Helvoirt

Helvoirt (uitspraak:Helvoort) is een pittoresk dorp en onderdeel van de gemeente Haaren. Samen met Haaren, Esch en Biezenmortel maakt het deel uit van de gemeente Haaren NB. Het is gelegen in het landelijk gebied van de Meierij van 's-Hertogenbosch. Topografisch gezien ligt Helvoirt centraal tussen de steden Tilburg en 's-Hertogenbosch. In kleiner verband ligt het tussen de middelgrote plaatsen Waalwijk, Vught, Boxtel en Oisterwijk.

In het noorden liggen de Drunense Duinen, waarvan de Helvoirtse heide deel uitmaakt. Aansluitend in oostelijke richting de IJzeren Man en omgeving (gemeente Vught), in het zuiden natuurgebied de Kampina (gemeente Boxtel e.a.).

Helvoirt heeft veel verenigingen en een actieve dorpsgemeenschap. Rondom Hemelvaartsdag bijvoorbeeld wordt er jaarlijks een vier dagen durend evenement georganiseerd, het “Helvoirts Weekend”. Een festijn voor jong en oud met volop muziek en Brabantse gezelligheid. Helvoirt is het qua inwonertal het tweede grootste dorp van de gemeente Haaren. Het inwonertal was op 1 januari 2003 4741. Qua oppervlakte is Helvoirt echter groter.

De naam Helvoirt is als volgt ontstaan: " Hel", een woest, moerassig gebied met er doorheen een "voort" ofwel een doorwaadbare doorgang, een weg door de broeklanden. Deze "hel" is het Helvoirtse Broek met zijn modder, biezen en moerasplanten.

Bezienwaardigheden:

• Raadhuis: een voormalig gebouw met een originele houten klokkentorentje uit 1792.
• kasteel Zwijnsbergen: een kasteel , ook wel 'Speelhuis' genoemd, uit 1428. Rond 1900 werd het gekocht door de Burgemeester van 's-Hertogenbosch, Frans van Landschot. Het is nu nog steeds in het bezit van deze familie.
• hervormde kerk: De kerk is in de 12e eeuw als een houten kapel gebouwd. In de 13e eeuw werd de kerk opgetrokken in steen. Het vroegere koor is omgebouwd tot kosterswoning. in de kerk staat op een koperen lezenaar een statenbijbel uit 1702, die dominee Van Gogh, de vader van Vincent van Gogh, bij zijn vertrek uit Helvoirt in 1875 aan de kerk schonk. Het eikenhouten doksaal werd in 1872 door dezelfde dominee verkocht aan het Rijksmuseum in Amsterdam.
• katholieke Sint-Nicolaaskerk: grote neogotische kerk uit 1901-1903 naar een ontwerp van J.H.H. van Groenendael.
• Helvoirts Broek: een natuurgebied. Al rond 1900 begon met ontwatering van dit moerassig gebied en overloopplaats van overtollig water uit de Briekleij. Sinds 1994 is het omgevormd tot natuurgebied en zijn grote stukken grond in het bezit van Brabants landschap.