Ballasttank
Ballasttanks zorgen bij een vrachtschip voor voldoende stabiliteit en beperking van de belastingen op de scheepsromp, wanneer het ongeladen of slechts gedeeltelijk geladen is.
[bewerk] Onderzeeërs
Bij een onderzeeër zorgen ballasttanks ervoor dat de boot hetzelfde gewicht heeft als een hoeveelheid van het omringende water ter grootte van het volume van de boot, zodat deze in stilstand niet drijft of zinkt. Daarnaast moet het water over de verschillende ballasttanks zo zijn verdeeld dat de boot neutraal in het water ligt, d.w.z. niet de neiging heeft om voorover te hellen waardoor de boot tijdens varen daalt, of achterover te hellen, waardoor de boot tijdens varen stijgt.
Brandstoftanks van onderzeeërs bevatten diesel, die op zeewater drijft. Verbruikte diesel wordt aangevuld met (zwaarder) zeewater. Tijdens de reis wordt de boot als geheel zwaarder door het verbruiken van diesel. Dit moet met water in de ballasttanks worden gecompenseerd.
[bewerk] Milieu
Door het innemen van ballastwater aan het begin van een lange reis en het lozen ervan aan het einde van die reis, zijn waterorganismen onbedoeld verplaatst naar gebieden waar ze het ecosysteem verstoren. Vooral organismen die in brak en zoet water leven worden op die manier over grote afstanden verplaatst door water waarin ze niet zouden kunnen overleven. De ballasttank geeft ze, als een aquarium, een omgeving waarin ze de reis kunnen overleven.
Het Ministerie van Verkeer en Waterstaat schat dat er jaarlijks vier miljard ton ballastwater wordt verplaatst. Om de problemen van ballastwater bij de bron aan te pakken is er een ontwerpwedstrijd voor een ballastloos schip uitgeschreven. De minister heeft op 19 april 2004 deze prijs uitgereikt.
