Hazrat Inayat Khan
Inhoud |
[bewerk] Leven
Hazrat Inayat Khan (5 juli 1882 in Baroda, nu Varodada - 5 februari 1927 in New Delhi) was de oprichter van het Universele soefisme.
Inayat Khan, zoon van Rahmat Khan en Khatidja Bibi, groeide op in de Moghul-cultuur met haar gecombineerde hindoe- en moslimkarakter en werd sterk beïnvloed door zijn grootvader Maula Bakhsh, die als moslim was opgevoed. Inayat Khan was een afstammeling van een oude familie van soefi's, musici en dichters en was een kenner van zowel de Zuid- en Noord-Indiase muziekstijl, waaronder de dhrupad muziek. Zijn moeder was een dochter van Maula Bakhsh, in die tijd een groot musicus en dichter. Maula Bakshs is nog steeds bekend in India. De vooraanstaande positie van Maula Bakhsh bracht zijn familieleden in contact met brahmanen en parsi’s (dit zijn aanhangers van de leer van Zarathoestra). Dit heeft Inayat Khan's wijze van denken sterk beïnvloed. Het is ook niet verwonderlijk dat hij tevens zeer muzikaal was. Als negenjarige jongen zong hij aan het hof van de maharadja een beroemde Sanskriet hymne, waarvoor hij een onderscheiding en een studiebeurs kreeg. Zijn geliefde instrument was de vina.
Hij bezocht een Maharathi Hindoeschool. Mystieke en muzikale aanleg, trok zich vaak terug, zocht de stilte op. Zijn muziek tilde hem en zijn toehoorders op boven aardse sferen, en bracht hen in een vorm van extase. Een ziener zei: "Jij gaat naar het Westen..."
[bewerk] Muziek en werken
Hij gaf met zóveel succes muzieklessen, dat hij al voor zijn twintigste professor werd aan de muziekacademie, de Gayan Shala, die zijn grootvader in 1886 had opricht en die nu deel uitmaakt van de kunstfaculteit van de universiteit van Baroda. Na de dood van Maula Baksh, zijn moeder en broer vertrok hij naar Madras en Mysore waar hij als gevierd musicus concerten gaf. In Hyderabad, in het huis van zijn vriend en leraar die hem de Perzische en Arabische literatuur leerde kennen, vond hij zijn Murshid: Syed Mohammed Hashim Madani. die behoorde tot de Indiase Chistia Orde der soefi's. Vier jaar verbleef hij in Hyderabad tot de dood van zijn Murshid in 1908. Voordat deze overleed vertelde deze Inayat Khan dat hij naar het westen moest gaan om daar de boodschap van geestelijke vrijheid en de eenheid van religieuze idealen te brengen. Twee jaar later vertrok hij samen met zijn broer Maheboob Khan en zijn neef Mohammed Ali Khan naar de Verenigde Staten. Zijn jongste broer Musharaff Khan zou hem later volgen. Zij allen waren musici en werden vertegenwoordiger van diverse muzikale tradities van hun geboorteland India.
In 1912 begonnen hun reizen, die hen door bijna heel Europa en later weer Amerika voerden. In datzelfde jaar trouwde lnayat Khan met de Amerikaanse Ora Ray Baker. Uit dit huwelijk zouden vier kinderen worden geboren: Noorunnisa, Vilayat, Hidayat en Khairunnisa. Van 1913 tot 1914 verbleef de familie in Rusland, alwaar Inayat Khan zich misschien wel voor het eerst weer thuis voelde: de hele atmosfeer daar herinnerde hem aan India. Daar werkte hij samen met de musicus Sergei Tolstoi - zoon van de schrijver Leo Tolstoi - aan het muziekstuk: Sjakuntala. Ook kwam Inayat Khan in contact met de componist Skriabin. Vlak voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog vertrok hij, via een kort verblijf in Frankrijk, met z'n familie naar Engeland waar hij tot 1920 verbleef.
[bewerk] Soefisme
Overal in het Westen kreeg Inayat Khan leerlingen. De soefi activiteiten begonnen op gang te komen. Zij lieten hem geen tijd meer voor zijn muziekpraktijk. Vanaf die tijd stemde hij geen instrumenten meer maar mensen, zoals hij het zelf uitdrukte. Zijn broers gingen door met het geven van concerten. Ali Khan kreeg zelfs een Westerse muziekopleiding als operazanger aan de bekende muziekacademie S.Caecilia in Rome. In 1920 reisde de familie Khan naar Frankrijk en vestigde zich eerst in Wissous en later in Suresnes vlakbij Parijs. In Wissous werd in 1921 de eerste Zomerschool gehouden, de tweede een jaar later in het Nederlandse Katwijk aan Zee. Op deze plek had Inayat Kahn een bijzondere ervaring en zegende de plaats met "Murad Hassil" het geen "wens vervuld" betekent. Hij zei dat iedere leerling met een open hart die hier een wens uitsprak, deze zegen zouden kunnen ervaren. Hier vinden nog jaarlijks zomerscholen plaats.
Vanaf 1923 hadden bijeenkomsten in Suresnes plaats. Veel van de leringen ('teachings') van Inayat Khan dateren uit het begin van de jaren twintig. Een groot deel ervan is gebundeld in serie van veertien boeken genaamd The Sufi Message.
De leringen werden als voordracht gegeven, onder meer tijdens de diverse zomerscholen- soms tot wel vijf per dag. Enkele leerlingen hebben de teksten ervan opgetekend; Inayat Khan schreef zelf namelijk geen boeken. Alleen de aforismen in de Gayan, Vadan en Nirtan zijn door hem zelf opgeschreven in zijn notitieboekje. Een groot deel van zijn werk is ook in het Nederlands uitgegeven. Die lezingen van Inayat Khan zijn nog steeds uniek. Zij bevatten een boodschap voor de toekomst, een visionaire en tegelijkertijd praktische filosofie. Aanvankelijk leek men in brede kring nauwelijks oog te hebben voor de grootsheid van zijn Soefi Boodschap en van de betekenis daarvan voor het gewone, dagelijkse leven. Nu lijkt het er echter op dat zijn mystieke visie door steeds meer mensen begrepen wordt, niet alleen in het Westen, maar ook in India zelf . Daar is zijn werk onlangs verschenen in een compleet overzicht.
Als soefi leraar was zijn boodschap er een van liefde, harmonie en schoonheid, ontwikkeld uit verschillende leerregels van het soefisme, en een innovatieve benadering van het harmoniseren van westerse en oosterse geestelijke tradities. Zijn eerste levensjaren wijdde hij aan het onder de knie krijgen van de fijnere details van de klassieke Indiase muziek, waarmee hij de titel van Tansen won van de Nizam van Haiderabad, een heerser en beschermheer van de muziekkunst. Hij ontving in zijn huis filosofen, dichters en musici.
[bewerk] Overlijden
De Zomerschool van 1926, was de laatste onder zijn leiding. Inayat Khan vertrok naar India waar hij, alleen vergezeld door een secretaresse, in de eerste week van december aankwam. Vanuit Delhi reisde hij begin 1927 naar Ajmer, waar hij de beroemde Dargah, het uit 1229 daterende graf van Khwaja Moin-ud-Din Chisti bezocht. Tijdens die reis vatte hij kou waaraan hij vlak na zijn terugkomst in Delhi op 5 februari 1927 overleed. Uit dankbaarheid voor alles wat hij heeft gegeven, wordt jaarlijks de sterfdag van deze grote persoonlijkheid en mysticus in Delhi herdacht met een grote viering, de Urs.
[bewerk] Nalatenschap
Zijn zoon Pir Vilayat Inayat Khan is verder gegaan met het onderwijs dat zijn vader begon. Vilayat is overleden in 2004 en zíjn zoon Pir Zia Inayat Khan zet nu het onderwijs van hem voort. Zijn dochter Noor Inayat Khan was muzikante en verzetsstrijder onder de codenaam Madeleine.
Hoewel moderne soefi geleerden en onderwijzers beweren, dat zijn leer een afgezwakte versie was van esoterische leerstellingen van andere soefi meesters, blijft onbetwist dat hij een van de eerste individuen was die de leer van het oosten naar een westers publiek bracht. Hiermee maakte hij een begin met een verdere groei in latere generaties: een rol die ook gespeeld werd door leraars zoals occultist George Gurdjieff, de voormalige Grieks-Armeense priester.
[bewerk] Boeken
Door Hazrat Inayat Khan geschreven boeken:
- Aforismen ISBN 9073207789
- De alchemie van het geluk ISBN 9073207223
- De eenheid van religieuze idealen ISBN 9073207487
- De Gatha's ISBN 907677160X
- De mens, meester van zijn lot ISBN 9073207193
- De mystiek van geluid ISBN 9073207010
- De wereld van het denken ISBN 9073207649
- De ziel, vanwaar, waarheen? ISBN 9073207037
- Gayan - tonen van ongespeelde muziek ISBN 9020245562
- Gayan Vadan Nirtan ISBN 9073207045
- Geestelijke geneeskracht ISBN 9073207525
- Geestelijke hiërarchie ISBN 9080012157
- Het doel van het leven ISBN 9073207231
- Het gods-ideaal ISBN 9080012130
- Het innerlijk leven ISBN 9073207665
- Inzicht ISBN 9080012173
- In een Oosterse rozentuin ISBN 9076771359
- Karakter en persoonlijkheid ISBN 9073207630
- Kosmiche taal ISBN 9064711852
- Metafysica ISBN 907677109X
- Morele evolutie ISBN 9080012122
- Muziek en mystiek ISBN 9073207185
- Mystiek 9080012165`
- Natuurmeditaties ISBN 9053400206
- Opvoeding ISBN 9080012149
- Over geluk en harmonie ISBN 9053400060
- Rassa Shastra ISBN 9080012114
- Reizigers op het innerlijke pad ISBN 9070104717
- Verhalen verteld door Inayat Khan uit de Soefi-boodschap van Inayat Khan ISBN 9073207053
- Verruiming van bewustzijn ISBN 9073207029
