Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions Emissiehandel - Wikipedia

Emissiehandel

Emissiehandel is de handel in emissierechten. Emissierechten geven landen of bedrijven het recht om bepaalde broeikasgassen of andere schadelijke gassen uit te stoten. Het gaat daarbij om de uitstoot van bijvoorbeeld kooldioxide (CO2), methaan (CH4), lachgas (N2O), gehalogeneerde koolwaterstoffen (hfk's) en bijvoorbeeld stikstofoxiden (NOx). Meer officieel is emissiehandel de handel in emissieruimte. De emissieruimte geeft aan hoeveel een land of bedrijf van een bepaald gas mag uitstoten (emitteren).

Inhoud

[bewerk] Nederlandse situatie

De Nederlandse overheid werkt aan systemen voor emissiehandel voor bedrijven in Nederland. Ze streeft ernaar om begin 2005 met 2 handelssystemen te beginnen: een voor NOx-emissierechten, een voor CO2-emissierechten. Deze handel gaat plaatsvinden tussen bedrijven in de zware industrie die veel van deze stoffen uitstoten.

Het onderscheid tussen emissierechten en de feitelijke uitstoot of emissie is belangrijk. In emissierechten kan worden gehandeld. Bij emissiehandel moeten emissies door emissierechten worden gedekt: een land of bedrijf moet voldoende rechten hebben voor zijn uitstoot. Dit maakt het systeem flexibel: landen en bedrijven kunnen emissierechten kopen of verkopen.

Deze emissiehandel vloeit voort uit het Kyoto protocol. Nederland heeft zich verplicht om de uitstoot van broeikasgassen in de periode 2008-2012 met 6% te verminderen ten opzichte van 1990.

In Kyoto is ook besloten dat industrielanden een deel van hun reductieverplichting via maatregelen in het buitenland mogen realiseren. Daarvoor bevat het Kyoto-protocol 3 instrumenten of mechanismen:

  1. het clean development mechanism (CDM),
  2. joint implementation (JI) en
  3. emissiehandel.

[bewerk] Emissiehandel voor bedrijven

Op 1 januari 2005 is in de EU en dus ook in Nederland en systeem van CO2-emissiehandel van start gegaan. Op 1 juli is alleen in Nederland ook emissiehandel in NOx ingevoerd. Deze handel vindt plaats tussen bedrijven in de zware industrie en elektriciteitssector die veel van deze stoffen uitstoten. De handel in CO2-emissierechten is onderdeel van het klimaatbeleid. Via dit beleid spoort de overheid alle doelgroepen - huishoudens, verkeer, energie- en industriesectoren, landbouw, handel, diensten en overheid – aan om de binnenlandse Kyoto-doelstelling te halen. De handel in NOx-emissierechten is onderdeel van het beleid voor verzuring en grootschalige luchtverontreiniging. NOx is geen broeikasgas, maar draagt bij aan verzuring en smog.

[bewerk] Redenen voor emissiehandel

Er zijn 3 redenen voor emissiehandel:

  1. Nederland heeft in internationaal verband afgesproken de uitstoot van broeikasgassen (onder andere CO2) en verzurende gassen (onder andere NOx) verder terug te dringen. Emissiehandel vermindert de uitstoot van emissies. Daardoor levert de industrie met emissiehandel een bijdrage aan het behalen van de internationale doelstelling. Zo moet Nederland zijn broeikasgasemissies in 2008-2012 met 6% hebben gereduceerd ten opzichte van 1990 Dit als uitvloeisel van de Kyoto-afspraken. Voor Nederland komt het neer op een emissiereductie van circa 13 Mton CO2-equivalenten ten opzichte van de uitstoot in 1990 van circa 213 Mton CO2-equivalenten.

In dit protocol is ook een internationaal systeem van emissiehandel vastgelegd waarin landen onderling emissiereducties kunnen verhandelen.

  1. Ook is afgesproken dat Nederland in 2010 maximaal 260 kton stikstofoxiden mag uitstoten. Dat is vastgelegd in de zogenaamde NEC-richtlijn van de Europese Unie. De emissie-eisen uit deze richtlijn zijn verplichtend.
  2. Een handelssysteem is kostenefficiënt. Voor sommige bedrijven is het erg duur om hun uitstoot te verminderen, soms zelfs zo duur dat het nauwelijks opweegt tegen het milieueffect. Voor andere bedrijven is het reduceren van emissies relatief goedkoop. Ook zijn er bedrijven die al veel geld hebben gestoken in emissiebeperking en dus rechten over hebben. Ze hebben als het ware een overschot aan emissieruimte. Bedrijven waarvoor emissiebeperkingen duur zijn, kunnen emissierechten kopen van bedrijven die relatief weinig geld kwijt zijn aan maatregelen om hun uitstoot te verminderen. Daardoor worden emissies daar beperkt waar dat het goedkoopst is. Hierdoor wordt de uitstoot meer gereduceerd tegen lagere kosten.

Met alleen de overige maatregelen haalt Nederland de afgesproken normen niet. Het klimaatbeleid is in 2002 geëvalueerd. Daaruit blijkt dat het pakket aan maatregelen in de Uitvoeringsnota Klimaatbeleid voldoende is om de Kyoto-doelstelling te halen. Na 2010 moet waarschijnlijk de uitstoot van broeikasgassen nog veel meer worden verminderd om een duurzaam emissieniveau te bereiken. De huidige maatregelen om deze emissie te beperken zijn daarvoor niet toereikend. Emissiehandel is dat wel.

[bewerk] Werking van de emissiehandel

[bewerk] NOx

Bedrijven die veel NOx uitstoten krijgen een wettelijke emissienorm, de zogenoemde prestatienorm, opgelegd. Deze norm hangt af van het energieverbruik van de installaties in een bedrijfslocatie en wordt ook wel prestatienorm genoemd. Het gaat voornamelijk om stookinstallaties (fornuizen, ketels) die zelf direct NOx-emissies veroorzaken. Hoe meer brandstof een installatie gebruikt, des te meer NOx-rechten het bedrijf krijgt. Dit wordt daarom wel een relatief plafond genoemd.

De prestatienorm (performance standard rate of PSR) wordt uitgedrukt in een emissie-eis per eenheid gebruikte energie, om precies te zijn in grammen NOx-emissie per gigajoule (GJ) gebruikte energie (g/GJ). Deze norm is voor alle bedrijven gelijk. Voor procesinstallaties zijn prestatienormen vastgesteld in grammen NOx per ton product. Bedrijven die meer uitstoten dan de prestatienorm, hebben twee keuzen: òf ze investeren in maatregelen om hun emissie te verminderen òf ze kopen via emissiehandel extra rechten van bedrijven die hun prestatienorm wel halen. Het systeem van NOx-emissiehandel richt zich uitsluitend op de zware industrie in Nederland.

Als bedrijven denken meer te gaan uitstoten, dan kunnen ze twee dingen doen:

  1. installaties of het productieproces aanpassen zodat minder NOx wordt uitgestoten.
  2. het overschot kopen van een bedrijf dat minder uitstoot dan de maximale norm.

[bewerk] CO2

Bij CO2-emissiehandel krijgen bedrijven een vastgestelde hoeveelheid emissierechten toebedeeld. Dit wordt wel een absoluut emissieplafond genoemd, of, met de Engelse term, een cap. Het systeem van CO2-emissiehandel vloeit voort uit Europese regels. Elke EU-lidstaat moet volgens die EU-regels het systeem van CO2-emissiehandel ontwikkelen. Er kan dus gehandeld worden tussen bedrijven binnen de Europese Unie.

Uitgangspunt van emissiehandel is dat bedrijven altijd de goedkoopste optie zullen kiezen bij de keuze tussen het zelf terugbrengen van hun emissies of het aankopen van emissierechten. Emissiehandel leidt ertoe dat de uitstoot van gassen daar wordt teruggedrongen waar dat het goedkoopst is (zie CO2-emissiehandel).

Voor CO2 werken het ministerie van Economische Zaken, VROM, provincies en bedrijven aan een plan waarin de grotere bedrijven en industrieën emissierechten krijgen toebedeeld. Dit wordt het toewijzingsplan of allocatieplan genoemd. Het eerste plan loopt van 2005 tot en met 2007. Eind maart 2004 moet het plan aan de Europese Commissie in Brussel worden voorgelegd. Volgende plannen hebben telkens een looptijd van 5 jaar.

[bewerk] Welke bedrijven kunnen handelen in emissierechten

In NOx-emissierechten kunnen de volgende bedrijven (per bedrijfslocatie) handelen:

  • Bedrijven met verbrandingsinstallaties die een totaal thermisch vermogen van minimaal 20 megawatt (MWth) hebben. Het thermisch vermogen geeft aan hoeveel brandstof een installatie maximaal kan verstoken. Het gaat hierbij om raffinaderijen, elektriciteitscentrales en bijvoorbeeld (petro)chemische bedrijven.
  • Bedrijven met een bepaalde uitstoot die vrijkomt tijdens het productieproces (procesemissie)
  • Bedrijven met combinatie van verbrandings- en procesinstallaties

In CO2-emissierechten kunnen alle bedrijven handelen die emissierechten voor CO2-handel krijgen toebedeeld en de bedrijven die een ‘rechtenrekening’ hebben gekregen. De volgende bedrijven en industrieën krijgen rechten:

  • Bedrijven met verbrandingsinstallaties met een totaal thermisch vermogen van minimaal 20 megawatt (MWth). Dit kunnen elektriciteitsbedrijven of chemiebedrijven zijn die een dergelijk vermogen hebben opgesteld. Verder gaat het om raffinaderijen, en cokesovens. Daarnaast vallen hier echter ook onder de bedrijven die ferrometalen produceren en verwerken, die delfstoffen verwerken en die papier, pulp en karton produceren.

Bijlage I bij de Europese richtlijn over de emissiehandel vermeldt alle installaties en de voor de meeste categorieën bijbehorende capaciteitsgrenzen. In totaal gaat het om zo’n 300 bedrijven, die gezamenlijk ongeveer 45% van de Nederlandse broeikasgassen uitstoten en ongeveer 20% van de Nederlandse NOx-emissie voor hun rekening nemen.

[bewerk] Verplichting

Bedrijven die onder het systeem van emissiehandel vallen, zijn niet verplicht te handelen in emissierechten. Als een bedrijf maatregelen neemt om de emissie te beperken en daardoor (ruim) aan de emissienorm voldoet, hoeft hij niet te handelen in emissierechten. Een bedrijf dat echter meer NOx uitstoot dan de wettelijke norm, of meer CO2 uitstoot dan hij rechten heeft gekregen, is wel verplicht om emissierechten te kopen om het teveel aan emissies te met emissierechten af te dekken.

Bedrijven zijn weliswaar niet verplicht om in emissierechten te handelen, ze zijn wel verplicht te voldoen aan de eisen voor monitoring- en rapportage die voor emissiehandel gaan gelden. Voor NOx-emissiehandel staat deze eisen in het ‘Programma van eisen NOx-monitoring’, voor CO2-emissiehandel in Europese richtsnoeren. Deze komen ook in een Programma van eisen.

Elk bedrijf moet één keer in de 4 jaar een monitoringsprotocol indienen bij de Nederlandse Emissie-autoriteit (NEa), het centrale bevoegd gezag dat toe gaat zien op emissiehandel. Ook moet een bedrijf elk jaar een emissiejaarrapport indienen dat door een onafhankelijk bureau is geverifieerd.

Er komen wettelijke regelingen om de handel in emissies mogelijk te maken:

  • Nieuwe hoofdstukken in de Wet milieubeheer (Wm). In de Wm staat thans nog niets over de emissiehandel. Om de emissiehandel te regelen wordt aan deze wet hoofdstukken 16 (emissiehandel) toegevoegd en twee hoofdstukken uitgebreid. Hoofdstuk 2 (Adviesorganen) krijgt een nieuwe invulling. Er wordt een passage opgenomen over de instelling van de Nederlandse Emissieautoriteit (Nea).

De NEa gaat toezien op de emissiehandel. In hoofdstuk 18 (Handhaving) wordt ook de handhaving van de emissiehandel toegevoegd. VROM heeft het voorontwerp voor dit wetsontwerp in maart van dit jaar gepubliceerd. Inmiddels is het voorontwerp vrij fundamenteel aangepast. Dit vooral om het systeem van CO2-emissiehandel erin te passen en beide systemen zoveel mogelijk op elkaar te laten aansluiten. Algemene maatregelen van bestuur waarin de NOx- en CO2-emissiehandel worden geregeld. Deze AMvB’s zijn nog niet gepubliceerd.

  • Ministeriële regeling over monitoring. Deze regeling is nog niet gepubliceerd.

[bewerk] Bronnen

Bron(nen):
  • De tekst op deze pagina of een eerdere versie daarvan is afkomstig van de website van het Ministerie van VROM.
 
in andere talen
THIS WEB:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia 2006:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu