Dimethylamine
| Algemeen | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Naam | dimethylamine | |||||||
| Molecuulformule | (H3C)2-NH | |||||||
| CAS-nummer | 124-40-3 | |||||||
| andere namen | N-methylmethaanamine; DMA | |||||||
| UN-nummer | 1032 | |||||||
| Gevaarsymbolen |
|
|||||||
| R-zinnen | 12-20-37/38-41 | |||||||
| S-zinnen | 2-16-26-29 | |||||||
| Eigenschappen | ||||||||
| Voorkomen | kleurloos gas | |||||||
| Molecuulmassa | 45,1 g/mol | |||||||
| Kookpunt | 7 °C | |||||||
| Smeltpunt | -92°C | |||||||
| Oplosbaarheid in water | volledig | |||||||
| Dampspanning | 1600 mbar bij 20°C | |||||||
| Relatieve dampdichtheid (lucht = 1) | 1,6 | |||||||
| Vlampunt | brandbaar gas | |||||||
| Explosiegrenzen in lucht | 2,8 - 14,4 volume% | |||||||
|
Voorzover mogelijk, werd het SI-systeem gebruikt. |
||||||||
Dimethylamine (DMA), één van de drie methylamines, is een kleurloos, brandbaar gas dat reeds bij zeer kleine concentraties een sterke visgeur verspreidt.
Het is oplosbaar in water en naast het DMA-gas in drukhouders wordt het ook geleverd als een oplossing van 40% of 60% DMA in water.
[bewerk] Productie
DMA wordt op industriële schaal voornamelijk geproduceerd door de reactie van ammoniak met methanol (zie methylamine). Hierbij worden ook water, monomethylamine (MMA) en trimethylamine (TMA) gevormd. Dit mengsel wordt in meerdere destillatiestappen gescheiden.
[bewerk] Gebruik
DMA is een basisproduct gebruikt voor de synthese van vele andere chemicaliën, zowel tussenproducten als eindproducten (oplosmiddelen, oppervlakteactieve stoffen, gewasbescherming, pesticiden, farmaceutische stoffen, kleurstoffen). Omdat het ook kan gebruikt worden om chemische wapens en (illegale) drugs te maken, is de handel in DMA aan specifieke beperkingen onderworpen.
[bewerk] Eigenschappen
Onder normale omstandigheden is DMA een kleurloos, brandbaar gas. Het is zeer licht ontvlambaar en vormt gemakkelijk explosieve mengsels met lucht. Het is zeer goed oplosbaar in water en methanol. De oplossing van DMA in water is een sterke base, die hevig reageert met zuren en corrosief is ten opzichte van onder meer aluminium, koper, tin en zink.
DMA heeft een zeer lage geurdrempel, enkele tientallen ppb), hetgeen wel hoger is dan de geurdrempels van MMA en TMA. De stof irriteert de ogen en is traanverwekkend. Inademen van DMA leidt tot irritatie van neus en keel, hoesten, kortademigheid, hoofdpijn en ademnood. Bij blootstelling aan grotere concentraties (meer dan 100 ppm) kunnen er misselijkheid, braken, buikkrampen en diarree optreden. Ernstige blootstelling kan leiden tot longschade en longoedeem.
