Kompassla
| Kompassla | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
|||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
|
|||||||||||||
| Soort | |||||||||||||
| Lactuca serriola |
De kompassla (Lactuca serriola) is een een- of tweejarige plant in de Composietenfamilie.
De Nederlandse naam kompassla is gegeven doordat de gedraaide bladtoppen de noord-zuidrichting aanwijzen.
Inhoud |
[bewerk] Beschrijving
Vanuit een penwortel groeit de meer dan een meter hoge plant. De stengel blijft onvertakt tot ze bovenaan in een eindstandige pluim vertakt.
De bladen zijn vaak een kwartslag gedraaid en hebben aan de onderkant op de middennerf duidelijke stekels van meer dan 2 mm lang. De bladen kunnen varieren van ongelobd tot veerspletig. De bovenste helft van het blad keert zich vaak naar boven, en is noord-zuid gericht. Dit is een aanpassing die de plant beschermd tegen al te grote uitdroging.
De lichtgele 1-1,5cm grote bloemhoofdjes bevatten lintbloemen. Tussen de middag zijn ze vaak al uitgebloeid. De rijpe nootjes zijn aan de top kort behaard en lichtbruin met donkere vlekjes. De bloeiperiode loopt van juli tot en met september.
De plant scheidt bij insnijding een wit melksap af.
[bewerk] Verspreiding
De plant komt voor op zowel droge als vochtige, voedselrijke ruderale gronden zoals in wegbermen, op stortplaatsen, oude zandhopen, verstoorde dijken, aan de voet van muren, etc.
Ze groeit in grote delen van west- en midden europa, het mediterrane gebied, noord-afrika, het midden-oosten, en oostwaarts tot in Siberie. Ze is ingevoerd in Noord-Amerika en Canada.
In Nederland is ze algemeen in urbane gebieden.
[bewerk] Gebruik
Alle delen van de plant zijn giftig. Jonge bladeren zijn niet giftig en worden wel in salades verwerkt.
Haar giftigheid werd vroeger in de volksgeneeskunde gebruikt. Ze werd samen met het eveneens giftige bilzekruid en scheerling verwerkt tot een narcoticum.
[bewerk] Media
 De bloemen zijn lichtgeel en bevatten uitsluitend lintbloemen |
 De stengel is bovenaan vertakt in een lichte pluim van bloemen |
 De plant heeft gedraaide bladeren |
 De middennnerf op de onderzijde van het blad is bezet met duidelijke, meer dan 2 mm lange stekels. |
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina Lactuca serriola op Wikimedia Commons. |
