Garoeda
Garoeda is in de hindoeïstische mythologie een mythisch wezen, half mens, half adelaar. Hij dient als rijdier voor de god Vishnoe. De Garoedas zijn ook een klasse goden (of bovennatuurlijk wezen) in het boeddhisme en het hindoeïsme.
Garoedas worden afgebeeld met een mannelijk gouden lichaam, wit gezicht, rode vleugels en een snavel. Garoedas zijn oeroud en hebben een enorme omvang, waarmee zij zelfs het zonlicht kunnen tegenhouden. Garoedas eten graag nagas, en vliegen rond plaatsen waar de nagas hun steden hebben, op zoek naar een naga om op te eten. Garoedas hebben een fijn-materieel lichaam dat niet door de normale mens gezien kan worden.
Garoeda is de Maleisische vorm van de feniks.
Thailand en Indonesië hebben de Garoeda als nationaal symbool.
Inhoud |
[bewerk] Garoeda volgens hindoeïstische mythologie
Garoeda is een mythologische vogel: half mens, half vogel. Hij is het rijdier van de hindoe god Wisnoe. Hij is verder de Koning der vogels en is een nakomeling van Kaśyapa dan Winatā, één van de dochters van Dakṣa. Hij is daarnaast de aartsvijand van slangen, dit trekje heeft hij overgenomen van zijn moeder, die ooit ruzie heeft gehad met een andere bijvrouw en haar meerdere, Kadru, de moeder aller slangen.
De gloed van Garuda is oogverblindend waardoor de goden verkeerd dachten dat hij Agni was, de vuurgod en waardoor ze hem aanbaden. Garoeda wordt vaak afgebeeld als een wezen met kop, bek, vleugels en staart van een arend. Nochtans heeft hij de romp en de ledematen van een mens. Hij heeft een wit aangezicht, rode vleugels en een goudkleurig lichaam.
Verder heeft hij een zoon die Sampāti wordt genoemd. Zijn gemalin is Unnati of Wināyakā. Volgens de Mahabharata, gaven zijn ouders hem de vrijheid om mensen op te peuzelen, hij mag echter geen brahmanen verslinden. Eens had hij een brahmaan en zijn vrouw ingeslikt, maar zijn keel verbrandde waardoor hij hen meteen weer uitbraakte.
Er wordt gezegd dat Garoeda ooit het amṛta (ambrozijn) gestolen had van de goden. Hij gebruikte het als losprijs om zijn moeder te bevrijden van Kadru. Maar Indra kwam erachter en bevocht hem. Indra kon het amṛta terugwinnen, hij moest dit echter met een hoge tol betalen. Hij werd zwaargewond en zijn bliksemschicht (Wajra) werd vernietigd.
[bewerk] Garoedas in het boeddhisme
Een boeddhistisch verhaal vertelt over een bepaalde garoeda die nagas (mythologische of goddelijke slangen) at, totdat een boeddhistische prins hem het belang van ascese leerde. Hierna kwamen alle opgegeten nagas weer tot leven.
[bewerk] Garoeda als Staatssymbool van Indonesië
De Garoeda is het centrale element in het wapen van Indonesië. De Garoeda heeft zeventien veren aan elk vleugel, acht staartveren en 45 nekveren. Samen bij elkaar brengt het de onafhankelijkheidsdag van Indonesië: 17 augustus (de achtste maand) (19)45. Op de vaandel die de in zijn Garuda houdt, staat: Bhinneka Tunggal Ika. Wat "Eenheid in verscheidenheid" betekent.
Op de borst van de Garuda staat de Pancasila gesymboliseerd:
- De Ster
- De Gesloten Ketting
- De Waringinboom
- De Banteng
- De Rijsthalm en Katoentak
[bewerk] Andere namen van Garoeda in het Sanskriet
Garoeda heeft veel namen en bijnamen in het Sanskriet. Hieronder staan ze gerangschikt, eerst de andere ‘gewone’ namen en daarna de bijnamen met de betekenis.
[bewerk] Andere namen van Garoeda
- Kaśyapi
- Wainateya
- Suparna
- Garutmān
- Dakṣāya
- Śālmalin
- Tārkṣya
- Wināyaka
[bewerk] Bijnamen
- Sitānana, ‘wit aangezicht’.
- Rakta-pakṣa, ‘rode vleugels’.
- Śweta-rohita, ‘de wit-rode’.
- Suwarṇakāya ‘goudlijvige’.
- Gaganeśwara, ‘koning van de lucht’.
- Khageśwara, ‘koning der Vogels’.
- Nāgāntaka, ‘drakendoder’.
- Pannaganāśana, ‘drakendoder’.
- Sarpārāti, ‘vijanden der slangen’.
- Taraswin, ‘de snelle’.
- Rasāyana, ‘die erg snel beweegt als een zilver’.
- Kāmachārin, ‘die gaat waarnaar zijn hart verlangt’.
- Kāmāyus, ‘die leeft met plezier’.
- Chirād, ‘veelvreter’.
- Wiṣṇuratha, ‘Wisnoe’s strijdwagen’.
- Amṛtāharaṇa, ‘amṛta-steler’.
- Sudhāhara, ‘dief’.
- Surendrajit, ‘Indras overwinnaar’.
- Wajrajit, ‘Bliksemschicht-vernietiger'.
Zie ook: Lijst van fabeldieren
