Lucius Tarquinius Priscus
Lucius Tarquinius Priscus (of Tarquinius I) en zijn echtgenote Tanaquil waren het Romeinse koningspaar dat van 616 tot 578 v. Chr. over Rome regeerde. Hij was de vijfde koning van Rome.
[bewerk] Biografische gegevens
Tarquinius' eigenlijke naam was Lucumo (mogelijk het Etruskische woord voor koning). Volgens de overlevering was hij een telg van een rijke Griekse familie die vanuit Korinthe naar de Etruskische stad Tarquinia was uitgeweken. Hij was van oordeel dat er voor hem grotere zaken waren voorbestemd dan hij als zoon van een immigrant in het provinciale Tarquinia kon bereiken. Samen met zijn eerzuchtige vrouw Tanaquil, die hem in deze ambitie steunde, trok hij naar het jonge, opkomende Rome. Toen het paar de stad naderde, gebeurde er op de Janiculum-heuvel iets eigenaardigs: een roofvogel greep de hoed van Tarquinius, vloog er even mee rond, en zette toen het hoofddeksel terug. Tanquil legde dit uit als een hemels voorteken, en leidde eruit af dat hij in Rome een grote toekomst tegemoet kon zien.
Eenmaal in Rome gevestigd, latiniseerde hij zijn naam tot Lucius Tarquinius (naar zijn geboortestad) en wist zich, met zijn vermogen en zijn waardevolle raad, op korte tijd in brede kringen geliefd te maken, niet in het minst bij de regerende koning Ancus Martius. Na diens overlijden wist Tarquinius de zonen van Ancus, tot hun ongenoegen, opzij te schuiven en zelf het koningschap te bemachtigen.
Hij gold als een bekwaam en machtig vorst, al trad hij wel eens in conflict met de religieuze voorschriften. Toen de waarzegger Attius Navius kritiek op zijn beleid formuleerde, daagde hij deze uit een opdracht te realiseren waar hij, de koning, net aan dacht. Attius aanvaardde de uitdaging, waarop de koning hem opdroeg een steen te splijten met een scheermes. De waarzegger deed zonder aarzelen wat hem werd gevraagd... Daarmee wist de koning genoeg!
Toen Tarquinius bekend maakte dat hij zijn adoptiefzoon Servius Tullius als zijn opvolger had aangeduid, in het nadeel van zijn eigen zonen, werd hij vermoord door de afgunstige zonen van Ancus Martius, die een tweede maal het koningschap aan hun neus voorbij zagen gaan. Door het koelbloedige optreden van de koningin werden echter hun plannen voor de machtsgreep verijdeld, zodat Servius Tullius zonder tegenstand als troonopvolger kon worden geïnstalleerd.
Dit verhaal is te vinden bij Titus Livius. Tarquinius I zou Etruskische gebruiken als gladiatorengevechten en circusspelen, de triomftocht en de waarzeggerskunst (auspicia) in Rome hebben geïntroduceerd. Ook zou hij begonnen zijn met de aanleg van een eerste stadsomwalling, die onder zijn opvolger Servius Tullius werd voltooid (en diens naam droeg). Bij andere auteurs lezen we dat hij de Sibyllijnse Boeken zou hebben gekocht, een verzameling orakelspreuken die bewaard werd in de tempel van Jupiter Capitolinus, en die tot ver in de keizertijd door een bijzonder priestercollege werd geraadpleegd in noodtoestanden. Hij wordt ook gezegd de sella curulis te hebben ingevoerd (Flor., I 5).
[bewerk] Invloed op latere literatuur en andere kunstvormen
Taferelen uit het avontuurlijke leven van Tarquinius I werden regelmatig uitgebeeld in de beeldende kunsten. In muziek en toneel is de thematiek slechts zelden gebruikt, maar Herwig Hensen schreef in 1953 een opmerkelijk toneelstuk over Tarquinius en Tanaquil, waarin de voortdurende voorkennis en wijsheid als dodelijk voor de menselijke geest worden afgeschilderd.
| Voorganger: Ancus Martius (641 - 616 v. Chr.) |
Koningen van Rome | Opvolger: Servius Tullius (578 - 534 v. Chr.) |
