Hoog sensitief persoon

Een Hoog Sensitief Persoon (Engels: Highly Sensitive Person), afgekort HSP, is iemand die een gevoeliger zenuwstelsel heeft dan gemiddeld. Deze benaming is geïntroduceerd door de psychologe Elaine N. Aron, die hier verschillende boeken over heeft geschreven en die zelf zegt ook een HSP te zijn. In het Nederlands wordt Highly Sensitive soms vertaald als "hoog sensitief", maar vaker als "hooggevoelig".

Mensen nemen indrukken op via hun zintuigen en omdat HSP's hiervoor gevoeliger zijn, nemen zij subtieler nuances waar. Het subtieler waarnemen van nuances is bijvoorbeeld terug te zien in het snel doorhebben of beïnvloed worden door emoties van anderen, maar ook in het intenser genieten van geuren, smaken en geluiden. Een HSP kan ook snel ontroerd raken, bijvoorbeeld door kunst en muziek.

Daarentegen kunnen HSP's ook last hebben van te veel prikkels. Deze overprikkeling kan bijvoorbeeld ontstaan door het te lang aanwezig zijn in het gezelschap van te veel of te drukke mensen, maar ook door fel licht of hard geluid. Tekort aan slaap of zonlicht of het hebben van honger kunnen een negatief effect hebben op het humeur van een HSP. Als een HSP zichzelf in dit opzicht nog niet begrijpt, kan hij door de nadelen van deze eigenschap (vaak langdurige overprikkeling) soms last krijgen van een depressie.

Soms worden HSP's door anderen gezien als verlegen, bange, zwakke of ongezellige personen. Dit hoeft helemaal niet zo te zijn; door hun gevoeligheid hebben HSP's het echter nodig eerder hun grenzen aan te geven. HSP's hebben vaak het gevoel anders te zijn dan anderen; bovendien wordt hoge gevoeligheid in de westerse cultuur niet erg gewaardeerd. Daardoor kunnen HSP's onterecht het gevoel krijgen dat er iets aan hen mankeert. Overigens bestaan er naast de "stereotiepe" introverte HSP's, ook wel extraverte hooggevoelige mensen. Bovendien kunnen er tussen HSP's onderling grote verschillen in bijvoorbeeld karaktereigenschappen, interesses, enzovoort zijn.

Het is belangrijk te weten dat hooggevoeligheid een eigenschap is en geen ziekte. Volgens Elaine Aron is 15 tot 20 procent van de mensen hooggevoelig. Ook in de dierenwereld lijkt een vergelijkbaar percentage van de individuen hooggevoelig te zijn. Deze dieren zouden door hun hooggevoeligheid gevaar eerder opmerken en daardoor bijdragen tot het behoud van de soort.

Het zij opgemerkt dat het psychische verschijnsel HSP in de medische wereld niet algemeen erkend wordt en als zodanig ook niet staat omschreven in de DSM-V.

[bewerk] Externe link

• Hooggevoelig.nl Uitgebreide informatie over hooggevoeligheid (nl)
• HSP Vlaanderen Site van de HSP-vereniging Vlaanderen met meer informatie over hooggevoeligheid (nl)
• The Highly Sensitive Person website door Dr. Elaine N. Aron, die deze term heeft bedacht (en)