Durfkapitaal

Durfkapitaal, beter bekend als het Engelse venture capital, is de financiering van ondernemingen die hoge risico's lopen, meestal zijn dit startende ondernemingen. Een andere benaming voor durfkapitalist is participatiemaatschappij.

Durfkapitaal wordt verstrekt door banken, maar meestal door durfkapitalisten of venture capitalists. Dit zijn investeerders die jonge bedrijven helpen om groter te groeien door de financiering te verzorgen.

De twee situaties waarin durfkapitaal met name een rol speelt in de ondernemingsfinanciering zijn de management buy-out en de financiering van een jonge en/of snel groeiende onderneming.

[bewerk] Management buy-out

Bij een management buy-out is sprake van een verkoop van een onderneming (of van een deel ervan) door de bestaande aandeelhouders aan het management van die onderneming/dat onderdeel. Aangezien het management vaak niet in staat zal zijn de totale koopsom uit eigen middelen te betalen (of die te lenen) is externe financiering nodig. Vaak wordt een nieuwe vennootschap opgericht, die dan de activa (de bedrijfsmiddelen) overneemt van de verkopende partij. De totale financiering kan dan bestaan uit diverse vormen: een lening (van een bank, aan de nieuwe onderneming), een lening van de participatiemaatschappij aan de onderneming en aandelenkapitaal in de nieuwe onderneming door zowel de participatiemaatschappij als het management.

Meestal zal het voornemen bestaan om na enige tijd de leningen af te lossen. De participatiemaatschappij zal na een aantal jaren trachten zijn aandelen te verkopen. (Meestal wordt een periode afgesproken gedurende welke de participatiemaatschappij zijn deelname niet zal verkopen: het management wil tenslotte verzekerd zijn van een financiering gedurende een bepaalde periode.) Indien de waarde van de onderneming is toegenomen, zal de participatiemaatschappij daarvan profiteren, maar de waardestijging van de deelname van het management zal nog groter zijn. Het risico is echter navenant: indien het verhoopte succes uitblijft, zal het nadeel in eerste instantie voor het management zijn, daarna voor de participatiemaatschappij en in de laatste plaats voor de bank.

Bij deze vorm van durfkapitaal is dus sprake van het voortzetten van een bestaande onderneming, maar "onder eigen vlag". Er is dan echter al sprake van een "gevestigd bedrijf", met een reeds opgebouwde positie in de markt.

[bewerk] Startende ondernemingen

Bij de financiering van jonge en/of snel groeiende ondernemingen is sprake van een onderneming die nog niet (in die mate) over een gevestigde positie beschikt, maar verwacht die in de komende jaren te kunnen opbouwen of verder uitbouwen. Bij deze vorm van durfkapitaal zal de participatiemaatschappij vaak in enige vorm inhoudelijk bij de bedrijfsvoering betrokken zijn, bijvoorbeeld door het hebben van een zetel in de raad van commissarissen, door het geven van adviezen of door het beschikbaar stellen van een relatienetwerk. (Bij de eerstgenoemde vorm zal dit overigens ook kunnen voorkomen.)

Ook hier zal vaak sprake zijn van het nemen van een participatie voor enkele jaren, die na verloop van tijd afgestoten wordt.

[bewerk] Verstrekkers van durfkapitaal

Verstrekkers van durfkapitaal kunnen diverse ondernemingsvormen hebben, van vermogende particulieren (vaak vroegere succesvolle ondernemers in de betreffende branche), diverse vormen van besloten beleggingsinstellingen, tot (enkele) beursgenoteerde beleggingsfondsen.

Een verstrekker van durfkapitaal zal zich zeer grondig moeten verdiepen in de hem aangeboden participatiemogelijkheden, omdat het risico dat zijn investering geheel of gedeeltelijk verloren gaat bij een verkeerde keuze erg groot is. Alvorens besloten kan worden tot het verschaffen van durfkapitaal, zal een diepgaand onderzoek van de onderneming en de markt waarop deze opereert noodzakelijk zijn. Vermoedelijk zal het overgrote deel van de aan verstrekkers van durfkapitaal aangeboden voorstellen niet leiden tot het nemen van een participatie.

Een succesvolle durfkapitalist zal een rendement op zijn investeringen hebben dat duidelijk hoger is dan het rendement op beleggingscategorieën als obligaties en (beursgenoteerde) aandelen, doch het aan dit soort investeringen verbonden risico maakt het minder geschikt voor institutionele beleggers, tenzij het zeer grote beleggers zijn en dit type beleggingen slechts een vrij klein deel van de portefeuille vormt.