Fokken
Fokken is het vermeerderen van vee, pluimvee en allerlei huisdieren met als doel het verbeteren of in standhouden van gewenste eigenschappen door middel van kruising en selectie. In principe is dit hetzelfde proces dat wordt toegepast bij plantenveredeling.
Door de beste [1] dieren te kiezen om mee verder te fokken, treed een proces op van kruising en selectie, dat resulteert in een verbeterd ras of het instandhouden van het ras. Omdat het belangrijk is gegevens te hebben omtrent de overerfbaarheid van de eigenschappen van het dier, worden uitgebreide administraties bijgehouden. Voorbeelden van zulke administraties zijn het Friese stamboek, paardenstamboek, stambomen van rashonden, de Nederlandse witte geit en andere huisdieren.
Inhoud |
[bewerk] Fokwaarde
Om te bepalen welke dieren het beste zijn om het fokdoel te halen, worden voor de in het fokdoel gedefinieerde eigenschappen van een dier geschat. Zo kan een bepaalde melkkoe of stier een fokwaarde hebben van +150 kg voor melk. Deze fokwaarde wordt geschat aan de hand van de prestaties van individuele dieren en van het nageslacht van deze dieren. Hoe meer nageslacht er van een bepaald dier is hoe meer prestaties er bekend zijn en dus hoe nauwkeuriger de fokwaarde geschat kan worden.
Naast het berekenen van fokwaarden voor productie, bestaan er ook fokwaarden voor exterieur. Hierbij worden kenmerken als lichaamsbouw beoordeeld. De veehouder of zijn adviseur kunnen dan aan de hand van zowel productie als exterieurkenmerken een optimale keuze bepalen voor het nageslacht. Uiteraard rekening houdend met erfelijkheidsgraden van de diverse kenmerken, inteelt en afwijkingen.
[bewerk] Vleesvarkens
De zeugen zijn meestal kruisingen van verschillende rassen. De voor het dekken van deze zeugen gebruikte beren behoren weer tot andere rassen. Vleesvarkens zijn dus hybriden. De zeugen worden geselecteerd op vruchtbaarheid en de hoeveelheid biggen per worp en de beren op groei, bevleesdheid en voerefficiëntie. De meest gebruikte varkensrassen voor het fokken zijn
- Zeugen
- Nederlands Landras,
- het Fins Landras,
- de York en
- de Large White.
- Beren
- de York voor bevleesheid en hoge groeisnelheid
- de Piétrain voor bevleesheid en voerefficiëntie (goede voederconversie)
- de Duroc voor vitaliteit en sappig vlees
[bewerk] Vleeskuikens
De eieren waaruit de vleeskuikens komen worden gelegd door vleeskuiken-ouderdieren. Daar ontstaat dan een gebruikskruising door de vleeskuiken moederdieren (die de erfelijke eigenschappen hebben van een beetje vlezig en veel leggen), te kruisen met de vleeskuiken vaderdieren (die de eigenschap hebben van snel groeien en veel vleesaanzet).
[bewerk] Voetnoot
- ^ vanuit het standpunt van de fokker of zijn klant, natuurlijk.
[bewerk] Zie ook
- Kweken
- Telen
