Griendtsveen Turfstrooisel Maatschappij
De Griendtsveens Turfstrooisel Maatschappij was een Nederlandse onderneming. Zij verwerkte veengrond tot producten die voornamelijk voor agrarische en aanverwante activiteiten worden gebruikt. Het belangrijkste product was tot 1964 turfstrooisel en na 1964 pot- en tuingrond. In 1999 fuseerde ze tot Tref.
De onderneming begon in 1882 als E. van der Griendt en Co. Zij was opgericht door Jan Willem Schelling en de broers Eduard van der Griendt en Jozef van der Griendt. Deze laatste was directeur van de mede door zijn vader opgerichte Helenaveen maatschappij in de Peel. Bij deze maatschappij nam hij binnen een aantal jaren ontslag om zich geheel aan De Griendtsveen-Maatschappij te wijden. In de jaren tot 1909 was de maatschappij zeer mobiel en bouwde fabrieken op een groot aantal plaatsen die dan ook weer snel werden afgebroken. Ook bezat ze een drijvende fabriek. Zo had ze o.a. bedrijfsvestigingen in Dedemsvaart, Griendtsveen, De Krim en Dalerpeel. Ook kreeg ze Engelse en Duitse vestigingen.
De Engelse markt werd heel belangrijk voor de Maatschappij. Zij kreeg Engelse financiers en werd omgedoopt de Griendtsveen Moss & Litter Company.
In 1909 werd Het Amsterdamse Veld overgenomen van de Drentsche Landontginnings Maatschappij en bouwde in 1910 drie fabrieken in Erica samen met een electriciteitscentrale, een school en arbeiderswoningen aan het Dommerskanaal. Er werd een uitgebreid 900 mm smalspoornet aangelegd voor de aanvoer van de Bolster dat zich uitstrekte tot over de grens in Duitsland. Tot 1945 werd het Turfstroosiel afgevoerd met behulp van schepen en goederentrams van de Dedemsvaartsche Stoomtramweg-Maatschappij. Daarna werd de producten afgevoerd met behulp van vrachtwagens.
In de Eerste Wereldoorlog daalde het belang van de Engelsen in de onderneming sterk. De naam werd omgezet in de Griendtsveen Turfstrooisel Maatschappij. Na de Eerste Wereldoorlog daalde vraag naar Turfstrooisel sterk. De vraag daalde doordat turfstrooisel veel werd toegepast in paardenstallen en in het interbellum ging de betekenis van paarden als vervoermiddel sterk achteruit.
De productie in Duitsland begon in de jaren twintig de productie aan de Nederlandse kant in belang te overschaduwen. Hier stonden fabrieken in Schöningsdorf en Papenburg. Na een tijdelijke opleving aan het van de jaren twintig stortte de prijs en afzet in de jaren dertig verder in zodat de maatschappij in 1938 een deel van van de gronden in het Amsterdamse Veld verkocht aan de Nederlandse staat met behoud van het recht veen te winnen.
In de jaren zestig schakelde de onderneming over op tuin- en potgrond. Hiervoor werd ook zwartveen gebruikt als grondstof. In 1983 werd de vervening in Nederland beëindigd en worden de grondstoffen geheel in Duitsland gewonnen. De fabrieken werden deels afgebroken en de enige overgebleven groffabriek werd tezamen met de locomotievenloods in erfpacht gegeven aan het Industrieel Smalspoormuseum. Ze bleef vestigingen houden in Vriezenveen en Erica.
In 1999 fuseerde zij met potgrondspecialisten Dega en De Baat tot Tref.
| Bron(nen): |
|
Van Turfstrooisel tot actieve Kool. De Ontwikkeling van de veenverwerkende industrie. Door: dr. M.A.W Gerling (eindredactie), drs E.H. Karel, drs. G.E. De Vries, Zwolle 1997 ISBN 9040099995 |
