Berenguela van Kastilië
Berenguela van Kastilië (1180 - 8 november 1246) was in 1217 gedurende korte tijd Koningin van Kastilië en León.
Ze was de oudste dochter van Alfons VIII van Kastilië en Eleonora van Engeland, en had nog 11 broers en zusters. Ze was kort verloofd met Koenraad II van Zwaben, maar hij werd in 1196 vermoord voordat het huwelijk plaats had kunnen vinden.
In 1198 trouwde ze met Alfons IX van León, maar dit huwelijk werd in 1204 door Paus Innocentius III nietig verklaard omdat Berenguela en Alfons neef en nicht waren. Ze kregen vijf kinderen, onder andere Ferdinand III (1199–1252). Ze keerde terug naar het hof van haar vader en bracht de vijf kinderen mee.
Berenguela kwam vaak in politiek opzicht tegenover haar voormalige echtgenoot te staan. Alfonso had twee dochters -Sancha en Dulce - bij een eerdere vrouw, en wilde de kinderen van Berenguela ontervern. Daartoe nodigde hij Johan van Brienne uit om de oudste dochter te trouwen en zo het koninkrijk te erven. Berenguela saboteerde dit plan door Johan over te halen haar eigen dochter te trouwen, die ook Berenguela heette. Later, in 1230 toen Alfonso stierf, werkten Ferdinand en Berenguela samen om de rechten van Sancha en Dulce opzij te zetten.
Toen haar broer Hendrik I van Kastilië bij een ongeluik om het leven kwam in 1217, stond Berenguela haar rechten op de troon af aan haar zoon Ferdinand III. Daarna speelde ze de rol van Koningin-Moeder waarbij, volgens de Cronica Latina, haar "enige doel en verlangen was om voor haar zoon eer te verkrijgen op alle mogelijke manieren". Berenguela hielp om een opstand van edelen neer te slaan, en regelde voor Fernando een huwelijk met een vrouw van hoge afkomst, Elizabeth van Zwaben.
Berenguela bleef goede contacten onderhouden met haar zuster Blanche, die Koningin van Frankrijk was. Het was Blanche die Jeanne de Dammartin, Hertogin van Ponthieu voorstelde als bruid voor Fernando na de dood van diens eerste vrouw.
[bewerk] Bronnen
- Shadis, Miriam. Berenguela of Castile's Political Motherhood, 1996
