Cameratoezicht

Camera in Amsterdam

Cameratoezicht is het uitoefenen van toezicht op een gebouw, gebied of (groepen) mensen met behulp van camera's. Het doel van cameratoezicht in de openbare ruimte is het terugdringen van overlast en criminaliteit en het vergroten van veiligheidsgevoelens. De Engelse term is Closed-circuit television (CCTV).

Inhoud

1 Cameratoezicht in de openbare ruimte
2 Hoeveelheid cameratoezicht in Nederland
3 Effecten van cameratoezicht
4 Externe links
5 Noten

[bewerk] Cameratoezicht in de openbare ruimte

In navolging van de gemeente Ede die er in 1997 mee begon, zetten veel Nederlandse gemeenten cameratoezicht in de openbare ruimte in. Zij gebruiken het als instrument om de openbare orde te handhaven en criminaliteit en overlast tegen te gaan. Camerabeelden kunnen zowel live als achteraf worden gebruikt: bij live toezicht worden de beelden, meestal tijdens risico-uren, bekeken door gemeentelijk personeel, politiemensen en/of particuliere beveiligers. Daarnaast kunnen opgenomen beelden achteraf door de politie worden gebruikt als bewijsmateriaal. Live toezicht werkt, zo is althans de verwachting van voorstanders, preventief en opsporing achteraf werkt repressief.

Volgens de Gemeentewet (artikel 151-c) is het de gemeenteraad die de burgemeester bij verordening de bevoegdheid geeft om op nauwkeurig aangeduide plaatsen cameratoezicht in te stellen. De minister kan bij Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) nadere regels stellen waaraan het cameratoezicht moet voldoen.^[1]

[bewerk] Hoeveelheid cameratoezicht in Nederland

Gemeenten die cameratoezicht op straat hebben, moeten dit melden bij het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP). Maar dat doen ze niet allemaal, waardoor niemand met zekerheid kan zeggen hoeveel Nederlandse gemeenten cameratoezicht in de openbare ruimte toepassen. Een onderzoek in 2006 van het Ministerie van Binnenlandse Zaken ^[2] concludeerde dat een vijfde van alle Nederlandse gemeenten cameratoezicht op straat inzet. Nog eens veertien procent had ten tijde van het onderzoek plannen om het komende jaar cameratoezicht in te voeren. In drievijfde van de gemeenten worden de beelden live bekeken, in de rest (tweevijfde) worden de beelden alleen achteraf bekeken als zich een bijzondere gebeurtenis heeft voorgedaan.

[bewerk] Effecten van cameratoezicht

Het effect van cameratoezicht is moeilijk aan te tonen, omdat cameratoezicht bijna altijd als onderdeel van een pakket aan maatregelen wordt ingevoerd. Ook is goed en gedegen evaluatieonderzoek kostbaar en tijdrovend.

Monitorruimte voor cameratoezicht in Alkmaar

Er circuleren onder beleidsmakers en politici allerlei ideeën over het effect van cameratoezicht, maar er is nog geen onderzoek dat de effectiviteit onomstotelijk heeft kunnen bewijzen. Er is overigens ook nog geen onderzoek dat heeft aangetoond dat het niet werkt. Eén gezaghebbende evaluatie^[3] is in 2005 gepubliceerd in opdracht van het Britse Home Office. In zes van de dertien gebieden die zij onderzochten, bleek sprake te zijn van een 'relatief substantiële afname van criminaliteit in het cameragebied vergeleken met het controlegebied'. Maar slechts in twee gevallen was sprake van een statistisch significant effect en in één van die twee gevallen zou het effect ook een andere oorzaak kunnen hebben. In de andere zeven gebieden nam de criminaliteit toe, maar dat kwam door andere oorzaken dan het cameratoezicht. Het gevoel van onveiligheid daalde in twaalf van de dertien gebieden, maar slechts in drie gebieden was sprake van een afname die sterker was dan in het controlegebied. Die afname was echter nergens statistisch significant. De onderzoekers concluderen echter niet dat cameratoezicht niet werkt: mits goed doordacht en uitgevoerd kan cameratoezicht een positief effect sorteren.

[bewerk] Externe links

Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid - de plek voor de Nederlandse lokale overheid met wet- en regelgeving, praktijk en onderzoek en links over cameratoezicht.

Handreiking cameratoezicht (editie 2006) - een praktische gids voor gemeenten die cameratoezicht willen gaan inzetten. Behandelt het wettelijk kader, oriëntatie, implementatie, uitvoering en evaluatie. Er is ook een editie 2000 van de handreiking.