De âlde Friezen

De tekst van het Frysk Folksliet (Fries Volkslied) is De âlde Friezen (De oude Friezen) van de bekende Grouster dokter-schrijver dr. Eeltsje Halbertsma. De nu gangbare versie is een verkorte bewerking daarvan door Jacobus van Loon uit 1876.

De melodie van het lied is die van het Duitse Von hoh'n Olymp herab, geschreven door Heinrich Schnoor. De tekst van De âlde Friezen verscheen het eerst in de tweede druk van De Lapekoer fen Gabe Skroor (De lappenmand van Gabe Snijder), in 1829. Halbertsma geeft daarin niet aan dat De Alde Friezen een lied moet zijn, maar de tekst past vrij goed op de melodie van Heinrich Snoor, en vermoedelijk heeft Halbertsma die melodie in zijn Heidelbergse studententijd ook wel leren kennen. Of Halbertsma mogelijk in eigen kring heeft laten weten dat de tekst op die melodie gezongen kon worden is onbekend.

Nadat de tekst in 1875 bij een herdenking van Eeltsje Halbertsma op die melodie gezongen was, werd het lied, mede op aandringen van Piter Jelles Troelstra, dat jaar nog door het Selskip foar Fryske Taal- en Skriftekennisse tot Fries volkslied bestempeld. Het jaar daarop werd het in "It Lieteboek" (Het liedboek) gepubliceerd, maar in een verkorte bewerking van redacteur Jacobus van Loon. Sindsdien fungeert het lied, meestal in de versie van Van Loon, als Fries volkslied.

Inhoud

1 De Alde Friezen, versie Halbertsma/Van Loon
2 De Oude Friezen (vertaling)
3 Oorspronkelijk tekst van Halbertsma, uit Rimen en Teltsjes
4 Externe links

[bewerk] De Alde Friezen, versie Halbertsma/Van Loon

Frysk bloed tsjoch op! Wol no ris brûze en siede,
En bûnzje troch ús ieren om!
Flean op! Wy sjonge it bêste lân fan d'ierde,
It Fryske lân fol eare en rom.

Refrein:
Klink dan en daverje fier yn it rûn
Dyn âlde eare, o Fryske grûn!
Klink dan en daverje fier yn it rûn
Dyn âlde eare, o Fryske grûn!

Hoe ek fan oermacht, need en see betrutsen,
Oerâlde, leave Fryske grûn,
Nea waard dy fêste, taaie bân ferbrutsen,
Dy't Friezen oan har lân ferbûn.

Refrein

Fan bûgjen frjemd, bleau by 't âld folk yn eare,
Syn namme en taal, syn frije sin;
Syn wurd wie wet; rjocht, sljocht en trou syn leare,
En twang, fan wa ek, stie it tsjin.

Refrein

Trochloftich folk fan dizze âlde namme,
Wês jimmer op dy âlders grut!
Bliuw ivich fan dy grize, hege stamme
In grien, in krêftich bloeiend leat!

Refrein

[bewerk] De Oude Friezen (vertaling)

Fries bloed kom in beweging
Bruis, kook, en bons door onze aderen!
Kom op! Wij bezingen het beste land van de aarde,
Het Friese land vol eer en roem

Refrein:
Klink dan en daver ver in het rond
Jouw oude eer, o Friese grond!
Klink dan en daver ver in het rond
Jouw oude eer, o Friese grond!

Hoe ook door overmacht, nood en zee bedreigd,
Oeroude lieve Friese grond,
Nooit werd die vaste, taaie band verbroken,
Die Friezen aan hun land verbond.

Refrein

Buigen was hen vreemd, zo hield het oude volk in ere
Zijn naam en taal, zijn vrijheidszin;
Zijn woord was wet, rechtdoorzee en trouw zijn leer,
En dwang, van wie dan ook, stond het tegen.

Refrein

Doorluchtig volk van deze oude naam,
Wees altijd trots op die ouderdom!
Blijf eeuwig van die grijze, hoge stam,
Een groene, een krachtige bloeiende loot!

Refrein

[bewerk] Oorspronkelijk tekst van Halbertsma, uit Rimen en Teltsjes

Frysk bloed, tjoch op! Wol nou'ris broeze ind siede,
Ind bonsje throch myn ieren om.
Flean op! Ik sjong it baeste lân fenn' ierde;
It Frysce lân fol ear ind rom.
Klink den, in dawerje fier yn it roun
Dyn âlde eare, o Frysce groun.

Ompolske fen it heage sâlte wetter,
Forthroppe op ien terp oaf stins,
Hien' d'âlde Friezen yn de wrâld net better.
Hjar lân ind frydom wier hjar winsk.
Klink den, ind dawerje fier yn it roun
Dyn âlde eare, o Frysce groun.

Frjemd fen it jok fen frjemde hearen,
Faek earm, mar dochs sterk ind fry,
Hoe de âlde Fries stânfaest by syn menearen.
Hy wier ien Fries, ien Fries stoar hy.
Klink den, ind dawerje fier yn it roun
Dyn âlde eare, o Frysce groun.

Throch waer ind wyn, tsjin need ind dea to striden.
Mei 't gleaune swird yn d'îs'ren hân,
Wier wille yn dy fromme tîden,
Wier 't foár de frydom fen hjar lân.
Klink den, ind dawerje fier yn it roun
Dyn âlde eare, o Frysce groun.

Fen buwchjen frjemd, ind fy fen ljeawe wirden,
Wier rjocht ind sljocht hjar her tind sin.
Hja beane om neat, mar mei de bleate swirden
Soen's' alle thwang ind oerlaest jin.
Klink den, ind dawerje fier yn it roun
Dyn âlde eare, o Frysce groun.

Sa faek throch stoárm yn djippe sé beditsen,
Oerâlde ljeawe Frysce groun,
Waerd noait dy taye bân forbritsen,
Dy Friezen oan hjar lân forbuwn.
Klink den, ind dawerje fier yn it roun
Dyn âlde eare, o Frysce groun.

Throchloftich folk fen dizze âlde namme,
Waes jimmer op dy âlders great.
Bljou îwich fen dy grize heage stamme
Ien grien, ien kreftich doerjend leat.
Klink den, ind dawerje fier yn 't roun
Dyn âlde eare, o Frysce groun.