemd. Volgens een kroniek stuurde de bisschop van Münster een visitator naar Oost-Friesland om zich over het kerkelijke leven te laten informeren. Deze vond vele plaatsen overstroomd, waaronder onder ook St. Georgiwold. De inbraak van de Geise (in 1689) en de daardoor onstane overstromingen zijn vermoedelijk de reden geweest waarom de plaats uiteindelijk opgegeven is en in het westen opnieuw opgebouwd. De oorspronkelijk kaarsrechte noord-zuid-bewoningsas van Böhmerwold over St. Georgiwold naar Weenermoor is daardoor onderbroken.
In 1681 wordt kennis gegeven dat de oude houten kerk in „Sündt-Jürgenswoldt“ oud en vervallen geworden was. In 1689 bouwde men zodoende een nieuwe kerk, deze keer van steen. Ondanks de vervallenheid hebben toch enkele eikenhouten balken een nieuw leven gevonden in de nieuwe kerk.
Tot ver in de twintigste eeuw heeft de plaats geleden onder overstromingen. De dijk- en zijlwerken die tussen 1896 en 1960 gebouwd werden, zijn dan ook een welkome vooruitgang voor het dorp.
St. Georgiwold is, zoals de naburige dorpen, een landbouwnederzetting.
