Omgrenzingsprofiel
Het omgrenzingsprofiel (soms ook gabariet) is de aanduiding voor de maximale hoogte en breedtematen die een trein mag hebben en het profiel van vrije ruimte (PVR) is de aanduiding voor de maximale hoogte en breedte waar binnen zich niets anders mag bevinden dan de trein. Men zou kunnen zeggen dat het PVR de minimale maten zijn voor een tunnel.
Het profiel van vrije ruimte wordt gebruikt bij het ontwerpen van dwarsprofielen van autosnelwegen, tunnels, spoorwegen, enz.
Op 1 januari 1914 is er een standaardprofiel voor Europa ingevoerd dat tijdens de Bernse confentie is vastgesteld met een maximale hoogte van 4280 mm. In de periode daarvoor werd voor internationaal verkeer veelal het Franse omgrenzingsprofiel aangehouden, omdat dat het smalste profiel was van het Europese continent.
Later is dat profiel uitgebreid met ruimere profielen als:
- GA: hoogte 4320 mm. Dit profiel is iets hoger dan het 'Bernse profiel'
- GB: hoogte 4320 mm. Dit profiel staat een hoekiger dak toe dan het GA-profiel.
- GB+:hoogte: 4320 mm. Dit profiel staat een nog hoekiger dak toe dan het GB-profiel zodat het (meer) geschikt is voor containertreinen.
- GC. hoogte: 4650 mm. Dit profiel wordt tegenwoordig in de meeste Europese landen gebruikt.
De breedte van al deze profielen is 3150 mm.
Inhoud |
[bewerk] Nederland
Het Nederlandse spoorwegnet heeft een profiel dat iets groter is dan het GC-profiel. Alleen de Zoetermeer Stadslijn gebruikt een afwijkend klein profiel. Dubbeldekstreinen en bijv. de Koploper zijn hier niet toegelaten.
De SM '90 Railhopper en de DM '90 Buffel zijn te breed voor het Nederlandse standaardprofiel en mogen alleen op hun eigen baanvakken ingezet worden.
[bewerk] Groot-Brittannië
Groot-Brittannië heeft wel de standaard spoorwijdte van 1435 mm, maar heeft een veel smaller omgrenzingsprofiel, genaamd W6. Zo mag het materieel maximaal 2820 mm breed zijn en 3965 mm hoog. Dubbeldekstreinen kunnen in Groot-Brittannië dan ook niet rijden. De Channel Tunnel Rail Link, de hogesnelheidslijn tussen de Kanaaltunnel en Londen, is wel geschikt voor het continentaal-Europese GC-profiel.
[bewerk] Iberisch schiereiland
In Spanje en Portugal rijden de treinen niet alleen over een breder spoor; ook het omgrenzingsprofiel is er breder. Treinen mogen er maximaal 3,30 m breed zijn. De maximale hoogte is 4,30 meter.
[bewerk] Tram
Voor de trams zijn de breedtes 2,40 meter (lagevloerstadstrams) en 2,65 meter (sneltrams/lightrail) inmiddels redelijk standaard geworden.
[bewerk] Metro
De omgrenzingsprofielen van metro's zijn zeer uiteenlopend. Zo zijn de VAL-voertuigen nauwelijks breder dan twee 2 meter, terwijl de Amsterdamse metro een omgrenzingsprofiel heeft van 3 meter. Bij de metro van Berlijn worden twee verschillende profielen gebruikt. Op de vier oudste lijnen is het materieel niet breder dan 2,35 m en op de andere vijf lijnen mag het materieel maximaal 2,65 m breed zijn.
