Ganzen

Sneeuwgans

Ganzen zijn grote, zwaargebouwde watervogels uit de familie Anatidae (zwanen, ganzen en eenden). Hierbinnen behoren ze tot de onderfamilie Anserinae (zwanen en ganzen). Ganzen zijn gespecialiseerd in het grazen en leven meer op het land dan andere Anatidae. Daarvoor hebben ze sterke, vrij lange poten, die midden onder het lichaam geplaatst zijn. Hierdoor kunnen ze goed lopen. In Europa leven twee geslachten: Anser (Grijze ganzen) en Branta (Zwart-witte ganzen).

Het woord gans wordt ook gebruikt voor een vrouwelijk gans. Het mannetje noemt men gent.

Kolgans

[bewerk] Anatomie

Ze hebben een middellange hals en een krachtige kegelvormige snavel. Aan de bovensnavel zit een zaagrand. In vergelijking met de zwanen zijn ganzen kleiner en compacter. Ten opzichte van de halfganzen en de eenden zijn ze echter groter.

Adulte vogels ruien alle slagpennen tegelijkertijd en kunnen daardoor ongeveer 1 maand niet vliegen. De rui valt meestal samen met de periode waarin de jongen zich in het nest bevinden. Anders dan bij eenden hebben bij ganzen de mannetjes en vrouwtjes eenzelfde verenkleed.

Taigarietgans

[bewerk] Gedrag

Het voedsel bestaat uit plantaardig materiaal. Ganzen trekken in familieverband of grote troepen. Ze vliegen in V-vormige formaties of golvende linies. Ook in het overwinteringsgebied leven ze in groepen.

Ganzen zijn monogaam: de paren blijven hun hele leven bij elkaar. Het nest bevindt zich op de grond. De vrouwtjes bekleden het met dons, dat ze uit hun eigen borst plukken. De jongen zijn nestvlieders en verlaten het nest dus al spoedig na het uitkomen. De ouders houden ze nog wel warm en bewaken ze. Voedselzoeken doen ze echter zelf.

Ganzen zijn zeer waaks en kunnen lelijk met hun vleugels slaan. Om deze reden werden ganzen vroeger als waakvogel gehouden.

Grauwe gans

[bewerk] De gans als voedsel

Er wordt op vele plaatsen intensief op wilde ganzen gejaagd. Hierdoor worden ze schuw en oplettend. Hun tamme soortgenoten worden in de bio-industrie vetgemest, o.a. voor het verkrijgen van ganzenlever. Ook worden tamme ganzen gebruikt om te plukken. De donsveren worden gebruikt als vulling van dekbedden. Tamme ganzen kunnen 2 tot 3 keer per jaar geplukt worden.
Tamme ganzen leggen 40 tot 60 eieren per jaar. Deze zijn geschikt voor consumptie. In verband met salmonella moet een ganzenei 15 minuten worden gekookt.
De slagpennen van de gans werden al in de oudheid gebruikt om mee te schrijven.^[1]

Indische gans

[bewerk] Ganzensoorten

Grote Canadese gans

Geslacht Anser (Grijze ganzen)
- Sneeuwgans (A. caerulescens)
- Kolgans (A. albifrons)
- Dwerggans (A. erythropus)
- Taigarietgans (A. fabilis)
- Toendrarietgans (A. serrirostris)
- Kleine rietgans (A. brachyrhynchus)
- Grauwe gans (A. anser)
- Indische gans (A. indicus)
- Keizergans (A. canagicus)
- Zwaangans (A. cygnoides)
- Dwergsneeuwgans (A. rossii)

Geslacht Branta (Zwart-witte ganzen)
- Grote Canadese gans (B. canadensis)
- Brandgans (B. leucopsis)
- Rotgans (B. bernicla)
- Witbuikrotgans (B. hrota)
- Zwartbuikrotgans (Branta nigricans)
- Roodhalsgans (B. ruficollis)