Demosthenes

Demosthenes was een Grieks redenaar, jurist en politicus, die leefde van 384 tot 322 v. Chr.

Demosthenes werd voor het leven getekend én gehard door zware tegenslagen (fysiek en materieel) in zijn kinderjaren. Op 8-jarige leeftijd verloor hij zijn vader, een rijk industrieel, maar zijn erfdeel werd verspild door zijn ooms, die bij testament als voogden over hem en zijn zusje waren aangesteld. Hij begon ijverig te studeren en wist door koppige volharding zijn fysieke tekorten (zwakke gezondheid, spraakgebrek) te overwinnen.

Aanvankelijk werkte hij als advocaat. Hij bracht het tot briljant jurist en actief, strijdbaar politicus, die ervan droomde de vroegere grootheid van Athene te herstellen. Zo werd hij, als woordvoerder van de anti-Macedonische partij in Athene, dé spilfiguur in het pan-helleense verzet tegen de opdringende machtsuitbreiding van Philippus II van Macedonië. Zijn "Philippica" (= Redevoeringen tegen Philippus) golden als standaardvoorbeelden van retorische aanklachten. Demosthenes streed mee in de Slag bij Chaeronea (338) en hield de lijkrede voor de gevallenen.

Toen men hem wegens zijn verdiensten voor de staat met een gouden krans wilde eren, verzette zijn aartsrivaal Aeschines zich daartegen. Demosthenes bestreed hem in zijn magistrale "Kransrede" , die Aeschines noopte in ballingschap te gaan. In 324 moest Demosthenes zelf uit Athene vluchten na een veroordeling wegens omkoperij en het ontvangen van smeergeld, maar na de dood van Alexander de Grote keerde hij terug. Toen Antipater Athene bezette, werd Demosthenes ter dood veroordeeld. Om zijn hachje te redden moest hij zich in veiligheid brengen. Hij vluchtte naar het eiland Poros, waar hij in de toenmalige Poseidontempel asiel zocht. Toen het Macedonische leger opdrong zag hij geen uitweg meer, en door vergif in te nemen maakte hij een eind aan zijn leven. De Macedonische soldaten kwamen wel te laat, maar aarzelden niet de tempel binnen te dringen en het lijk van Demosthenes mee te nemen, wat in die tijd een gemene schending van het asielrecht betekende.

Zie ook
Griekenland | Griekse oudheid | Geschiedenis van Griekenland | Griekse literatuur