Misenum
Misenum, aan de Baai van Napels was in de Romeinse oudheid de grootste Romeinse vlootbasis, thuishaven van de Classis Misenensis, de belangrijkste Romeinse vloot.
Volgens de overlevering is Misenum genoemd naar Misenus, metgezel van Hector en heraut van Aenas, die hier verdronk na een wedstrijd op de trompet met Triton, zoals Vergilius verhaalt in zijn Aeneas.
In 38 voor christus sloot Octavianus hier een bestand met Sextus Pompeius, dat echter niet lang standhield. De vlootbasis werd in -29 gesticht door Marcus Agrippa, de rechterhand van Augustus. De ligging domineert de toegang tot de Baai van Napels met belangrijke havenplaatsen zoals Neapolis en Puteoli en biedt een beschutte haven.
Later ontwikkelt Misenum zich, net als het vlakbijgelegen Baiae tot een luxe badplaats voor de Romeinse elite. De schitterende ligging en het milde klimaat zijn hiervoor de belangrijkste redenen.
In 79 vertrok Plinius de Oudere, die praefectus classis (vloot commandant) was, met een aantal snelle biremen vanuit Misenum om de slachtoffers van de uitbarsting van de Vesuvius hulp te bieden. Hij kwam hierbij om het leven, zoals zijn neef Plinius de Jongere in een brief aan Tacitus schrijft.