Bactrië
Bactrië was in de oudheid de naam van een landstreek in het noorden van het huidige Afghanistan, rond de steden Balkh en Bamyan.
Inhoud |
[bewerk] Perzen
De streek wordt al genoemd in de Avesta, het heilige boek van de Zoroastrische religie. Het werd later een satrapie van het Perzische Rijk van de Achaemeniden. De streek wordt als zodanig genoemd in een opschrift van Darius in Bisitun.
[bewerk] Grieken
Alexander de Grote veroverde het gebied dat nadien onder sterke Griekse invloed stond. Het Grieks werd de officiële taal. De plaatselijke taal het Bactrisch, een lid van de Iraanse taalgroep werd daarna geschreven met een eigen cursief schrift gebaseerd op het Griekse alfabet. In de laatste jaren zijn er steeds meer geschriften uit deze tijd boven water gekomen. Voor een deel hebben zij een Boeddhistisch karakter, maar er is ook veel informatie van een meer economisch karakter, zoals rekeningen en ontvangstbewijzen.
[bewerk] Hunnen
In de 2e eeuw v. Chr. werd het gebied overvallen door de noordelijke buren, waaronder die volkeren die de Grieken als Tocharen kenden. De Kushana's waren echter het dominante element en dezen stichtten een rijk dat zich in de 1e eeuw tot ver in Centraal-Azië; en India zou uitstrekken. In deze tijd droegen de munten Bactrische inscripties. In de 4e eeuw was er opnieuw een invasie uit het noorden, ditmaal van de Chionieten, waarschijnlijk een aan de Hunnen verwant volk. Na hen kwamen de Kidarieten en de Hephthalieten of Witte Hunnen, die mogelijk dezelfden waren als de later in Europa bekende Avaren. In de 6e eeuw werden zij verslagen door de Sassanidische Perzen en hun Turkse bondgenoten van de overzijde van de Oxus.
[bewerk] Arabieren
Na de verovering van het Sassaniderijk door de Arabieren duurde het nog enige tijd voordat ook Bactrië aan de beurt was. Balkh werd al belegerd in 685, maar de verovering was pas volledig rond 736 toen de Arabieren het bestuurlijk centrum van Merv naar Balkh verplaatsten. Na die tijd werd het Bactrische schrift en de taal vervangen door het Arabisch. De laatste Bactrische documenten dateren van 781.
