Jazz standard

Een jazz standard is een Engelse term voor een nummer dat tot het standaard-repertoire van de jazzmuziek behoort. In de loop van de jaren zijn een aantal nummers zodanig populair geworden bij publiek en muzikanten dat ze het stempel standard kregen.

Op jamsessies wordt dan ook vaak geput uit deze (inmiddels zeer lange) lijst van stukken; het zijn bekende tunes en de jazzmuzikanten beheersen ze meestal. Ze zijn verzameld in eclectische verzamelbundels als het Real Book, het New Real Book, het Fake Book of iets recenter de verzameling 557 Swing & Bebop Standards.

Jazz standards behoren tot het basis-lesmateriaal van de Lichte Muziek en Jazz-opleidingen van conservatoria. Daardoor wordt het vaak als 'verplichte kost' ervaren.

Bovengenoemde verzamelbundels waren vaak de allereerste pogingen om de (meestal ongeschreven) jazzstukken te transcriberen, op het gehoor, van vaak oude plaatopnames. Over de correctheid van de harmonische en melodische notatie wordt dan ook met enige regelmaat gediscussieerd.

De jazzmuziek heeft zich qua diversiteit in de breedte ontwikkeld en de jazz standards evolueren mee. De (virtuele) lijst met standards is daarmee een dynamisch gegeven: er verdwijnen stukken van de lijst en er komen nieuwe bij. Een stuk wordt een standard als het vaak wordt uitgevoerd, als het populair is bij muzikanten of wanneer het een hit is en daarna nog enige tijd beklijft. Het stuk Canteloupe Island van de pianist Herbie Hancock is een leuk voorbeeld: in de jaren '60 van de vorige eeuw was dat een hit en het werd algauw een jazz standard. Daarna raakte het stuk in vergetelheid en verdween daarmee van de (ongeschreven) standards-lijst om in de jaren '90 (toen de remix een hit werd) weer terug te keren op de lijst.

De term "standard" wordt soms verward met de term "evergreen", maar er is een duidelijk verschil. Een jazz standard kan zijn status verliezen en in de vergetelheid geraken, een evergreen is tijdloos en blijft bekend bij het publiek. Voorbeelden van evergreens zijn "Singin' in the Rain" (muziek: Nacio Herb Brown, tekst: Arthur Freed) of "The Sound of Music" (muziek: Richard Rodgers, tekst: Oscar Hammerstein II).